Εποικοδομητική αλλά και με «καρφιά» ήταν η συνάντηση του προέδρου της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και του Έλληνα πρωθυπουργού, Κυριάκο Μητσοτάκη στην Άγκυρα, όπως φάνηκε κατά την διάρκεια των κοινών δηλώσεών τους στη Συνέντευξη Τύπου που ακολούθησε χωρίς ερωτήσεις από δημοσιογράφους, με την μειονότητα στην Θράκη, τη Μονή της Χώρας και την Χαμάς να υπεισέρχονται στο μικροσκόπιο των δύο ηγετών.
Αμφότεροι, υπογράμμισαν την αξία της θετικής ατζέντας στα ελληνοτουρκικά, χωρίς ωστόσο να καταφέρουν να κρύψουν παράλληλα και μια σειρά από διαφωνίες. Όπως ανέφερε χαρακτηριστικά ο Έλληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, «δείξαμε ότι δίπλα στις διαφωνίες μας μπορούμε να γράφουμε και μια παράλληλη σελίδα με τις συμφωνίες μας». Ο κ. Μητσοτάκης υποστήριξε ότι «το σήμερα δεν πρέπει να μένει αιχμάλωτος στο χθες», υπογραμμίζοντας παράλληλα ότι «επιθυμούμε να πυκνώσουμε τις διμερείς μας επαφές».
- ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Μητσοτάκης: Δίπλα στις διαφωνίες μας μπορούμε να γράφουμε και μία παράλληλη σελίδα με τις συμφωνίες μας
Για το κυπριακό είπε ότι «προφανώς διαφωνούμε, αλλά το αντίδοτο στο αδιέξοδο δεν μπορεί να είναι άλλο από το διάλογο» και «πρέπει να δοθεί χρόνος στην ειδική απεσταλμένη του ΓΓ του ΟΗΕ». Ο κ. Μητσοτάκης ανέφερε ότι η Ελλάδα υποστήριζε και υποστηρίζει την ευρωπαϊκή προοπτική της Τουρκίας με προϋπόθεση το σεβασμό του ευρωπαϊκού κεκτημένου. «Και σήμερα δείξαμε ότι δίπλα στις διαπιστωμένες διαφωνίες μας μπορούμε να γράφουμε παράλληλη σελίδα με τις συμφωνίες μας», συνέχισε ο κ. Μητσοτάκης και αναφέρθηκε στις συμφωνίες που υπέγραψαν σήμερα στην Άγκυρα.
Ερντογάν: Στόχος να φτάσει τα 10 δισ. δολάρια το διμερές εμπόριο
Αρχικά, ο Τούρκος πρόεδρος εξέφρασε την στόχο τον στόχο το διμερές εμπόριο Ελλάδας - Τουρκίας να φτάσει τα 10 δισ. δολάρια από 5,9 δισ. δολ. που είναι σήμερα, ενώ εξήρε την ενίσχυση των σχέσεων μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, χαρακτηρίζοντας άκρως εποικοδομητικές τις επαφές με τον Έλληνα πρωθυπουργό.
Τόνισε δε ότι συζητήθηκαν και τα αλληλένδετα προβλήματα των δύο χωρών. Αναφέρθηκε στις τρομοκρατικές οργανώσεις και στην προσπάθεια να αντιμετωπιστούν. Ο Τούρκος πρόεδρος αναφέρθηκε ξανά σε τουρκική μειονότητα στην Ελλάδα, ενώ δεν παρέλειψε να επιτεθεί ξανά στο Ισραήλ για τον πόλεμο στη Γάζα, κάνοντας λόγο για «σφαγή».
Υποστήριξε ότι η μόνη λύση είναι η ίδρυση ενός Παλαιστινιακού κράτους στα όρια που είχαν οριστεί το 1967, με πρωτεύουσα την ανατολική Ιερουσαλήμ. «Περιμένουμε από την Ελλάδα να στηρίξει τις διεθνείς προσπάθειες για ειρήνη στη Γάζα», πρόσθεσε, ενώ σχετικά με τις ελληνοτουρκικές σχέσεις, επεσήμανε πως σε κάθε συνάντηση, μεγαλώνει η ελπίδα για λύσεις. Μιλώντας για τη Μονή της Χώρας, εξήγησε ότι η απόφαση είχε ληφθεί το 2020 και ότι μετά τη μετατροπή του είναι ανοιχτό προς όλους.
Μητσοτάκης: Δίπλα στις διαφωνίες μας μπορούμε να γράφουμε και μία παράλληλη σελίδα με τις συμφωνίες μας
«Δεν μπορώ παρά να ξεκινήσω με τις ευχαριστίες μου για τη ζεστή φιλοξενία. Μια συνάντηση η οποία είναι η τέταρτη μέσα στους τελευταίους δέκα μήνες. Αποδεικνύει ότι μπορούμε να καθιερώσουμε την προσέγγιση αμοιβαίας κατανόησης όχι ως εξαίρεση, αλλά ως παραγωγική κανονικότητα που δεν αναιρείται από τις γνωστές διαφορές στις θέσεις μας», ανέφερε ο Κυριάκος Μητσοτάκης.
Ο πρωθυπουργός σημείωσε πως είναι θετική εξέλιξη σε μια εποχή δύσκολη για τη διεθνή ειρήνη και τη σταθερότητα στην περιοχή μας. «Αυτή η προσέγγιση έχει ήδη οδηγήσει σε χειροπιαστά αποτελέσματα με μεγάλο όφελος», συνέχισε και αναφέρθηκε, μεταξύ άλλων, στην συμφωνία για την επίσημη ίδρυση επιχειρηματικού συμβουλίου. Είπε ότι είναι ένα από τα πολλά βήματα, ώστε να φτάσουμε στο στόχο να διπλασιάσουμε τις διμερείς μας συναλλαγές.
«Και οι δύο λαοί μας όπως είχα δεσμευτεί απολαμβάνουν καρπούς σημαντικής πρωτοβουλίας, να μπορούν Τούρκοι να ταξιδεύουν σε 10 ελληνικά νησιά και η διαδικασία έκδοσης βίζας να διαρκεί μόνο λίγα λεπτά», συμπλήρωσε. «Και στον κρίσιμο τομέα του μεταναστευτικού η συνεργασία αποδίδει απέναντι στις παράνομες ροές και τους άθλιους διακινητές. Πρέπει να συνεχιστεί και να ενταθεί. Και οι δύο έχουμε πιεστεί από μεταναστευτικά βήματα και η Ελλάδα ανέκαθεν συμφώνησε και εξακολουθεί να συμφωνεί στη χρηματοδότηση της Τουρκίας από την ΕΕ», υπογράμμισε.
- ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Ερντογάν: «Μπορούν να λυθούν τα προβλήματα με την Ελλάδα»
«Είναι πολύ σημαντικό οι δύο λαοί μας να επικοινωνούν με άμεσο τρόπο και με λιγότερη γραφειοκρατία. Αλλά θα έλεγα ότι και στον κρίσιμο τομέα του μεταναστευτικού η συνεργασία μεταξύ των δύο χωρών μας και ειδικά μεταξύ της Αστυνομίας και του Λιμενικού αποδίδει απέναντι στις παράνομες ροές και απέναντι στους άθλιους διακινητές, οι οποίοι εκμεταλλεύονται ανθρώπινους τον πόνο απελπισμένων ανθρώπων. Αυτή η συνεργασία πρέπει να συνεχιστεί και να ενταθεί. Ένας συντονισμός τον οποίο τον θέλουμε τόσο στα χερσαία όσο και στα θαλάσσια σύνορά μας. Ξέρουμε εξάλλου και οι δύο έχουμε πιεστεί από μεταναστευτικά κύματα και η Τουρκία έχει πιεστεί πολύ και αυτό και η Ελλάδα ανέκαθεν συμφώνησε και εξακολουθεί να συμφωνεί στη χρηματοδότηση της Τουρκίας από την Ευρωπαϊκή Ένωση, όπως συμφωνούμε και με ευρωπαϊκό σχέδιο, ώστε να ανακουφιστεί με τη σειρά της μέσω οργανωμένων μετεγκαταστάσεων» κατέληξε.
Διάσταση απόψεων για Θράκη, Μονή της Χώρας και Χαμάς
«Οι μειονότητες στις χώρες μας που προσδιορίζονται από τη συνθήκη της Λωζάνης αποτελούν γέφυρα φιλίας», ανέφερε ο κ. Μητσοτάκης. «Ο χαρακτηρισμός της μειονότητας ως θρησκευτικής προβλέπεται ρητά στη συνθήκη της Λωζάνης και το έμπρακτο ενδιαφέρον για την ευημερία της επιβεβαιώνεται με την έμπρακτη τήρηση αρχών ισονομίας και ισοπολιτείας και με τη λήψη ειδικών μέτρων που απολαμβάνουν οι μουσουλμάνοι της χώρας μας», πρόσθεσε. «Θα ήταν ευχής έργο αν την ίδια άνθηση γνώριζε ο διαρκώς συρρικνούμενος ελληνισμός στην Τουρκία», συνέχισε. «Είχαμε ευκαιρία να συζητήσουμε τη στενοχώρια μας, τη δυσαρέσκειά μας για το γεγονός ότι η Μονή της Χώρας θα λειτουργήσει ως τέμενος. Κατ' ελάχιστον είναι πολύ σημαντικό να διαφυλάξουμε την ξεχωριστή πολιτιστική αξία του μνημείου, ώστε να είναι επισκέψιμο από όλους», επισήμανε.
- ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Κυβερνητικές πηγές: Tέλη 2024 η νέα συνάντηση του Ανωτάτου Συμβουλίου Συνεργασίας Ελλάδος - Τουρκίας
Ο πρωθυπουργός είπε ότι συζήτησαν και για τις εξελίξεις στην Ουκρανία και τη Μέση Ανατολή. «Με την Τουρκία δεν συμφωνούμε πάντα στα θέματα που αφορούν τη Μέση Ανατολή. Η θέση της Αθήνας είναι ότι το Ισραήλ είχε κάθε δικαίωμα να αμυνθεί. Όμως, συμφωνούμε στο ότι πρέπει να σταματήσει η ασύμμετρη χρήση βίας και το αιματοκύλισμα στην περιοχή και να οδηγηθούμε σε ανακωχή διαρκείας, να προστατευθούν οι άμαχοι της Γάζας και να απελευθερωθούν οι όμηροι. Συμφωνούμε ότι θα ήταν κολοσσιαίο λάθος να εκδηλωθεί χερσαία επίθεση στη Γάζα. Μόνη βιώσιμη επιλογή η επιστροφή στην πολιτική διαδικασία και η λύση των δύο κρατών», συμπλήρωσε μεταξύ άλλων.
Αναφερόμενος στη μετατροπή της Μονής της Χώρας σε τέμενος ο κ. Μητσοτάκης τόνισε ότι «και βέβαια στο πνεύμα της αρμονικής συνύπαρξης εντάσσεται και ο σεβασμός των διεθνών κανόνων προστασίας της θρησκευτικής και της πολιτιστικής κληρονομιάς, ιδίως όταν μιλάμε για μνημεία τα οποία αποτελούν πανανθρώπινη περιουσία υπό την ομπρέλα της Ουνέσκο. Είχαμε την ευκαιρία με ειλικρίνεια να συζητήσουμε με τον Πρόεδρο Ερντογάν τη στενοχώρια μας, τη δυσαρέσκειά μας για το γεγονός ότι η Μονή της Χώρας άλλαξε χαρακτήρα και θα λειτουργήσει πια ως τέμενος.
Άκουσα αυτό που είπε ο κύριος Πρόεδρος και πιστεύω ότι κατ’ ελάχιστον είναι πολύ σημαντικό να μπορούμε να διαφυλάξουμε την ξεχωριστή πολιτιστική αξία αυτού του μνημείου, έτσι ώστε να μπορεί να είναι επισκέψιμο απ’ όλους και να μπορεί όλοι να απολαμβάνουν αυτόν τον πολύ σημαντικό πολιτιστικό θησαυρό, που πιστεύω ότι αποτελεί και ένα σημείο αναφοράς στην ιστορία της ίδιας της Κωνσταντινούπολης».
«Και στο ίδιο πλαίσιο συζητήσαμε προφανώς και το Κυπριακό ζήτημα, ένα ζήτημα το οποίο παραμένει ύψιστης σημασίας για εμάς. Ένα ζήτημα στο οποίο προφανώς και διαφωνούμε. Όμως το αντίδοτο σε οποιοδήποτε αδιέξοδο δεν μπορεί να είναι άλλο από τον διάλογο. Γι’ αυτό και χαίρομαι για τον ορισμό της κυρίας Ολγκίν ως προσωπικής εκπροσώπου του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών και θεωρώ ότι πρέπει να της δοθεί χρόνος για την αναζήτηση μιας λύσης στο πλαίσιο των αποφάσεων του Συμβουλίου Ασφαλείας του Οργανισμού ξεκινώντας με την εποικοδομητική συζήτηση μεταξύ των δύο μερών και αναφερόμενος μάλιστα στην Ευρωπαϊκή Ένωση, εγώ θα επαναλάβω από το βήμα αυτό ότι η Ελλάδα υποστήριξε και υποστηρίζει παρά τις μεγάλες δυσκολίες, την ενταξιακή διαδρομή της Τουρκίας, με την προϋπόθεση βέβαια της ενσωμάτωσης της στο ευρωπαϊκό κεκτημένο» ανέφερε.
«Και τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του Μαρτίου δίνουν μια θετική προοπτική στην επανεκκίνηση των ευρωτουρκικών σχέσεων. Και θέλω να ελπίζω ότι αυτά θα ερμηνευτούν σωστά και ότι μπορούν και πρέπει να αξιοποιηθούν σωστά και από τη δική σας την πλευρά. Αγαπητέ κύριε Πρόεδρε, αγαπητέ Ταγίπ, και σήμερα δείξαμε ότι δίπλα στις διαπιστωμένες διαφωνίες μας μπορούμε να γράφουμε μια παράλληλη σελίδα με τις συμφωνίες μας. Απόδειξη ότι πέραν των όσων είπαμε για την οικονομία, για το μεταναστευτικό, για τις διευκολύνσεις στη χορήγηση θεωρήσεων, οι υπουργοί μας υπέγραψαν μνημόνια συνεργασίας στους τομείς της υγείας και ειδικά στον τομέα της Πολιτικής Προστασίας, όπου αναγνωρίζουμε και οι δύο ότι οι χώρες μας αντιμετωπίζουν παρεμφερείς προκλήσεις από την κλιματική κρίση. Κάνοντας δύο ακόμα βήματα που αφορούν τις καθημερινές ανάγκες των λαών μας στο παρόν. Γιατί το σήμερα δεν πρέπει να μένει αιχμάλωτο του χθες και δεν πρέπει ούτε να ναρκοθετεί και το αύριο» υπογράμμισε.
«Και με το βλέμμα λοιπόν, στα πολλά που μας ενώνουν, επιθυμούμε να πυκνώσουμε και στο επόμενο διάστημα τις διμερείς μας επαφές. Να συνεχίσουμε υπό το συντονισμό των δύο Υπουργών Εξωτερικών, αυτόν τον θετικό δρόμο, τον οποίο έχουμε διαβεί τον τελευταίο χρόνο. Και με αυτές τις σκέψεις θέλω και πάλι να σας ευχαριστήσω για την εξαιρετική φιλοξενία, προσβλέποντας να συναντηθούμε εκ νέου, πιθανόν στη Σύνοδο του ΝΑΤΟ στην Ουάσιγκτον, σίγουρα στο πλαίσιο της Γενικής Συνέλευσης του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών τον Σεπτέμβριο στη Νέα Υόρκη. Και βέβαια να ανταποδώσουμε και εγώ και τα μέλη του Υπουργικού Συμβουλίου την επίσκεψη την οποία κάνατε στην Αθήνα με την επόμενη σύγκληση του Ανωτάτου Συμβουλίου Συνεργασίας, το οποίο όπως έχουμε συμφωνήσει, θα λάβει χώρα στην Άγκυρα εντός αυτού του έτους» δήλωσε απάντησε ο Κυριάκος Μητσοτάκης, όταν ο Ταγίπ Ερντογάν είπε ότι διαφωνούν με το χαρακτηρισμό της Χαμάς ως τρομοκρατική οργάνωση. «Αυτό μπορεί να γίνει», ανταπάντησε ο Τούρκος Πρόεδρος.
