Η διαστημική τεχνολογία δανείζει λίγη από τη λάμψη της στη «γήινη» κυκλική οικονομία επιβεβαιώνοντας ότι η αειφορία, όπως μαρτυρά και η λέξη, δεν γνωρίζει όρια. Η διαχείριση των δασών και η διαχείριση των απορριμμάτων αξιοποιούν εργαλεία τα οποία παρά το γεγονός ότι πριν από λίγα χρόνια θα θύμιζαν …. ταινίες επιστημονικής φαντασίας, σήμερα λειτουργούν ως επιταχυντές της πράσινης ανάπτυξης.
Στη διεθνή αγορά έχουν ήδη αναπτυχθεί και χρησιμοποιούνται καινοτόμες πλατφόρμες οι οποίες αξιοποιούν δεδομένα από δορυφορικές πηγές καθώς και την τεχνολογία blockchain και θέτουν τις τεχνολογίες του διαστήματος στην υπηρεσία του Περιβάλλοντος.
Ο Δρ. Νίκος Μπογονικολός, Ιδρυτής & Διευθύνων Σύμβουλος Ομίλου Aratos, μιλώντας στο Insider.gr, επισημαίνει ότι «οι συγκεκριμένες πλατφόρμες απαντούν στις ανάγκες που ανακύπτουν μετά από την πανδημία του COVID-19 εποχή όπου η ποιότητα ζωής αποτελεί παράλληλη προτεραιότητα με την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και την μετάβαση σε μια πράσινη οικονομία. Οι τεχνολογίες αυτές μπορούν να λειτουργήσουν ως επιταχυντές οικονομικής ανάπτυξης και να δημιουργήσουν ένα περιβάλλον για επενδύσεις». Σημαντικό ρόλο στην αξιοποίηση τους διαδραματίζει η τεχνολογία blockchain καθώς όπως σημειώνει ο Δρ. Μπογονικολός, «η διαφάνεια, η ασφάλεια και η ταχύτητα που παρέχει η τεχνολογία blockchain την καθιστά απαραίτητη για την εφαρμογή αυτών των λύσεων».
Τι εννοούμε όμως όταν αναφερόμαστε στις τεχνολογίες του διαστήματος; Σύμφωνα με τον Δρ. Μπογονικολό, οι τεχνολογίες διαστήματος χωρίζονται σε τρεις βασικές κατηγορίες: α) την Δορυφορική Πλοήγηση (SatNav), η οποία επιτρέπει την ακριβή παρακολούθηση και ανίχνευση αγαθών κατά μήκος της αλυσίδας εφοδιασμού, συμβάλλοντας στη βελτίωση της εφοδιαστικής αλυσίδας, β) τα Δεδομένα Παρατήρησης Γης (SatEOdata), τα οποία παρέχουν χάρτες και επιτρέπουν την παρακολούθηση φυσικών πόρων, καθώς και την παροχή δεδομένων για παρακολούθηση και πρόβλεψη, γ) τις Δορυφορικές Επικοινωνίες (SatCom), οι οποίες επιτρέπουν την επικοινωνία μεταξύ κεντρικών κόμβων και απομακρυσμένων τοποθεσιών όταν δεν υπάρχει διαθέσιμο επίγειο δίκτυο.
Φωτο: Ο Δρ. Ν. Μπογιονικολός στο συνέδριο Κυκλική Οικονομία και Πράσινη Ενέργεια της Palladian Conferences.
Η σύνδεση των τεχνολογιών του διαστήματος με την προστασία του περιβάλλοντος και την κυκλική οικονομία
Τα δάση και η δασοκομία μπορούν να συμβάλουν σημαντικά σε μια πιο φιλόδοξη οπτική της Κυκλικής Οικονομίας. Βασικές παράμετροι αυτής της οπτικής, είναι η διασφάλιση της επισιτιστικής ασφάλειας, η μετάβαση στη βιοοικονομία και η ευρύτερη αξιοποίηση των θαλασσών και των ωκεανών.
Οι αποψιλώσεις δασών μειώνουν τη βιοποικιλότητα και τις αλληλεπιδράσεις μεταξύ των πολλών διαφορετικών οργανισμών που ζουν και αναπτύσσονται φυσικά στην περιοχή. H αντιμετώπιση της αποψίλωσης και της υποβάθμισης των δασών προϋποθέτει μια αποτελεσματική εφαρμογή Αειφόρου Διαχείρισης Δασών (Sustainable Forest Management-SFM). Αν και η καθαρή απώλεια των δασικών εκτάσεων βαίνει μειούμενη (από τα 7,3 εκατ. εκτάρια ετησίως κατά τη δεκαετία 1990-2000 σε 3,3 κατά την πενταετία 2010-2015, δεν παύει να αποτελεί σημαντικό παράγοντα υποβάθμισης του φυσικού πλούτου.
Όπως εξηγεί ο Δρ. Μπογονικολός, η σύγχρονη πλατφόρμα AEODP, η οποία βασίζεται στην τεχνολογία του διαστήματος, λαμβάνει και διαχειρίζεται δεδομένα από δορυφορικές και άλλες ετερογενείς πηγές με σκοπό να συνεπικουρήσει στη διασφάλιση της Αειφόρου Διαχείρισης Δασών, στην αύξηση της δασικής κάλυψης, στη δημιουργία ευνοϊκού περιβάλλοντος για επενδύσεις και στη βελτίωση της αποδοτικότητας των πόρων.
Όμως, η εφαρμογή μοντέλων Κυκλικής Οικονομίας μπορεί να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά τη συσσώρευση μεγάλων όγκων απορριμμάτων, κυρίως των επαναχρησιμοποιούμενων, γεγονός που αποτελεί μείζον ζήτημα, κυρίως σε αναπτυσσόμενες χώρες. Ωστόσο, σημαντικό ρόλο παίζει και το επιπρόσθετο περιβαλλοντικό πρόβλημα το οποίο προκύπτει από τις παράνομες εναποθέσεις απορριμμάτων. Η πλατφόρμα Waste Management λαμβάνει και διαχειρίζεται δεδομένα από δορυφορικές και άλλες ετερογενείς πηγές με σκοπό να αξιολογεί τους ΧΥΤΑ ως προς τη χρήση γης, να εντοπίζει εντοπισμός παράνομες χωματερές και εναποθέσεις απορριμμάτων και να πληροφορεί για την κατάσταση και τη θέση των οχημάτων του στόλου.
Το επόμενο βήμα στην Κυκλική Οικονομία είναι να καταφέρει να ενσωματώσει σε ικανοποιητικό βαθμό τη χρήση καινοτόμων τεχνολογιών κατά τον τρόπο που αυτές προωθούνται και σε άλλες πολιτικές μετάβασης όπως είναι τα έξυπνα συστήματα που «επιστρατεύονται» στη ενεργειακή μετάβαση.
