Προ των πυλών βρίσκεται από το ΥΠΕΝ η ανακοίνωση ενός νέου πλαισίου για τα ανταποδοτικά τέλη ΑΠΕ, με σκοπό να ενισχυθεί το θετικό αποτύπωμα των ανανεώσιμων πηγών στις τοπικές κοινωνίες που γειτνιάζουν με αντίστοιχα έργα. Αν και οι επιμέρους παράμετροι του καινούριου πλαισίου δεν έχουν ακόμη «κλειδώσει», η φιλοσοφία του θα είναι να ενισχυθούν τα οικονομικά οφέλη που αφορούν απευθείας τους κατοίκους αυτών των περιοχών, αλλά και τα οφέλη αυτά να «φτάνουν» πιο γρήγορα στους καταναλωτές.
Η αλλαγή στη «φόρμουλα» των ανταποδοτικών τελών έχει ήδη προαναγγελθεί από την πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΝ. Ενδεικτικά, ο υπουργός ΠΕΝ, Θεόδωρος Σκυλακάκης, έχει αναφέρει πως «το νέο σύστημα θα γίνει πιο άμεσο και θα αφορά περισσότερο τον πολίτη, καθώς τα ανταποδοτικά τέλη είναι ένα εργαλείο για την αντιμετώπιση των αντιδράσεων στις περιοχές όπου εγκαθίστανται οι μονάδες αυτές».
Από την παρακράτηση ανταποδοτικών τελών εξαιρούνται μόνο τα φωτοβολταϊκά σε κτίρια και οι αυτοπαραγωγοί. Στο καινούριο πλαίσιο, ιδιαίτερη έμφαση θα δίνεται στα αιολικά, κάτι που στην πράξη σημαίνει πως θα ενισχυθεί το οικονομικό όφελος για τους καταναλωτές που κατοικούν στις αντίστοιχες περιοχές. Ο λόγος είναι πως την ώρα που η ενίσχυση των αιολικών αποτελεί αδήριτη ανάγκη ώστε να μπει ανάχωμα στη «μονοκαλλιέργεια» φωτοβολταϊκών που επικρατεί τα τελευταία χρόνια (και έτσι να υπάρξει ισορροπία στο «πράσινο» μίγμα), η εγκατάσταση ανεμογεννητριών προκαλεί μεγαλύτερες αντιδράσεις.
Αλλαγή μεθοδολογίας
Σύμφωνα με πληροφορίες του Insider.gr, προς αυτή την κατεύθυνση το ΥΠΕΝ έχει επεξεργαστεί μία σειρά από εναλλακτικά σενάρια, ποσοτικοποιώντας για κάθε ένα από αυτά τα οφέλη που θα προέκυπταν για τους καταναλωτές. Έτσι, καθώς αυτό που μένει είναι να επιλεγούν ποια σενάρια τελικά θα υιοθετηθούν, εκτιμάται ότι το νέο πλαίσιο θα είναι σύντομα έτοιμο προς ανακοίνωση – ακόμη και εντός του μήνα.
Αυτό που έχει οριστικοποιηθεί είναι ότι θα αλλάξει ο τρόπος υπολογισμού των ανταποδοτικών τελών, από την υφιστάμενη μεθοδολογία – η οποία προβλέπει πως από τα έργα ΑΠΕ παρακρατείται το 3% του ετήσιου κύκλου εργασιών τους (δηλαδή της προ ΦΠΑ τιμής πώλησης της ηλεκτρικής ενέργειας που παράγουν). Το πρόβλημα με την υφιστάμενη μεθοδολογία είναι πως καθυστερεί ο υπολογισμός των παρακρατήσεων και, κατά συνέπεια, και η απόδοση των ποσών στους ωφελούμενους.
Η νέα μεθοδολογία θα ορίσει την παρακράτηση με βάση είτε την ισχύ κάθε έργου (σε ευρώ ανά Μεγαβάτ) είτε την παραγωγή (σε ευρώ ανά Μεγαβατώρα). Το πρώτο σενάριο θεωρείται πιο πιθανό, καθώς θα επιταχύνει τη διαδικασία, αφού επί της ουσίας θα «φιξάρει» τα ανταποδοτικά τέλη, ανεξάρτητα από την εκάστοτε ετήσια παραγωγή των έργων. Όποια φόρμουλα κι αν επιλεγεί, στόχος του ΥΠΕΝ είναι τα ανταποδοτικά τέλη των αιολικών να είναι σημαντικά ενισχυμένα έναντι των φωτοβολταϊκών.
Απευθείας απόδοση
Από τα ποσά που συγκεντρώνονται, αυτή τη στιγμή το 1% αποδίδεται στους καταναλωτές, 1,7% αποδίδεται στους οικείους ΟΤΑ και 0,3% στο Πράσινο Ταμείο. Πλέον, η αναλογία αυτή θα ανατραπεί ώστε οι κάτοικοι να έχουν μεγαλύτερα οφέλη. Επίσης, μία πρόταση που εξετάζεται από το ΥΠΕΝ είναι η απόδοση να μην γίνεται μέσω μείωσης των λογαριασμών ρεύματος, αλλά τα χρήματα να καταβάλλονται απευθείας στους καταναλωτές.
Ειδικά στην περίπτωση των αιολικών, μία πρόταση που εξετάζεται είναι η καταβολή των ανταποδοτικών να ξεκινά πριν από την έναρξη λειτουργίας των έργων – πρόταση που ακόμη δεν έχει οριστικοποιηθεί. Επίσης, ένα σενάριο που είχε πέσει στο τραπέζι ήταν οι κάτοικοι περιοχών με αιολικά να λαμβάνουν ανταποδοτικά υπό τη μορφή δωρεάν ρεύματος. Το σενάριο αυτό πάντως θεωρείται μάλλον βέβαιο πως δεν θα προκριθεί.
Αξίζει να σημειωθεί ότι αν και το υφιστάμενο πλαίσιο χαρακτηριζόταν από μεγάλες καθυστερήσεις, τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει αλλαγές ώστε να επιταχυνθεί ο καταμερισμός και η απόδοση των ποσών. Είναι ενδεικτικό ότι οι ΟΤΑ έχουν ήδη λάβει τα ανταποδοτικά για το 2023, ενώ μέχρι τον Μάρτιο το ίδιο θα συμβεί και με τους κατοίκους των αντίστοιχων περιοχών.
