Σύγχρονο, «πράσινο» και βιοκλιματικό, με τρεις πτέρυγες, σε διάταξη «Π» με βαθμιαία κλιμάκωση των ορόφων, με χαμηλό ενεργειακό αποτύπωμα και πιστοποίηση LEED, αλλά και με διατήρηση υφιστάμενου διατηρητέου κτίσματος, αναμένεται να είναι το νέο project που θα «φιλοξενεί» τα επόμενα χρόνια τη νέα Δικαστική «στέγη» του Πειραιά, από τα «χέρια» της Dimand, μέσω της HUB 204.
Ήδη, τέθηκε σε διαβούλευση (έως τις 21 Μαρτίου 2024) η Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) για το έργο που αφορά στην κατασκευή και λειτουργία του νέου Δικαστικού Μεγάρου Πειραιά, μια επένδυση αξίας περίπου 80 εκατ. ευρώ.
Το ακίνητο αποτελεί τμήμα οικοπέδου ιδιοκτησίας της εταιρείας, συνολικής επιφανείας 12.350,14 τ.μ. και αποτελεί τμήμα του άλλοτε συγκροτήματος εγκαταστάσεων της καπνοβιομηχανίας ΠΑΠΑΣΤΡΑΤΟΣ ΑΒΕΣ. Η συνολική προβλεπόμενη δόμηση για το νέο κτίριο και το διατηρητέο, ανέρχεται σε 24.642,77 τ.μ.. Οι επιφάνειες που δεν προσμετρώνται στο συντελεστή δόμησης (υπόγειοι χώροι, κλιμακοστάσια, ημιυπαίθριοι, εξώστες, κ.λπ.) ανέρχονται σε 13.202,48 τ.μ..
Η συνολική δομημένη επιφάνεια του Δικαστικού Μεγάρου, συμπεριλαμβανομένου και του διατηρητέου κτιρίου, ανέρχεται σε 37.845,25 τ.μ. Οι προβλεπόμενες επιφάνειες φύτευσης σε ισόγεια επίπεδα εκτιμώνται σε 3.300 τ.μ. και 200 τ.μ. στο δώμα. Ο προβλεπόμενος αριθμός δέντρων στο οικόπεδο ανέρχεται σε 65, ενώ οι θέσεις στάθμευσης σε 365.
Ο στόχος του έργου
Στόχος του έργου είναι η αξιοποίηση ενός ανενεργού χώρου εντός του αστικού ιστού, του O.T. 204 σύμφωνα με τις προβλέψεις του εγκεκριμένου Ειδικού Πολεοδομικού Σχεδίου της περιοχής, η αποκατάσταση, η ανάδειξη και αξιοποίηση ενός ανενεργού χαρακτηρισμένου διατηρητέου κτιρίου εντός αυτού και παράλληλα η κατασκευή ενός συγκροτήματος κτιρίων γραφείων μηδενικού ενεργειακού αποτυπώματος για την στέγαση των Δικαστηρίων – Δικαστικών Υπηρεσιών του Πειραιά ώστε να προσφέρει υψηλής ποιότητας υποδομή και υπηρεσίες στο κοινωνικό σύνολο.
Για την αδειοδότηση και κατασκευή του υπό μελέτη έργου αρμόδιος φορέας είναι η ιδιωτική εταιρεία «HUB 204 Μ.Α.Ε.», της εταιρείας ανάπτυξης ακινήτων DIMAND, υπό τον Δ. Ανδριόπουλο, στην οποία έχει κατακυρωθεί ο διαγωνισμός από το ΤΑΧΔΙΚ. Κατόπιν της ανέγερσης του έργου, το σύνολο του (ακίνητο & κτιριακές εγκαταστάσεις) θα μεταβιβαστούν στο Ελληνικό Δημόσιο / Υπουργείο Δικαιοσύνης.
Πώς θα είναι τα νέα Δικαστήρια Πειραιά
Σύμφωνα με την ΜΠΕ, πρόκειται για ένα πολυώροφο κτίριο σε διάταξη «Π» με βαθμιαία κλιμάκωση των ορόφων, τριγύρω από το διατηρητέο κτίριο. Ο σχηματισμός του συγκροτήματος δημιουργεί έναν εσωτερικό ακάλυπτο χώρο που ενοποιεί τις επί μέρους χρήσεις, ενώ ταυτόχρονα ενισχύει και το αίσθημα της ασφάλειας. Σε τμήματα του σώματος του κτιρίου δημιουργούνται διαμπερείς στοές για την εκτόνωση του εσωτερικού ακάλυπτου, μέσω των οπτικών φυγών προς τις περιμετρικές οδούς.
Οι τρείς πτέρυγες του κτιρίου έχουν κλιμακωτό ύψος και αριθμό επιπέδων και πλαισιώνουν αρμονικά τον χαμηλό όγκο του διατηρητέου κτιρίου. Ειδικότερα, ακριβώς πίσω από το διατηρητέο, παράλληλα με την οδό Χαϊδαρίου, αναπτύσσεται ο τριώροφος όγκος του Δικαστικού Μεγάρου, ακολουθεί ο πενταώροφος όγκος παράλληλα με το εσωτερικό όριο του οικοπέδου και συνεχίζει ο εξαώροφος όγκος επί της οδού Φωκίωνος.
Με βάση το κτιριολογικό πρόγραμμα, οι χώροι χωρίζονται σε δύο μεγάλες ενότητες, (α) τις αίθουσες ακροατηρίων, δικαστών και αναμονής μαρτύρων και (β) τους γραφειακούς χώρους. Οι δύο ενότητες είναι διακριτές στο κτίριο με σκοπό να εξυπηρετούνται καλύτερα λειτουργικά, αλλά και να διατηρούν την αυτονομία τους σε περίπτωση ανάγκης. Για το λόγο αυτό όλες οι αίθουσες των ακροατηρίων τοποθετήθηκαν στο ισόγειο και τον 1ο όροφο του συγκροτήματος, με άμεση πρόσβαση του κοινού του ακροατηρίου από τον εσωτερικό αύλειο χώρο και πρόσβαση των δικαστών από ανεξάρτητη είσοδο στο πίσω μέρος των αιθουσών. Οι υπόλοιποι γραφειακοί χώροι τοποθετήθηκαν στους ορόφους, για μεγαλύτερη αυτονομία κινήσεων. Παρόλο το διαχωρισμό των χρήσεων, εσωτερικά του κτιρίου υπάρχει η δυνατότητα επικοινωνίας όλων των χώρων μέσω κλιμακοστασίων, ανελκυστήρων καθώς και εσωτερικών αιθρίων.
Συνολικά εντός του μεγάρου χωροθετούνται 27 χώροι ακροατηρίων και ολομέλειας με τους αντίστοιχους χώρους αναμονής τους, 24 αίθουσες συσκέψεων δικαστών, 8 χώροι αναμονής μαρτύρων, 2 αίθουσες πολλαπλών χρήσεων, 2 βιβλιοθήκες, 319 γραφεία, γραφεία συνάντησης δικαστών και κατηγορουμένων, χώροι κλιμακίων μεταγωγών και βοηθητικοί χώροι αποθηκών, αρχείων, computer room, κυλικείων, μικρών κουζινών εξυπηρέτησης εργαζομένων, χώροι υγιεινής, με πρόβλεψη για ΑΜΕΑ ανά επίπεδο και ανά τμήμα κτιρίου. Όσον αφορά στο διατηρητέο κτίριο, αυτό θα ανακαινισθεί στην κατάσταση και τη μορφή που είχε, χωρίς καμία αλλαγή, προσθήκη ή μεταβολή στη μορφή και το χαρακτήρα του, για την τοποθέτηση γραφείων δικηγόρων, ώστε να έχουν μεγαλύτερη ιδιωτικότητα, ασφάλεια, αλλά και αισθητική. Παράλληλα, θα αναπλασθεί ο σημερινός υποβαθμισμένος περιβάλλοντας χώρος του διατηρητέου μνημείου, προκειμένου αυτό να αναβαθμιστεί και να αναδειχθεί.
Επιπλέον, το έργο περιλαμβάνει την διατήρηση και αποκατάσταση του παλαιού τοίχους του εργοστασίου σε όλο το μήκος των 84,80 m από την οικοδομική γραμμή, καθώς αυτό αποτελεί ενδιαφέρον δείγμα της όψης του παλαιού εργοστασίου και ίχνος της ιστορικής συνέχειας της περιοχής. Το διατηρητέο μνημείο σε συνδυασμό με τον τοίχο αποτελούν σημείο αναφοράς και διαχρονικό δείγμα βιομηχανικής αρχιτεκτονικής, τα οποία πλέον καθίστανται ορατά στον εξωτερικό χώρο δεδομένου ότι κατεδαφίζονται οι περιμετρικοί τοίχοι και επιτρέπεται η ελεύθερη κίνηση εντός του Ο.Τ..
Ο περιβάλλοντας χώρος
- Στον περιβάλλοντα χώρο του κτιριακού συγκροτήματος, συνολικής έκτασης περίπου 6.295 τ.μ., δημιουργούνται:
- Περιοχές πρασίνου επιφάνειας 3.300,00 m2 στο ισόγειο επίπεδο και επιπλέον 200,00 m2 σε δώμα, για την διασφάλιση του μικροκλίματος του συγκροτήματος.
- Περιοχές ειδικά διαμορφωμένες με καθιστικά για στάση των χρηστών, που αποτελούν προέκταση των χώρων αναμονής του κτιρίου.
- Περιοχές καθιστικών με αντίστοιχο εξοπλισμό, κατάλληλα ενταγμένους στον περιβάλλοντα χώρο και στεγασμένους πλήρως ή με πέργκολα, ώστε να εξυπηρετούνται και από το κυλικείο.
- Περιοχές με σκληρή επιφάνεια για τη διέλευση των επισκεπτών και για την είσοδο στους χώρους του Δικαστικού Μεγάρου.
- Περιοχές με υπαίθριες θέσεις στάθμευσης προς την οδό Παπαστράτου, με είσοδο και έξοδο από την οδό Φωκίωνος, χωρητικότητας 62 θέσεων, με υπόβαση φυτεμένου κυβόλιθου και φύτευση ψηλών δέντρων περιμετρικά.
Χαμηλό ενεργειακό αποτύπωμα
Όπως αναφέρεται στη ΜΠΕ, ο σχεδιασμός και η πρόβλεψη κατασκευής του κτιριακού συγκροτήματος είναι τέτοια ώστε να μπορεί να εξασφαλιστεί η δημιουργία και η λειτουργία αυτού με χαμηλό ενεργειακό αποτύπωμα, ενεργειακής κλάσης Α+ κατ’ ελάχιστο. Ειδικότερα, έχει σχεδιασθεί ώστε να έχει ενεργειακή κατανάλωση τουλάχιστον 20% χαμηλότερη από τα κατώτατα όρια που έχουν οριστεί για την κατασκευή κτιρίων σχεδόν μηδενικής κατανάλωσης ενέργειας (NZEB). Επιπλέον, ακολουθώντας τη μεθοδολογία πιστοποίησης LEED (Leadership in Energy and Environmental Design) του US Green Building Council, η οποία συνδέεται με τις παραμέτρους της ενέργειας, των υλικών, των υδάτινων πόρων, των στερεών αποβλήτων, της οπτικής άνεσης, της υγείας, της κινητικότητας κ.λπ., ο σχεδιασμός του έργου στοχεύει σε πιστοποίηση LEED σε επίπεδο Gold, ώστε να ανταποκριθεί σε περιβαλλοντικούς, οικονομικούς και κοινωνικούς στόχους βιωσιμότητας. Το νέο κτιριακό συγκρότημα του Δικαστικού Μεγάρου αποτελεί ένα μοντέλο βιώσιμης ανάπτυξης, που ενσωματώνει προηγμένες τεχνολογίες και έξυπνες, «πράσινες» λύσεις για τον περιορισμό της κατανάλωσης πόρων και την ελαχιστοποίηση του περιβαλλοντικού του αποτυπώματος.
Η αναβάθμιση της περιοχής και τα οφέλη
Η περιοχή του Ο.Τ. 204 αποτελούσε μέρος της ευρύτερης περιοχής του Βιομηχανικού Συγκροτήματος Παπαστράτου που ανήκει ταυτόχρονα στην περιοχή της πολεοδομικής επέμβασης του ΕΠΣ Αγίου Διονυσίου όπου επιχειρείται η επανάχρηση των παλαιών βιομηχανικών χώρων και κτιρίων με νέες εξωτερικές και εσωτερικές διαρρυθμίσεις για την δημιουργία ενός νέου κέντρου στην πόλη του Πειραιά. Το νέο συγκρότημα κτιρίων που θα κατασκευαστεί από την HUB 204 για να στεγάσει τις Δικαστικές Υπηρεσίες του Πειραιά θα είναι ένα “πράσινο” κτίριο και με αυτόν τον τρόπο θέτει τις βάσεις για τη δημιουργία ενός πλαισίου αειφόρου ανάπτυξης στον χώρο των κατασκευών και του real estate.
Με τη λειτουργία του νέου κτηρίου αναβαθμίζονται συνολικά οι υποδομές και η αξία της περιοχής που το φιλοξενεί, ενισχύεται η επιχειρηματικότητα με τη συνολική απασχόληση στο σύνολο του συγκροτήματος να ανέρχεται σε περίπου 1.200 εργαζόμενους με ταυτόχρονη δημιουργία νέων έμμεσων θέσεων εργασίας, ενώ επιτυγχάνεται η συγκέντρωση των δικαστικών υπηρεσιών που σήμερα βρίσκονται διάσπαρτες σε διαφορετικά κτίρια στην πόλη του Πειραιά (Εισαγγελία, Πρωτοδικείο, Διοικητικό Εφετείο κ.α.).
Η συνοικία Παπαστράτος είναι παλιά μεγάλη βιομηχανική περιοχή του Πειραιά, με το ομώνυμο εργοστάσιο το οποίο οικοδομήθηκε αρχικώς το 1931. Ονομάζεται και Άγιος Διονύσιος από την ομώνυμη μεγάλη εκκλησία στο δυτικό άκρο της Ακτής Κονδύλη. Οριοθετείται από τις παλιές γραμμές του ΟΣΕ (οδός Θεσμοφορίου και την προέκταση αυτής οδό Μεθώνης), την οδό Ρετσίνας και τις γραμμές του σημερινού Προαστιακού σιδηρόδρομου στην οδό Αγίου Διονυσίου. Η αναβάθμιση, ο εκσυγχρονισμός και η ανάπτυξη του Αγίου Διονυσίου, προσδίδει στο τρίγωνο Λιμάνι – Κέντρο πόλης – Αγ. Διονύσιος, μητροπολιτικό και σύγχρονο χαρακτήρα. Για το λόγο αυτό η Μητροπολιτική χρήση των Δικαστηρίων επιλέγεται να χωροθετηθεί στο Κέντρο του Πειραιά, όπου σε συνδυασμό με την επικείμενη ανάπλαση θα αναβαθμίσει και θα συμβάλλει στην εξέλιξη της περιοχής.
Οι θέσεις στάθμευσής
Ο προβλεπόμενος αριθμός θέσεων στάθμευσης στο σύνολο υπόγειου και υπαίθριου χώρου ανέρχεται σε 365, εκ των οποίων οι 62 χωροθετούνται στον υπαίθριο χώρο των εγκαταστάσεων, ενώ οι 303 στον υπόγειο. Κατά μήκος της νότιας πλευράς του υπαίθριου χώρου προβλέπεται ζώνη στάθμευσης - αποκλειστικά- ηλεκτρικών οχημάτων με 47 διαμορφωμένες θέσεις.
Τόσο η είσοδος στη ζώνη όσο και η έξοδος από αυτή, εξυπηρετείται επί της οδού Φωκίωνος. Κατά μήκος της βόρειας πλευράς των εγκαταστάσεων προβλέπεται ζώνη εξυπηρέτησης μεταγωγικών και στάθμευσης υπηρεσιακών οχημάτων, στην οποία χωροθετούνται επιπλέον 15 θέσεις στάθμευσης (13 βορειοδυτικά και 2 βορειοανατολικά). Η ζώνη αυτή, αποκλειστικά υπηρεσιακής χρήσης, εξυπηρετείται κατά την είσοδο από την οδό Χαϊδαρίου και κατά την έξοδο από την οδό Φωκίωνος.
Το διατηρητέο
Εντός του οικοπέδου του έργου, στην συμβολή των οδών Χαϊδαρίου και Παπαστράτου, βρίσκεται διώροφο κτίριο πρώην γραφείων κλωστοϋφαντουργίας, ιδιοκτησίας Δημ. Δασκαλάκη, επιφάνειας 375,17 τ.μ. με υπόγειο 63,85 τ.μ.. Το ως άνω κτίριο έχει χαρακτηριστεί ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο και ορίζεται εντός ζώνης προστασίας από την αρμόδια αρχή. Το διατηρητέο κτίριο, για το οποίο έχει ήδη εκπονηθεί και εγκριθεί Μελέτη Αποκατάστασης, εντάσσεται στο σύνολο της νέας εγκατάστασης του Δικαστικού Μεγάρου Πειραιά.
Η γενική εικόνα
Το εξεταζόμενο έργο περιλαμβάνει τις παρακάτω παρεμβάσεις & διαμορφώσεις εντός του προσφερόμενου τμήματος του Ο.Τ.204/Τ.25:
- την διατήρηση και ανάδειξη διατηρητέου μνημείου εντός του Οικοπέδου, και επανάχρηση του ως κτίριο γραφείων,
- τη διατήρηση τμήματος του περιμετρικού τοίχους του παλαιού εργοστασίου Παπαστράτου επί της οδού Χαϊδαρίου για μήκος περίπου 80 m από το διατηρητέο κτίριο,
- την πλήρη κατεδάφιση υπάρχουσας μεταλλικής αποθήκης εντός του χώρου,
- την κατασκευή του νέου πολυώροφου κτιρίου γραφείων για την εξυπηρέτηση των αναγκών δικαστικού μεγάρου με υπόγειο χώρο στάθμευσης.
Στην παρούσα φάση, το σύνολο των υφιστάμενων εγκαταστάσεων εντός του ακινήτου πρόκειται να κατεδαφιστεί, εκτός του διατηρητέου μνημείου και της εξωτερικής τοιχοποιίας που παραμένει ως περίφραξη. Στη θέση της κεντρικής μονάδας κατασκευάσθηκε μεταλλική αποθήκη (παλιό τελωνείο) που παραμένει έως σήμερα και η οποία, βάσει του παρόντος έργου, πρόκειται να κατεδαφιστεί πλήρως.
Με βάση τον προτεινόμενο από την παρούσα Μελέτη σχεδιασμό, προβλέπεται:
- Η πλήρης κατεδάφιση της υπάρχουσας αποθήκης.
- Η διατήρηση και ανάδειξη του διατηρητέου μνημείου, και η επανάχρησή του ως κτίριο γραφείων.
- Η διατήρηση τμήματος του περιμετρικού τοίχους του παλαιού εργοστασίου επί της οδού Χαϊδαρίου για μήκος περίπου 80m από το διατηρητέο κτίριο.
- Η κατασκευή του νέου πολυώροφου Δικαστικού Μεγάρου.
