Ανατροπές αναμένονται στον «χάρτη» των σούπερ μάρκετ μετά τη «δυναμική» που απέκτησε ο κλάδος εν μέσω πανδημίας.
Αλλαγές, ανακατατάξεις και καινούριοι παίκτες στην αρένα του ανταγωνισμού είναι τα χαρακτηριστικά που συνθέτουν τη νέα εικόνα που δημιουργείται στον κλάδο των σούπερ μάρκετ, ο οποίος την περίοδο της πανδημίας ήταν από τους μεγάλους κερδισμένους.
Μετά τη «δυναμική» που απέκτησαν τα σούπερ μάρκετ τους προηγούμενους μήνες, η μάχη των μεγάλων αλυσίδων προκειμένου να αυξήσουν την ισχύ τους, μεταφέρεται αυτή την περίοδο και στο πεδίο των εξαγορών.
Την ίδια στιγμή, βλέποντας τις καταναλωτικές συνήθειες να αλλάζουν και τις online πωλήσεις να εκτοξεύονται εν μέσω πανδημίας, τα σούπερ μάρκετ δρομολογούν νέες επενδύσεις στα ηλεκτρονικά τους καταστήματα, «ποντάροντας» πλέον και σε αυτό το κανάλι για την αύξηση του τζίρου τους.
Παράλληλα στον «χάρτη» που διαμορφώνεται το επόμενο διάστημα θα πρέπει να συνυπολογιστούν και οι νέες αφίξεις στο κλάδο όπως για παράδειγμα της ρωσικής Mere, η οποία έχει προαναγγείλει την είσοδό της στην ελληνική αγορά.
Το ρεκόρ του lockdown
Τα ελληνικά σούπερ μάρκετ το πρώτο εξάμηνο του έτους είδαν τον τζίρο τους να αυξάνεται κατά 12,2% σε σχέση με πέρσι, ξεπερνώντας συνολικά το 1,8 δισ. ευρώ, σύμφωνα με τα στοιχεία της εταιρείας IRI.
Μετά την «έκρηξη» των πρώτων μηνών, η εικόνα στην αγορά σιγά σιγά ομαλοποιήθηκε και πλέον οι πωλήσεις κινούνται σχεδόν στα περσινά επίπεδα.
Για το δεύτερο εξάμηνο του 2020 τα στελέχη του κλάδου δεν αναμένουν πάντως σε καμία περίπτωση ότι τα σούπερ μάρκετ ότι θα δουν ανάπτυξη ανάλογη με τους πρώτους μήνες, εκτιμούν ωστόσο ότι στο σύνολό της η χρονιά θα είναι ανοδική.
Η πορεία της πανδημίας τους επόμενους μήνες προφανώς και θα επηρεάσει τις εξελίξεις σε διάφορα επίπεδα αν και έχοντας πλέον την εμπειρία του πρώτου εξαμήνου του έτους τόσο οι καταναλωτές όσο και η αγορά φαίνονται καλύτερα προετοιμασμένοι.
Σύμφωνα μάλιστα με τα δύο σενάρια που έχει επεξεργαστεί η IRI, λαμβάνοντας υπόψη και την εξέλιξη της πανδημίας, αναμένεται ανάλογα με το αν υπάρχει ή όχι δεύτερο κύμα κορονοϊού, αύξηση πωλήσεων 8,1% η 5,3% αντίστοιχα για το σύνολο του 2020.
Η «μάχη» των εξαγορών
Εκεί που στρέφουν πλέον το βλέμμα τους οι μεγάλες αλυσίδες είναι πώς θα κινηθούν την επόμενη μέρα ώστε να επεκτείνουν το δίκτυο τους και να ισχυροποιήσουν ακόμη περισσότερο τη θέση τους στην αγορά.
Σε έναν κλάδο άλλωστε που οι Σκλαβενίτης και ΑΒ Βασιλόπουλος ελέγχουν σχεδόν το 50% του συνολικού τζίρου, ο ανταγωνισμός για ένα μερίδιο από την υπόλοιπη «πίτα», που διεκδικούν αλυσίδες όπως Μy Market, Μασούτης, Γαλαξίας κ.α, είναι μεγάλος.
Στελέχη του κλάδου επισημαίνουν ότι σχεδόν όλοι οι μεγάλοι «παίκτες», αυτή την περίοδο, κάνουν διερευνητικές κινήσεις και αναζητούν ευκαιρίες για εξαγορά αλυσίδων σούπερ μάρκετ της περιφέρειας που διαθέτουν ένα ικανό δίκτυο καταστημάτων ώστε να προσελκύσει το ενδιαφέρον τους.
Πρόκειται κυρίως για μικρές και μεσαίες αλυσίδες τοπικού κυρίως χαρακτήρα κάποιες εκ των οποίων το καλοκαίρι, μέτρησαν απώλειες λόγω της απουσίας τουριστών. Ενδεικτικό είναι ότι σύμφωνα με τελευταία στοιχεία της IRI, στο τέλος Ιουλίου η πτώση του τζίρου στα σούπερ μάρκετ της Κρήτης έφτασε το -14,3% ενώ στη Βόρεια Ελλάδα το -7,2%.
Το επόμενο διάστημα ορισμένα από τα σούπερ μάρκετ της περιφέρειας αναμένεται να μην «αντέξουν» στην πίεση με πηγές της αγοράς να εκτιμούν ότι θα υπάρξει έντονη κινητικότητα στο επίπεδο των συγχωνεύσεων και των εξαγορών.
Η εντυπωσιακή άνοδος των Online πωλήσεων
Την ίδια στιγμή στο επίκεντρο των επενδύσεων που δρομολογούν οι μεγάλες αλυσίδες μπαίνουν τα τους ηλεκτρονικά καταστήματα και η μάχη του ανταγωνισμού μεταφέρεται πλέον και Οnline.
Με τους καταναλωτές να μένουν σπίτι για μεγάλο χρονικό διάστημα λόγω του lockdown, τα online σούπερ μάρκετ στη χώρα μας κατέγραψαν το πρώτο εξάμηνο του 2020 εντυπωσιακό ρυθμό ανάπτυξης 150% στην αξία των αγορών, σε σύγκριση με το αντίστοιχο του 2019.
Η συνολική αξία των online αγορών ανήλθαν στα 56,3 εκατ. ευρώ, σύμφωνα με το εξαμηνιαίο Report της Convert Group για τα Ελληνικά Online Super Markets. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι πωλήσεις του πρώτου εξαμήνου του 2020 ήταν κατά 21% υψηλότερες από το σύνολο των πωλήσεων ολόκληρου του 2019.
Βλέποντας την αυξημένη ζήτηση για ηλεκτρονικές αγορές και αδυνατώντας το πρώτο διάστημα να ανταποκριθούν έγκαιρα στην εκτόξευση του αριθμού των παραγγελιών, οι μεγάλες αλυσίδες προχώρησαν, εν μέσω καραντίνας μάλιστα, σε νέες συνεργασίες ενώ ενίσχυσαν και τις ήδη υπάρχουσες υπηρεσίες τους.
Ενδεικτικό είναι ότι η συνεργασία της αλυσίδας Σκλαβενίτης ανακοίνωσε την έναρξη συνεργασία της με την πλατφόρμα efood στα τέλη Μαρτίου με πηγές της εταιρείας να σημειώνουν πως επρόκειτο για ένα project πάνω στο οποίο εργάζονται από καιρό και αποφάσισαν να το επισπεύσουν λόγω και των συνθηκών.
Και οι υπόλοιπες μεγάλες αλυσίδες ωστόσο, εγκαινίασαν την ίδια περίοδο νέες συνεργασίες κυρίως με εταιρείες κούριερ για άμεση παράδοση των παραγγελιών στο σπίτι.
Τα online σούπερ μάρκετ συνέχισαν μάλιστα να αναπτύσσονται με υψηλό ρυθμό ακόμη και μετά την περίοδο της καραντίνας επιβεβαιώνοντας τις εκτιμήσεις ότι πρόκειται για μια καταναλωτική συνήθεια που αρκετοί θα διατηρήσουν και στη συνέχεια.
Έτσι, τα στελέχη του κλάδου βλέποντας τη νέα τάση να αναδύεται και τους καταναλωτές να δείχνουν εμπιστοσύνη στα Online καταστήματα σχεδιάζουν άμεσα περαιτέρω επενδύσεις όχι μόνο για τα φυσικά αλλά για τα ηλεκτρονικά τους καταστήματα.
Οι νέες καταναλωτικές συνήθειες
Εκτός από το έντονο ενδιαφέρον που έδειξαν οι Έλληνες καταναλωτές για τις ηλεκτρονικές αγορές, κατά την περίοδο της πανδημίας υιοθέτησαν κι άλλες συνήθειες στα ψώνια τους στο σούπερ μάρκετ, οι οποίες φαίνεται σε μεγάλο βαθμό να διατηρούνται, τουλάχιστον όσο διαρκεί η υγειονομική κρίση.
Για παράδειγμα, φαίνεται ότι αρκετοί έχουν μειώσει τον αριθμό των επισκέψεών τους για αγορές τροφίμων γενικότερα. Έρευνα του ΙΕΛΚΑ δείχνει ότι στα σούπερ μάρκετ ο μέσος αριθμός εβδομαδιαίων επισκέψεων μειώθηκε κατά 35% τον Αύγουστο του 2020 σε σύγκριση με τον Δεκέμβριο του 2019.
Αντίθετα οι καταναλωτές προτιμούν να γεμίζουν πλέον σε λιγότερες επισκέψεις, μεγαλύτερο «καλάθι» και να κάνουν αγορές τους μαζικά από ένα κατάστημα, κυρίως από τα σούπερ μάρκετ.
Ψηλά πλέον στα κριτήρια των καταναλωτών στην επιλογή τροφίμων μπαίνει εκτός από τη σχέση «ποιότητας- τιμής» και ο παράγοντας «υγιεινή-ασφάλεια».
Σύμφωνα με το ΙΕΛΚΑ στη μέτρηση του Δεκεμβρίου τα βασικά κριτήρια επιλογής τροφίμων ήταν η ποιότητα πρώτα (37%) και τα χρήματα μετά (31%). Τον Απρίλιο εν μέσω πανδημίας η εικόνα άλλαξε και τα βασικά κριτήρια ήταν η υγιεινή και ασφάλεια με 31% και ο χρόνος-άνεση-ευκολία με 23%.Τον Αύγουστο του 2020 υπήρξε νέα ανατροπή με πλέον τα χρήματα να είναι πρώτος παράγοντας με 28% και η ποιότητα να ακολουθεί με 25%.
Οι μεγάλες αλυσίδες επομένως θα κληθούν, στον σχεδιασμό και τα μελλοντικά πλάνα τους, να συνυπολογίσουν πλέον και τις παραπάνω συμπεριφορές και να προσαρμοστούν στις νέες συνθήκες.
Οι επερχόμενες αφίξεις
Νέες ισορροπίες στον κλάδο αναμένεται τέλος να φέρουν και οι καινούριοι παίκτες που σχεδιάζουν την είσοδο τους στην αγορά.
Ήδη η μεγαλύτερη εκπτωτική αλυσίδα σούπερ μάρκετ της Ρωσίας, SVETOFOR, γνωστή στην ΕΕ ως ΜERE, προανήγγειλε την άφιξή της στην Ελλάδα. Σημειώνεται πως η ρωσική αλυσίδα δραστηριοποιείται στον χώρο του hard discount και σχεδόν στο σύνολό της με προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας.
Στελέχη της αγοράς σχολιάζοντας την επικείμενη άφιξη της ΜERE επισημαίνουν μεταξύ άλλων την ιδιαιτερότητα που παρουσιάζει ο εγχώριος κλάδος καθώς και την προηγούμενη εμπειρία με άλλες μεγάλες ξένες αλυσίδες της κατηγορίας των Discount σούπερ μάρκετ που ήρθαν στην χώρα μας και με εξαίρεση τα Lidl, δεν κατάφεραν να εδραιωθούν.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η τελευταία άφιξη ξένης αλυσίδας σούπερ μάρκετ στην Ελλάδα ήταν το 2008, αυτή της γερμανικής Aldi η οποία δραστηριοποιείται επίσης στην αγορά του hard discount. Δύο χρόνια αργότερα η γερμανική αλυσίδα έκλεισε τα 38 καταστήματά της αποχωρώντας από την ελληνική αγορά. Ανάλογη ήταν και η πορεία της επίσης εκπτωτικής ισπανικής DIA.
Εν κατακλείδι, η «μάχη»του ανταγωνισμού και τους επόμενους μήνες αναμένεται σκληρή ενώ θα επεκταθεί και σε νέα πεδία, με βάση τα καινούργια δεδομένα που δημιουργήθηκαν στην αγορά κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Σύμφωνα με εκτιμήσεις στελεχών που γνωρίζουν τον χώρο, το προσεχές διάστημα αναμένεται ακόμη μεγαλύτερη συγκέντρωση στον κλάδο, περαιτέρω ενίσχυση των μεγάλων αλυσίδων και απορρόφηση αρκετών μικρών και μεσαίων. Έτσι σε μία αγορά στην οποία τα τελευταία χρόνια οι αλλαγές είναι διαρκείς και ριζικές, το τοπίο αναμένεται να διαφοροποιηθεί για ακόμη μία φορά.
