Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έδωσε στη δημοσιότητα τον οδικό χάρτη που περιλαμβάνει τις αρχές αλλά και τα στάδια του δημοσίου διαλόγου που θα ακολουθήσουν έως την κατάθεση της αναλυτικής της πρότασης για το επόμενο δημοσιονομικό πλαίσιο. Όπως είχε αποκαλύψει το insider, αυτό περιλαμβάνει μία περισσότερο κεντρικοποιημένη προσέγγιση με βάση τις νέες προτεραιότητες της ΕΕ (π.χ. ενίσχυση ανταγωνιστικότητας, κοινές αμυντικές δαπάνες) και τις ανάγκες των κρατών – μελών τα οποία καλούνται να καταρτίσουν το εθνικό τους πλάνο.
Ανάγκη για νέους πόρους και πιο στοχευμένο και ευέλικτο πλαίσιο
Σύμφωνα με την Κομισιόν, «για να είναι ο προϋπολογισμός της ΕΕ αντάξιος των φιλοδοξιών μας, να διασφαλίσει την αποπληρωμή των δανείων του NextGenerationEU (που θα ξεκινήσει μετά το 2027) και ταυτόχρονα να διατηρήσει σταθερές τις εθνικές οικονομικές συνεισφορές των κρατών μελών, πρέπει να εισαχθούν νέοι ίδιοι πόροι.
Η διατήρηση του σημερινού καθεστώτος δεν αποτελεί επιλογή. Πρέπει να ληφθούν αποφάσεις. Η ΕΕ οφείλει να μεγιστοποιήσει τον αντίκτυπο κάθε ευρώ που δαπανά, επικεντρώνοντας τις δαπάνες της στις προτεραιότητες και τους στόχους όπου η δράση της Ένωσης είναι πιο αναγκαία» τονίζει στη σχετική ανακοίνωση.
Και συνεχίζει: «Οι νέες προκλήσεις και οι αυξανόμενες προσδοκίες για δράση της ΕΕ απαιτούν επανεξέταση του τρόπου λειτουργίας του προϋπολογισμού, ώστε να προσαρμοστεί στο μέλλον. Ο στόχος μιας ελεύθερης, δημοκρατικής, ισχυρής, ασφαλούς, ευημερούσας και ανταγωνιστικής Ευρώπης απαιτεί έναν αναμορφωμένο και ενισχυμένο προϋπολογισμό της ΕΕ – απλούστερο, πιο ευέλικτο, πιο στοχευμένο και πιο αποτελεσματικό».
Ένα πλάνο για κάθε χώρα
Όπως επισημαίνει η Επιτροπή, η νέα προσέγγιση για τον προϋπολογισμό της ΕΕ θα πρέπει να περιλαμβάνει ένα σχέδιο για κάθε χώρα με βασικές μεταρρυθμίσεις και επενδύσεις, σχεδιασμένο και εφαρμοσμένο σε συνεργασία με τις εθνικές, περιφερειακές και τοπικές αρχές. Ένα Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανταγωνιστικότητας θα πρέπει να δημιουργήσει μια επενδυτική ικανότητα που θα στηρίζει στρατηγικούς τομείς και κρίσιμες τεχνολογίες. Επιπλέον, η εξωτερική χρηματοδότηση της Ένωσης πρέπει να αναμορφωθεί ώστε να είναι πιο αποτελεσματική, στοχευμένη και ευθυγραμμισμένη με τα στρατηγικά συμφέροντα, συμβάλλοντας σε μια νέα εξωτερική πολιτική. Ο προϋπολογισμός θα πρέπει επίσης να ενσωματώσει πρόσθετες δικλείδες ασφαλείας για την προστασία του κράτους δικαίου.
Νέα έσοδα
Επιπλέον, ο προϋπολογισμός της ΕΕ πρέπει να στηρίζεται σε εκσυγχρονισμένα έσοδα, ώστε να διασφαλίζεται επαρκής και βιώσιμη χρηματοδότηση για τις κοινές προτεραιότητες της Ένωσης. Η ενίσχυση εσόδων, σύμφωνα με την πρόταση, αναμένεται να προχωρήσει κυρίως μέσω της εκμετάλλευσης νέων ιδίων πόρων. Στο πλαίσιο αυτό, τα κράτη μέλη θα κληθούν να διαμορφώσουν το οριστικό πλαίσιο για το σύστημα εμπορίας εκπομπών (Emission Trading System) και του CBAM (Carbon Border Adjustment Mechanism). Το ίδιο ισχύει για έναν ίδιο πόρο που συνδέεται με τα υψηλά εταιρικά κέρδη και επίσης έσοδα που αναμένεται να βασιστούν στη μεταρρύθμιση του διεθνούς φορολογικού πλαισίου όπως προτείνεται από τον ΟΟΣΑ.
Οι δηλώσεις
Αναφερόμενη στον επόμενο προϋπολογισμό και τη διαδικασία διαλόγου που ξεκινά σχετικά με αυτόν η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν τόνισε:
«Ο επόμενος μακροπρόθεσμος προϋπολογισμός θα ενισχύσει το κοινό μας όραμα για το μέλλον. Μετατρέπει τις κοινές μας προτεραιότητες σε απτές δράσεις που κάνουν τη διαφορά για εκατομμύρια πολίτες, επιχειρήσεις, περιφέρειες και ερευνητές. Καλούμε όλους τους Ευρωπαίους να συμμετάσχουν μέσω δημόσιων διαβουλεύσεων, της πλατφόρμας πολιτών ή του πλαισίου διαλόγου. Πρόκειται για μια πρόσκληση να διαμορφώσουμε έναν σύγχρονο, φιλόδοξο και ενισχυμένο προϋπολογισμό. Οι προκλήσεις μας είναι και κοινοί μας στόχοι: μαζί είμαστε πιο δυνατοί».
