Είναι ακόμη χώρα αγροτική η Ελλάδα;

Είναι ακόμη χώρα αγροτική η Ελλάδα;

Η πολύ ενδιαφέρουσα έρευνα του ΙΕΛΚΑ με την ευκαιρία της Ημέρας Διατροφής 2023, συγκρίνει τις δαπάνες και τις καταναλισκόμενες ποσότητες ατόμων που ζουν στην Ελλάδα μεταξύ των ετών 2009 και 2022. Δηλαδή πριν αρχίσει η οικονομική κρίση και μετά που, σχεδόν, τελείωσε η υγειονομική και άρχισε η κρίση ακρίβειας και πληθωρισμού πλεονεξίας!

Τα αποτελέσματα εντυπωσιακά και μπορείτε να τα δείτε εδώ.

Η έρευνα εστιάζεται στην συγκριτική ανάλυση δύο φωτογραφιών: αυτής του 2009 και αυτής του 2020. Από την απλή ανάγνωση μπορεί κάποιος να βγάλει πολλά και χρήσιμα συμπεράσματα, οι δε ειδικοί αναλυτές να δικαιολογήσουν πλήθος τάσεων και προβλέψεων.

Το ότι η διατροφή μας άλλαξε, το αντιλαμβανόμαστε όλοι μας. Προς ποια κατεύθυνση άλλαξε είναι εν μέρει και θέμα ατομικό, υπόκειται όμως και σε γενικότερους παράγοντες. Ποιος είναι άλλωστε ο ίδιος σήμερα σε σχέση με πριν από 13 χρόνια; Κανείς μας. Είναι μόνο η ηλικία που μας άλλαξε; Δεν άλλαξε και η οικογενειακή μας σύνθεση; Είναι όλοι οι γνωστοί μας και φίλοι «στις θέσεις τους»; Πόσοι έφυγαν από τη ζωή, πόσοι από τη χώρα, πόσοι από την Αθήνα;

Αλλά είναι μόνο αριθμητικό το θέμα; Πριν 2 χρόνια τέτοια εποχή ετοιμαζόμαστε σιγά σιγά να μπούμε στη δεύτερη καραντίνα. Αυτό δεν μας άλλαξε; Εμάς και τη διατροφή μας; Η άποψη μας περί υγειινής ζωής και διατροφής πόσο άλλαξε τελευταία; Πόσοι από εμάς δεν έχασαν ή τουλάχιστον δεν προσπάθησαν να χάσουν βάρος, ανταποκρινόμενοι στις νέες επιταγές της ζωής; Πόσοι δεν ξεκίνησαν τον αθλητισμό, ή απλώς το περπάτημα;

Και για να φτάσουμε πιο κοντά χρονικά, πόσοι από εμάς δεν σκέφτηκαν τελευταία «άσε να μη φάω αυτό σήμερα, είναι πολύ ακριβό πια, ας το κρατήσω όταν έλθουν τα παιδιά»; Πόσοι τις τελευταίες ημέρες δεν έπαθαν...αγκύλωση ρίχνοντας ελαιόλαδο, που πρόσφατα είχαν αγοράσει στη σαλάτα; Το αρνίσιο κρέας έχει φανατικούς φίλους αλλά και εχθρούς. Πόσοι από τους πρώτους εξακολουθούν άραγε και το αγοράζουν για να φτιάξουν γιουβέτσι, καταθέτοντας στο χασάπη το ημερομίσθιό τους; Πόσοι από αυτούς δεν είπαν, άσε αφού θα φάω αρνί την άλλη εβδομάδα που θα πάω στο χωριό;

Αλλά από την άλλη, πόσοι δεν αντικατέστησαν τα φθηνά και αμφιλεγόμενης διατροφικής αξίας πατατάκια, με τους πανάκριβους ξηρούς καρπούς το βράδυ μπροστά στη τηλεόραση; Πόσοι δεν προσέθεσαν δημητριακά και ξηρά φρούτα στο γιαούρτι που τρώνε το μεσημεράκι στη δουλειά για να τους κρατήσει; Αλλά και πόσοι δεν έβαλαν συστηματικά τα όσπρια στη διατροφή τους, αντικαθιστώντας τις ζωικές πρωτείνες είτε από άποψη είτε για λόγους οικονομίας, είτε γιατί...παρενέβη ο γιατρός;

Αυτά και άλλα πολλά θα δει κανείς διαβάζοντας την έρευνα του ΙΕΛΚΑ. Θα δει δηλαδή, πώς άλλαξε η ζωή μας και μαζί της άλλαξε και η διατροφή. Το 2009 ήμασταν στην Ελλάδα περισσότεροι, νεώτεροι, ποιό δραστήριοι, με περισσότερα χρήματα και απείρως περισσότερο κέφι για ζωή. Σήμερα είμαστε αλλιώς, ειδικά μετά την υγιειονομική κρίση αλλά και την αποχώρηση ενός μεγάλου αριθμού νεώτερων συμπολιτών μας στο εξωτερικό.

Αρα ο ισχυρισμός οτι η ακρίβεια άλλαξε τη διατροφή των Ελλήνων, είναι εν μέρει μόνο σωστός και δεν ερμηνεύει πλήρως τις εξελίξεις. Ναι, μεταξύ άλλων και η ακρίβεια άλλαξε τη διατροφή μας, αλλά όχι μόνο αυτή!

Τι μας εντυπωσίασε εμάς διαβάζοντας την έκθεση;

Ο τελευταίος πίνακας της μελέτης, με αριθμό Νο5, που δείχνει την αυτοκατανάλωση.

Η γενικότερη άποψη, που εν πολλοίς εκφράζουν και οι συγγραφείς, οτι η κάλυψη αναγκών των νοικοκυριών από ίδια παραγωγή έχει μειωθεί, φαίνεται ισχυρή μόνο στην περίπτωση του κρασιού, που μειώθηκε κατά 28% τα τελευταία 13 χρόνια. Αυτό άλλωστε το αντιλαμβανόμαστε και από την προσωπική εμπειρία καθενός μας: λίγοι πια σου φέρνουν δικό τους κρασί για να δοκιμάσεις και να το πιείς στην υγειά τους! Αλλά στους άλλους διατροφικούς χώρους, όπως είναι το κρέας αρνιών και πουλερικών, τα νωπά φρούτα και λαχανικά, τα αυγά και ότι τέλος πάντων περιλαμβάνει αυτό που παλαιότερα λέγαμε «το καλάθι από το χωριό» το ποσοστό αυτοτροφοδοσίας των νοικοκυριών είναι μάλλον σταθερό ή ελαφρά πτωτικό. Οι μικρομεταβολές σε ένα τόσο «υποκειμενικό θέμα», είναι πιθανότατα στα όρια του στατιστικού λάθους που λένε ημέρες που είναι οι πάσης φύσεως αναλυτές.

Και γιατί μας εντυπωσίασε ο πίνακας αυτός; Διότι δείχνει οτι η Ελλάδα εξακολουθεί και είναι μιά βαθύτατα αγροτική χώρα, όπου ο μέσος Ελληνας δεν χάνει την ευκαιρία να απολαύσει τους γενέθλιους τόπους και τα γεννήματά τους ή άλλους τόπους που ο ίδιος επέλεξε να κάνει «καινούργια του πατρίδα». Δεν χάνει την ευκαιρία να βάλει περιβόλι ή μπαχτζέ ανάλογα πως το λένε σε κάθε μέρος. Ο πολυάσχολος γεωργός που έχει κάπου σε μιά άκρη και φροντίζει λίγα πρόβατα και 10 κότες και βρίσκει λίγο χρόνο και κουράγιο στο τέλος της ημέρας να περάσει να τα ταίσει. Οι συνταξιούχοι να αναζητούν ασχολία με τις κότες και τα «μανάρια τους», λίγο για να τρώνε οι ίδιοι, λίγο για να στέλνουν στα παιδιά, λίγο για να περνάει η ώρα.

Αλλά αυτό δεν είναι αγροτική ζωή στη Μεσόγειο: Λίγο απ’όλα! Αυτό δεν μας έκανε παγκόσμια τουριστική δύναμη? Που τρελαίνονταν οι τουρίστες πριν 30 χρόνια που έτρωγαν τομάτα που τους «φίλευαν» οι ντόπιοι από το χωράφι κάνοντας ωτοστοπ; Από κάτι τέτοια γίναμε τόπος ελκυστικός κι εμείς χαιρόμασταν τη ζωή, πριν μας έλθει το ΔΝΤ και θελήσει να μας κάνει… ανθρώπους, όπως αυτό τους εννοεί.

Αναπάντεχο κατά τη γνώμη μας εύρημα ο πίνακας αυτός, με έντονα ποιοτικά στοιχεία, ίσως κόντρα σε νούμερα και ποσοστά: η Ελλάδα και οι Έλληνες επιμένουν αγροτικά, έστω κι αν φτιάχνουν λιγότερο δικό τους κρασί από παλαιότερα.