Ροή
Ο ρόλος των αντιιικων φαρμάκων στην αντιμετώπιση της πανδημίας COVID-19 αναλύθηκε στο 5o Webinar που διοργάνωσε το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (ΕΚΠΑ), την Τετάρτη (9/2).
Κατά το χαιρετισμό της, η αναπληρώτρια υπουργός Υγείας, Μίνα Γκάγκα, τόνισε τη σημασία των νέων αντιιικών φαρμάκων στην αντιμετώπιση της πανδημίας, καθώς και τη διάθεση της πολιτείας ώστε να διευκολυνθούν οι σχετικές διαδικασίες χορήγησής τους προς όφελος όλων. Όπως δήλωσε, έχουν γίνει ήδη 1.259 αιτήσεις, ενώ έχουν εγκριθεί 1218. Υπενθυμίζεται ότι στη χώρα μας κυκλοφορεί ήδη το ένα εκ των δύο φαρμάκων (Molnupiravir), ενώ αναμένεται άμεσα και το δεύτερο (Paxlovid).
Το Molnupiravir αυξάνει τις μεταλλάξεις στο γενετικό υλικό του ιού, οδηγώντας τελικά στην αναστολή της αντιγραφής και στην καταστροφή του, τόνισε ο Καθηγητής Μικροβιολογίας, Διευθυντής του Εργαστηρίου Μικροβιολογίας Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ και Αντιπρύτανης Διοικητικών Υποθέσεων του ΕΚΠΑ Αθανάσιος Τσακρής. Πρέπει να χορηγείται άμεσα εντός 5 ημερών από την έναρξη των συμπτωμάτων και όσο το δυνατόν νωρίτερα μόνο σε ενήλικες. Αποφεύγεται σε έγκυες και θηλάζουσες, και έχει βασικό πλεονέκτημα ότι χορηγείται από το στόμα. Το Paxlovid (συνδυασμός nirmatrelvir/ritonavir) ανήκει στην κατηγορία των αναστολέων της πρωτεάσης 3CL.
Η nirmatrelvir μπλοκάρει τη δραστηριότητα ενός αναγκαίου ενζύμου για την αναπαραγωγή του ιού (πρωτεάσης 3CL), και η ritonavir (κλασσικό φάρμακο στη θεραπεία του HIV) αυξάνει τη βιοδιαθεσιμότητα της nirmaltrelvir μειώνοντας τον μεταβολισμό από το κυτόχρωμα CYP34A. Είναι αποτελεσματικό έναντι της Δέλτα και αναμένεται να είναι και έναντι της Όμικρον. «Το paxlovid είναι πιο αποτελεσματικό, αλλά ο ιός θα αποκτήσει πιο δύσκολα αντοχή έναντι του Molnupiravir», ανέφερε ο κ. Τσακρής, σημειώνοντας ότι νέα αντιιικά φάρμακα που δρουν πιθανά στην είσοδο του ιού στα κύτταρα, βρίσκονται υπό κλινική αξιολόγηση και αναμένεται να προστεθούν στη φαρέτρα στο άμεσο μέλλον.
Το Molnupiravir πρέπει να χορηγείται σε αρρώστους που έχουν έναν τουλάχιστον παράγοντα κινδύνου, με όφελος 30% για τον άρρωστο να μπει στο νοσοκομείο, ανέφερε ο Καθηγητής Παθολογίας-Λοιμώξεων, Ιατρική Σχολή ΕΚΠΑ και Υπεύθυνος Μονάδας Λοιμώξεων Κλινικής Παθολογικής Φυσιολογίας Νικόλαος Σύψας. Για τους ενήλικες η δόση είναι 800 mg δύο φορές τη μέρα (κάψουλα των 200 mg) για 5 ημέρες. Δεν τροποποιείται η δόση σε άτομα με νεφρική και ηπατική λειτουργία, ενώ οι διάρροιες αποτελούν συχνή παρενέργεια.
Το Paxlovid έχει χορηγηθεί σε εξωνοσοκομειακούς αρρώστους, κυρίως με το στέλεχος Δέλτα και έχει οδηγήσει σε ελάττωση κινδύνου κατά 88% για νοσηλεία ή θάνατο, αν χορηγηθεί εντός 5 ημερών από την έναρξη των συμπτωμάτων. Ειδικά στην ομάδα των 65 ετών και άνω, η ελάττωση του κινδύνου για νοσηλεία ήταν 94%. Το δοσολογικό σχήμα είναι 2 κάψουλες του nirmatrelvir και 1 ritonavir δύο φορές την ημέρα για σύνολο 5 ημέρες. Έχει αλληλεπιδράσεις με άλλα φάρμακα λόγω της επίδρασης στο μεταβολιασμό τους στο CYP34Α. Υπάρχουν φάρμακα, όπως η φαινυντοϊνη, που έχουν πλήρη αντένδειξη συγχορήγησης, ενώ οι στατίνες πρέπει να διακόπτονται. Η δόση τροποποιείται με βάση με τη νεφρική λειτουργία, αντενδείκνυται στην ηπατική ανεπάρκεια, ενώ το φάρμακο δεν έχει μελετηθεί σε έγκυες. Μπορεί να χορηγηθεί σε άτομα άνω των 12 ετών που ζυγίζουν τουλάχιστον 40 κιλά.
Ακολούθως, η Καθηγήτρια Παθολογίας-Λοιμώξεων ΕΚΠΑ και Πρόεδρος της Επιτροπής εξέτασης αιτήσεων για τη χορήγηση αντιιικών φαρμάκων σε ασθενείς με λοίμωξη COVID-19, Αναστασία Αντωνιάδου, περιέγραψε τη διαδικασία χορήγησης αντιιικών φαρμάκων. Τόνισε αρχικά ότι καμιά θεραπεία δεν υποκαθιστά τον εμβολιασμό, αλλά τα φάρμακα μπορούν να μειώσουν τις νοσηλείες και τη θνητότητα και να μετατρέψουν την πανδημία σε ενδημία.
Οι υποψήφιοι για τα χάπια είναι ενήλικες ασθενείς άνω των 18 ετών, με έναρξη των συμπτωμάτων να είναι κάτω των 3 ημερών, να μη χρήζουν νοσηλείας, να υπάρχει θετικό PCR ή rapid test, ήπια ή μέτρια συμπτώματα, να μην είναι έγκυες και θηλάζουσες και να έχουν παράγοντες κινδύνου για σοβαρή νόσο, όπως οι μεταμοσχευμένοι, οι αιμοκαθαιρόμενοι, όσοι έχουν αιματολογικές κακοήθειες, όσοι λαμβάνουν χημειοθεραπείας, άνθρωποι σε μονάδες φροντίδας ηλικιωμένων, μεγάλο σωματικό βάρος, χρόνια νεφρική νόσος, υπέρταση, καρδιακή ανεπάρκεια, χρόνια νεφρική νόσος και σακχαρώδης διαβήτης, ανεξάρτητα αν έχουν προηγουμένως εμβολιαστεί ή όχι. Ο θεράπων ιατρός υποβάλλει την αίτηση μέσω του συστήματος της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης, αφού ενημερώσει τον άρρωστο για τις οδηγίες λήψης του φαρμάκου.
Η έγκριση γίνεται εντός 6-12 ωρών και η αποστολή των φαρμάκων γίνεται κατ’ οίκον. Ο ασθενής οφείλει μέσω οδηγιών που θα του σταλούν με μήνυμα να δώσει τη συναίνεση του ηλεκτρονικά ώστε να κανονιστεί το ραντεβού παράδοσης κατ’ οίκον του φαρμάκου, μετά από τηλεφωνική επικοινωνία με υπάλληλο του ΕΟΠΥΥ. Ο ασθενής μπορεί και μέσω αντιπροσώπου να παραλάβει το φάρμακο σε περίπτωση που η αποστολή με ταχυμεταφορέα μπορεί να ξεπεράσει το 5νθήμερο της έγκρισης του φαρμάκου. Ο θεράπων μπορεί να συμπληρώνει ηλεκτρονικά την τελική έκβαση της νόσου και πιθανές ανεπιθύμητες ενέργειες μετά την πάροδο 28 ημερών.
