Ροή
Ρηξικέλευθες αλλαγές περιλαμβάνει ο σχεδιασμός του υπουργείου Υγείας, όσον αφορά στην κατάρτιση και την εκτέλεση των προϋπολογισμών των νοσοκομείων του ΕΣΥ, με τελικό στόχο τον εξορθολογισμό των δαπανών τους και την αύξηση του παραγόμενου έργου τους.
Στο πλαίσιο αυτό, και σε συνέχεια των παρεμβάσεων που έχουν ήδη γίνει, από το 2025, εισάγεται μία νέα διαδικασία κατάρτισης των προϋπολογισμών, που αναμένεται να βάλει «φρένο» στις σπατάλες και να δικαιώσει τις διοικήσεις που διαχειρίζονται αποδοτικότερα τους πόρους που λαμβάνουν.
Ακρογωνιαίο λίθο της νέας παρέμβασης αποτελεί η εφαρμογή του νέου συστήματος κοστολόγησης νοσοκομειακών υπηρεσιών DRG (Diagnosis Related Groups - Σύστημα Ομοιογενών Διαγνωστικών Ομάδων), το οποίο πλέον χρησιμοποιείται σε όλα τα δημόσια νοσοκομεία της χώρας.
Το σύστημα DRG είναι ένα «εργαλείο» ταξινόμησης των νοσοκομειακών ασθενών, που βασίζεται στη συλλογή δεδομένων από τη νοσηλεία τους και την ταξινόμησή τους σε έναν σαφή και διαχειρίσιμο αριθμό μείγματος περιπτώσεων, που είναι κλινικά σημαντικός και οικονομικά ομοιογενής. Ταυτόχρονα είναι ένα σύστημα πληρωμών που βασίζεται σε αυτές τις ομάδες περιπτώσεων και μια μέθοδος προοπτικής αποζημίωσης με τιμές που έχουν προσδιορισθεί εκ των προτέρων.
Τέλος η «επιβράβευση» του πιο σπάταλου
Επί του παρόντος, οι προϋπολογισμοί των νοσοκομείων καταρτίζονται βάσει ιστορικών στοιχείων, χωρίς να λαμβάνουν υπόψη όχι μόνο το παραγόμενο έργο αλλά και τις αλλαγές που συμβαίνουν στην εκάστοτε μονάδα, όπως π.χ. την ανάπτυξη νέων κλινών. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα όποιο ξοδεύει τα περισσότερα, να παίρνει και τα περισσότερα, χωρίς να αξιολογείται το έργο που παράγει ή η ανάγκη για κτιριολογικές ή υλικοτεχνικές παρεμβάσεις. Ουσιαστικά, το υφιστάμενο σύστημα «επιβραβεύει» τα πιο σπάταλα νοσοκομεία και αδικεί όσα ελέγχουν αποτελεσματικότερα τις δαπάνες τους. Με τη νέα διαδικασία οι προϋπολογισμοί των νοσοκομείων θα καταρτίζονται βάσει του έργου που παράγουν αλλά και των αναγκών τους για κτιριακές ή υλικοτεχνικές παρεμβάσεις.
Ο τρόπος χρέωσης των νοσοκομειακών υπηρεσιών, οι υπερτιμολογημένες αγορές νοσοκομειακού και άλλου υλικού και οι σπατάλες εντός του συστήματος υγείας έχουν ως αποτέλεσμα τη δημιουργία ελλειμμάτων στον χώρο της υγείας, καθώς κατανέμονται πόροι σε φορείς που δεν αξιοποιούνται, ενώ άλλοι φορείς που δυνητικά έχουν την δυνατότητα να παράγουν επιπλέον έργο, μένουν υποχρηματοδοτημένοι.
Με τη νέα διαδικασία οι διαθέσιμοι πόροι θα κατανέμονται με δικαιότερο και τον πλέον αποδοτικό τρόπο, επιφέροντας εν τέλει αύξηση του παραγόμενου έργου τους.
Έγκαιρη έγκριση και ενδελεχής έλεγχος
Στην ίδια κατεύθυνση, από τις αρχές του 2024, έχουν ήδη υλοποιηθεί δύο σημαντικές παρεμβάσεις, όσον αφορά στους προϋπολογισμούς των νοσοκομείων, που θα πλαισιώσουν τη νέα διαδικασία κατάρτισής τους:
Έγκριση των αρχικών προϋπολογισμών όλων των νοσοκομείων στις αρχές του έτους
Για πρώτη φορά, μετά από πολλά χρόνια, όλα τα νοσοκομεία είχαν προϋπολογισμό από τις αρχές του έτους, δίνοντάς τους τη δυνατότητα να κάνουν οικονομικό προγραμματισμό για όλη τη χρονιά. Σημειώνεται ότι μέχρι και το έτος 2023 τα νοσοκομεία μέχρι τέλος Μαρτίου δεν είχαν αρχικό προϋπολογισμό και κατά το χρονικό αυτό διάστημα μπορούσαν να αξιοποιήσουν το 40% του προϋπολογισμού του προηγούμενου έτους. Το γεγονός αυτό είχε ως συνέπεια να μην μπορούν να προβούν εγκαίρως σε μεγάλους διαγωνισμούς και να αναγκάζονται να προχωρούν συχνά σε απευθείας αναθέσεις, προκειμένου να καλύψουν τις ανάγκες τους, χάνοντας έτσι τη δυνατότητα να εξασφαλίσουν καλύτερη τιμή.
Παρακολούθηση εκτέλεσης προϋπολογισμού
Οι πιστώσεις που κατανεμήθηκαν στα νοσοκομεία, προορίζονται να καλύψουν όλο το φετινό έτος. Προκειμένου να μην εξαντληθούν από νωρίς, το υπουργείο Υγείας παρακολουθεί μηνιαίως την εκτέλεση του προϋπολογισμού τους δύο άξονες. Αρχικά, τα νοσοκομεία υποχρεούνται να εκτελούν κάθε μήνα το 1/12 του προϋπολογισμού, δηλαδή να δαπανάται, κατά μέσο όρο, το ένα δωδέκατο των συνολικών πιστώσεων. Οι περιπτώσεις στις οποίες διαπιστώνεται υπερεκτέλεση αξιολογούνται προσεκτικά, ώστε να υπάρχει έλεγχος των δαπανών, αλλά και να μην βρεθεί ένα νοσοκομείο σε αδυναμία να αγοράσει τα απαραίτητα υλικά για την λειτουργία του. Έπειτα εξετάζεται η μεταβολή της φετινής δαπάνης σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά. Ένα ποσοστό αύξησης της δαπάνης θεωρείται λογικό, καθώς αυτό αποδίδεται στην αύξηση μισθών και στον πληθωρισμό, ενώ τα υψηλά ποσοστά μεταβολής αξιολογούνται σε συνδυασμό με τη μεταβολή του παραγόμενου έργου των νοσοκομείων, προκειμένου να διαπιστωθεί η αιτία μεταβολής. Ωστόσο, οι μεταβολές εξετάζονται σε συγκεκριμένους δείκτες, ενώ ολοκληρωμένη εικόνα θα υπάρχει από το 2025, με την κατάρτιση των προϋπολογισμών βάσει του παραγόμενου έργου.
Photo: Shutterstock
