Χθες το βράδυ, ο Αμερικάνος Πρόεδρος, Τζο Μπάιντεν, ανακοίνωσε την τριμερή σύμπραξη με Ηνωμένο Βασίλειο και Αυστραλία (συμφωνία AUKUS), η οποία έχει ως σκοπό να δημιουργήσει πίεση στην Κίνα. Ο λόγος που ανακοινώθηκε στη συγκεκριμένη συγκυρία αυτή η εξέλιξη, είναι η διαμάχη ΗΠΑ και Κίνας για την Ταϊβάν. Σε παρόμοιο πλαίσιο, η Ιαπωνία, ήρθε σε συμφωνία με το Δημοκρατικό Προοδευτικό Κόμμα που κυβερνά την Ταϊβάν, για την αύξηση της στρατιωτικής και ναυτικής παρουσίας της Ιαπωνίας στις αμφισβητούμενες περιοχές της ανατολικής κινέζικης θάλασσας.
Η Κίνα απαντά στην AUKUS με κατηγορίες για «ψυχροπολεμικό κλίμα» και στην Ιαπωνία, αποφασίζοντας να επιτηρεί τον εναέριο χώρο της Ταϊβάν με αεροπλάνα της κινέζικης πολεμικής αεροπορίας, κάτι το οποίο μέχρι σήμερα δεν είχε αποφασίσει να κάνει.
Η Ιαπωνία «δείχνει τα δόντια της» στην ανατολική κινέζικη θάλασσα
Συγκεκριμένα, ο Ιάπωνας υπουργός Άμυνας, Κίσι Νόμπουο, επανέλαβε τη σημασία της Ταϊβάν για τη χώρα του, σε αποκλειστική συνέντευξη στο CNN, και είπε ότι η Ιαπωνία θα συνεχίσει να ανταποκρίνεται στις κινεζικές επιχειρήσεις στην ανατολική θάλασσα της Κίνας. Ο Κίσι Νόμπουο συνέχισε δηλώνοντας ότι τα νησιά Ντιάογιουτάι (τα οποία οι Ιάπωνες ονομάζουν Σενκάκου) παραμένουν κομμάτι της Ιαπωνίας. Η δήλωση αυτή, όπως ήταν αναμενόμενο ξεσήκωσε κινέζικες αντιδράσεις.
Ερωτώμενος σχετικά με τη σημασία που έχει για την Ιαπωνία η Ταϊβάν, ο Ιάπωνας Υπουργός Άμυνας ήταν σαφής: «Η σταθερότητα της κατάστασης της Ταϊβάν είναι ζωτικής σημασίας για την ασφάλεια της Ιαπωνίας και τη σταθερότητα της διεθνούς κοινότητας».
Υπενθυμίζουμε ότι η Ιαπωνία έχει μεγάλη ανάγκη τη σταθερότητα στην Ταϊβάν γιατί περίπου το 90% της εισαγόμενης ενέργειας που χρησιμοποιείται από την Ιαπωνία εισάγεται από περιοχές γύρω από την Ταϊβάν. Ο Κίσι Νόμπουο πρότεινε να χρησιμοποιηθεί διάλογος για την επίλυση της κρίσης που σοβεί στην Ταϊβάν και όχι για χρήση βίας, παρόλα αυτά η Ιαπωνία ανέπτυξε πρόσφατα πυραύλους και στρατεύματα σε δύο νησιά που βρίσκονται αρκετά κοντά (ως 100 χλμ.) από την Ταϊβάν.
Η συμφωνία AUKUS – Τα «πέντε μάτια» έγιναν 3
Ο πρόεδρος Τζο Μπάιντεν ανακοίνωσε εχθές το βράδυ μία νέα ομάδα εργασίας με την Αγγλία και την Αυστραλία που σκοπό έχει την ανταλλαγή προηγμένης στρατιωτικής τεχνολογίας, συμπεριλαμβανομένης της απόκτησης πυρηνικών υποβρυχίων.
Η τριάδα, γνωστή πλέον με το αρκτικόλεξο AUKUS, θα διευκολύνει τις τρεις χώρες να μοιραστούν πληροφορίες και τεχνογνωσία σε βασικούς τεχνολογικούς τομείς όπως η τεχνητή νοημοσύνη, η κυβερνοασφάλεια, οι κβαντικοί υπολογιστές, τα υποβρύχια συστήματα και οι δυνατότητες κρούσης μεγάλης εμβέλειας. Για τα ζητήματα αυτά είχε τοποθετηθεί στο παρελθόν, μάλιστα, ο Μπόρις Τζόνσον, αναδεικνύοντας τον κομβικό ρόλο που θέλει να παίξει η Αγγλία.
Η συμφωνία αυτή αφενός δημιουργεί ένα τεράστιο πρόβλημα στη Γαλλία, η οποία βλέπει τη δική της εμπορική συμφωνία προμήθειας υποβρυχίων προς την Αυστραλία να πηγαίνει στο καλάθι των αχρήστων. Ειδικότερα, ο λόγος για τον οποίο η Αυστραλία φαίνεται να «στρίβει» προς τις ΗΠΑ είναι η αποτυχία της Ε.Ε. να διαβουλευτεί σωστά το σχέδιο αποχώρησης από το Αφγανιστάν. Δεν είναι τυχαία η στιγμή της ανακοίνωσης μιας τέτοιας συμφωνίας, η οποία έρχεται λίγο αφότου η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν τόνισε σε πρόσφατη ομιλία της την ανάγκη να επικεντρωθεί η Ένωση στις «κοινές εταιρικές σχέσεις» και στο «ευρωπαϊκό αμυντικό οικοσύστημα», συμπεριλαμβανομένης της στήριξης των κατασκευαστών αμυντικών προϊόντων της Ε.Ε.
Έτσι, η Ε.Ε. η οποία σκοπεύει ανακοινώσει επίσημα τη δική της στρατηγική για τον Ινδο-Ειρηνικό σήμερα, Πέμπτη, δίνοντας έμφαση στη συνεργασία με περιφερειακούς εταίρους προς όφελος της ασφάλειας και της άμυνας, βρίσκεται μπροστά σε μια ντροπιαστική εξέλιξη για την ίδια που δείχνει τον βαθμό περιορισμένης υπόληψης στον οποίο έχουν περιέλθει οι θεσμοί της στο διεθνές στρατιωτικό-αμυντικό παιχνίδι.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Αυστραλία και το Ηνωμένο Βασίλειο είναι ήδη μέρος της Συμμαχίας Κοινοποίησης των Πέντε Μάτων, η οποία περιλαμβάνει τον Καναδά και τη Νέα Ζηλανδία. Με δεδομένη την απουσία των δύο από την AUKUS, στην πράξη βλέπουμε ότι οι ΗΠΑ (και δευτερευόντως η Αγγλία) αναγνωρίζουν στον Καναδά και τη Νέα Ζηλανδία μια διαφορετική προσέγγιση για την περιοχή της Ασίας-Ειρηνικού και τη σχέση που πρέπει να έχουν με την Κίνα.
Στο πλαίσιο αυτό η Νέα Ζηλανδία οχυρώθηκε πίσω από την απόφαση που είχε πάρει το 1984 για να κηρύξει τα χωρικά της ύδατα ως «ζώνη χωρίς πυρηνικά» και με σημερινές δηλώσεις της πρωθυπουργού Γιακίντα Άρντερν, έκανε σαφές ότι τα πυρηνικά υποβρύχια της Αυστραλίας δεν θα επιτρέπονται στα χωρικά ύδατα της χώρας της. Η Άρντερν τόνισε τη μακροχρόνια πολιτική χωρίς πυρηνικά της χώρας της, πολιτική που δεν την εμποδίζει να πάρει ηγετική θέση στην περιοχή του Ινδο-Ειρηνικού, αλλά φρόντισε να μην θεωρήσει τη συμμαχία των Πέντε Ματιών τελειωμένη.
