Μία ημέρα μετά την παρουσίαση του σχεδίου για τον προϋπολογισμό του 2025 από τη νεοδιορισθείσα γαλλική κυβέρνηση που στοχεύει σε περικοπές δαπανών και αυξήσεις φόρων ύψους 60,6 δισ. ευρώ (ή 2% του ΑΕΠ), αναλυτές εκτιμούν ότι το «πακέτο» των μέτρων μπορεί και να μην είναι αρκετό για να αποτρέψει την υποβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της δεύτερης μεγαλύτερης οικονομίας της Ευρωζώνης.
Ο προϋπολογισμός του 2025 δίνει μεγαλύτερη έμφαση στην αύξηση της φορολογίας από ό,τι περίμεναν ορισμένοι οικονομολόγοι, ενώ χαρακτήρισαν ως «υπερβολικά πολύπλοκες» τις προτάσεις για καθυστέρηση στην αποπληρωμή των συντάξεων, τις περικοπές στην τοπική αυτοδιοίκηση, τη δημόσια διοίκηση και στο σύστημα υγειονομικής περίθαλψης.
Σύμφωνα με το νομοσχέδιο, θα επιβληθεί μια εφάπαξ εισφορά σε περίπου 440 εταιρείες με ετήσια έσοδα άνω του 1 δισ. ευρώ που αναμένεται να αποφέρει 8 δισ. ευρώ το επόμενο έτος και 4 δισ. ευρώ το 2026. Ένας έκτακτος φόρος στις επιχειρήσεις θαλάσσιων μεταφορών θα συνεισφέρει ακόμη 500 εκατ. ευρώ και 300 εκατ. ευρώ τα ίδια έτη.
Ακόμη, η κυβέρνηση προτείνει αυξημένους φόρους στα αεροπορικά εισιτήρια και επιβολή φόρου στη χρήση ιδιωτικών αεροσκαφών. Όσον αφορά τα φυσικά πρόσωπα, πρόκειται να επιβληθεί υψηλότερος φόρος στα νοικοκυριά με ετήσιο εισόδημα πάνω από 500.000 με στόχο την είσπραξη 2 δισ. ευρώ το επόμενο έτος. Ακόμη, η κυβέρνηση προτείνει αυξημένους φόρους στα αεροπορικά εισιτήρια και στα αυτοκίνητα με υψηλές εκπομπές ρύπων, επιβολή φόρου στη χρήση ιδιωτικών αεροσκαφών, επαναφορά της εισφοράς στην κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας.
Στόχος του νομοσχεδίου για τον προϋπολογισμό είναι να μειώσει το δημόσιο έλλειμμα στο 5% του ΑΕΠ το επόμενο έτος από 6,1% φέτος - υψηλότερο σχεδόν από όλες τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες - ως ένα πρώτο βήμα για την ευθυγράμμιση του ελλείμματος με το όριο του 3% της Ε.Ε. Η γαλλική κυβέρνηση επιθυμεί να εκπληρώσει τον στόχο αυτό έως το 2029, ενώ προειδοποίησε ότι το έλλειμμα θα μπορούσε να διογκωθεί στο 7% το επόμενο έτος εάν δεν ληφθούν τα απαραίτητα μέτρα.
Πολιτική πρόκληση
Το έργο της εξεύρεσης 60 δισ. ευρώ σε ένα χρόνο φέρνει την κυβέρνηση του Μπαρνιέ αντιμέτωπη με περιορισμένες επιλογές για αυτό και προσφεύγει σε «πολιτικά περίπλοκες» λύσεις κατά τον Hadrien Camatte, οικονομολόγο στην Natixis.
Ο προϋπολογισμός του 2025 αποτελεί κομβικό σημείο στις προσπάθειες του πρωθυπουργού Μισέλ Μπαρνιέ, να αποκαταστήσει την πολιτική και δημοσιονομική τάξη έπειτα από μήνες αβεβαιότητας που ακολούθησαν απόφαση του προέδρου Εμανουέλ Μακρόν να διαλύσει την Εθνοσυνέλευση και να προκηρύξει πρόωρες εκλογές. Για το λόγο αυτό, ο ίδιος τον χαρακτήρισε ως «σημείο εκκίνησης» που θα τεθεί προς συζήτηση με τους νομοθέτες και δήλωσε ανοιχτός σε αλλαγές.
«Θα υπάρξουν αλλαγές και έντονη συζήτηση σχετικά με τις συντάξεις και τις εισφορές κοινωνικής ασφάλισης», δήλωσε ο Camatte, με τις συζητήσεις για τον προϋπολογισμό να ξεκινούν στις 21 Οκτωβρίου και τις ψηφοφορίες για τα επιμέρους τμήματά στις 29 Οκτωβρίου.
Εστίαση στους φόρους
Το σχέδιο του προϋπολογισμού είναι «λιγότερο στραμμένο στις περικοπές δαπανών και περισσότερο στις αυξήσεις φόρων από ό,τι περιμέναμε», ανέφεραν οι αναλυτές της Goldman Sachs.
«Το μέγεθος της προτεινόμενης εξυγίανσης και η αντίστοιχη εξάρτηση από τις φορολογικές αυξήσεις δεν μας πείθουν για την ικανότητα της κυβέρνησης να επιτύχει τον στόχο του 5% για το έλλειμμα το 2025. Η προηγούμενη έρευνά μας έχει διαπιστώσει ότι οι απότομες προσαρμογές της φορολογίας τείνουν να έχουν μικρότερες πιθανότητες να βελτιώσουν τη δημοσιονομική κατάσταση», σημειώνεται ακόμη.
Κίνδυνος για τις αξιολογήσεις
Το ερώτημα παραμένει ως προς τη σημασία του προϋπολογισμού για την οικονομική ανάπτυξη της Γαλλίας αλλά και το κατά πόσο η χώρα μπορεί να αποφύγει περαιτέρω υποβαθμίσεις του αξιόχρεού της, έπειτα από τα «χτυπήματα» των S&P και Fitch τα τελευταία δύο χρόνια.
«Η κυβέρνηση έχει εντείνει τις προσπάθειες για να προστατεύσει την οικονομική ανάπτυξη», αναφέρει η οικονομολόγος της Bank of America Global Research για την Ευρώπη, Evelyn Herrmann.
Οι αναλυτές της Goldman Sachs εκτιμούν ότι ο αντίκτυπος του πακέτου μέτρων στην οικονομική ανάπτυξη μπορεί να φέρει ώθηση 0,3 ποσοστιαίων μονάδων το 2024 αλλά θα μετατραπεί σε επιβάρυνση 0,5 ποσοστιαίων μονάδων το 2025 και το 2026, ενώ η UBS πρόσθεσε ότι η ιστορικά μεγάλη δημοσιονομική εξυγίανση 2% του ΑΕΠ είναι «πιθανό να πλήξει την ανάπτυξη».
«Βραχυπρόθεσμα, οι οίκοι αξιολόγησης θα βρίσκονται σε στάση αναμονής, δεδομένης της έλλειψης συγκεκριμένων λεπτομερειών γύρω από τον προϋπολογισμό, ωστόσο δεν αποκλείεται μία αρνητική εξέλιξη από την S&P ή τη Fitch», τονίζει ο Camatte.
«Σε αυτό το στάδιο η κατάσταση επικεντρώνεται στο να κρατήσουμε την ψυχραιμία μας και να αποφασίσουμε το επόμενο έτος εάν οι περικοπές δαπανών ήταν αποτελεσματικές ή όχι» προσθέτει. Παρ' όλα αυτά, θεωρεί ότι «ο οίκος Moody's που μέχρι στιγμής έχει διατηρήσει την καλύτερη αξιολόγηση για την Γαλλία, θα δώσει αρνητικό outlook φέτος, προτού υποβαθμίσει την γαλλική οικονομία το 2025».
