Κατά 90 εκατ. ευρώ ήταν αυξημένα τα ληξιπρόθεσμα χρέη των νοσοκομείων τον μήνα Ιούλιο, «σπάζοντας» το πτωτικό σερί των προηγούμενων τριών μηνών. Σύμφωνα με το Δελτίο Μηνιαίων Στοιχείων Γενικής Κυβέρνησης κατά τον 7ο μήνα του έτους, οι ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις των νοσηλευτικών ιδρυμάτων ανήλθαν στα 1.182 εκατ. ευρώ (+1,5%), έναντι των 1.165 τον Ιούνιο, των 1.255 τον Μάιο και των 1.317 τον Απρίλιο.
Αν και δεν αποκλείεται να είναι παροδική, η αύξηση αυτή ανατρέπει την ελπιδοφόρα πορεία που ακολουθούσαν τα «φέσια» των νοσοκομείων τους τελευταίους μήνες, έχοντας δημιουργήσει προσδοκίες για σημαντική μείωση μέχρι το τέλος του έτους.
Υπενθυμίζεται ότι πρόκειται για ένα ιδιαίτερα «φλέγον» ζήτημα για την κυβέρνηση, με δεδομένες και τις δεσμεύσεις προς τους θεσμούς για μείωση των ληξιπρόθεσμων οφειλών του Δημοσίου (το 55% προέρχεται από τα νοσοκομεία) αλλά και τις δύο παραπομπές της Ελλάδας στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για τις καθυστερήσεις στην τακτοποίηση των υποχρεώσεων των νοσηλευτικών μονάδων προς τους προμηθευτές τους.
Πηγές από το υπουργείο Υγείας εκφράζουν την πεποίθηση ότι ο στόχος για σημαντική μείωση εντός του 2024 θα επιτευχθεί, ενώ διαβεβαιώνουν πως τα γραφεία του Υφυπουργού Υγείας, Μάριου Θεμιστοκλέους και της Γενικής Γραμματέως Λίλιαν Βενετίας Βιλδιρίδη, όπως και η ειδική Ομάδα Εργασίας, δουλεύουν εντατικά προς αυτήν την κατεύθυνση.
Μείωση βάσει στρατηγικού σχεδίου
Από την αρχή του έτους, το υπουργείο Υγείας, κινείται βάσει στρατηγικού σχεδίου, θέτοντας σε στενή επίβλεψη τα οικονομικά των νοσοκομείων. Ο σχεδιασμός αυτός εκτείνεται σε δύο άξονες:
1. Αποπληρωμή των παλαιότερων ληξιπρόθεσμων
Για το 2024 ο αρχικός προϋπολογισμός για τα νοσοκομεία και τις Υγειονομικές Περιφέρειες προβλέπει αυξημένα έσοδα από τον κρατικό προϋπολογισμό, κυρίως μέσω της τακτικής επιχορήγησης.
Το υπουργείο Υγείας, με βάση αυτά τα έσοδα των νοσοκομείων και τα ποσά που έχουν προϋπολογιστεί για δαπάνες, που είναι σε χαμηλότερο ύψος από τα έσοδα, έχει ορίσει στοχοθεσία πληρωμής των ανεξόφλητων δαπανών των νοσοκομείων. Συγκεκριμένα, έχει οριστεί ότι κάθε μήνα θα καταβάλουν ποσό πληρωμής, αυξημένο κατά 26% σε σχέση με το ύψος των δαπανών που πραγματοποιούν. Για παράδειγμα, εάν ένα νοσοκομείο πραγματοποιήσει για τον μήνα Αύγουστο δαπάνες συνολικού ύψους 100.000 ευρώ, θα πρέπει να αποπληρώσει μέσα στον ίδιο μήνα ανεξόφλητες δαπάνες, ληξιπρόθεσμες και μη, ύψους τουλάχιστον 126.000 ευρώ. Για τον λόγο αυτόν υπάρχει τακτικός και αυστηρός έλεγχος από την Αριστοτέλους, προκειμένου να εξασφαλιστεί ότι η στοχοθεσία τηρείται από όλα τα νοσοκομεία.
2. Μη παραγωγή νέων
Κεντρικό ρόλο σε αυτόν τον άξονα διαδραματίζει η Εθνική Κεντρική Αρχή Προμηθειών Υγείας (ΕΚΑΠΥ), η οποία πλέον θα αγοράζει το σύνολο των φαρμακευτικών σκευασμάτων, με εξαίρεση τους ορούς, τα εμβόλια και ορισμένες άλλες ειδικές κατηγορίες φαρμάκων. Η ΕΚΑΠΥ αποζημιώνει τα φάρμακα στην πραγματική τους τιμή, χωρίς να απαιτείται να ακολουθηθεί η διαδικασία του πιστωτικού τιμολογίου, η οποία είναι χρονοβόρα και έχει ως συνέπεια να παρατηρούνται σημαντικές καθυστερήσεις στις πληρωμές των σχετικών οφειλών.
Επιπλέον, η ΕΚΑΠΥ αναλαμβάνει να υπολογίζει το clawback, δηλαδή τις υποχρεωτικές επιστροφές της υπέρβασης του προϋπολογισμού για φάρμακα από τη φαρμακοβιομηχανία στο κράτος. Σκοπός του υπουργείου Υγείας είναι το clawback να υπολογίζεται πολύ πιο γρήγορα σε σχέση με το παρελθόν, ώστε να επιταχυνθεί και ο συμψηφισμός του με ανεξόφλητες αγορές φαρμάκου. Μάλιστα, ο σχετικός σχεδιασμός προβλέπει μέχρι το τέλος του έτους να έχει υπολογιστεί και το clawback του α’ εξαμήνου 2024.
Σημειώνεται ότι, σύμφωνα με πηγές από το υπουργείο Υγείας, μέχρι το τέλος του 2023, τα μισά ληξιπρόθεσμα των νοσοκομείων αφορούσαν σε αγορές φαρμάκου. Οι ίδιες πηγές αναφέρουν ότι μέχρι την αρχική εμπλοκή της ΕΚΑΠΥ στις προμήθειες φαρμάκων (μόνο γενόσημα και φάρμακα που περνούν από την Επιτροπή Διαπραγμάτευσης Τιμών) κάθε μήνα καθίσταντο ληξιπρόθεσμες οφειλές ύψους περίπου 200 εκατ. ευρώ. Εντούτοις, με την εμπλοκή της ΕΚΑΠΥ, το ποσό μειώθηκε ήδη στα 150 εκατ. ευρώ.
