Η ανακύκλωση στους δήμους ενισχύεται με νέα κίνητρα που προβλέπει η απόφαση που υπεγράφη από τον υπουργό ΠΕΝ, Θόδωρο Σκυλακάκη, αλλά τα προβλήματα και τα εμπόδια παραμένουν με την εισφοροδιαφυγή να αποτελεί τον μεγάλο πονοκέφαλο των φορέων διαχείρισης ενώ πολλοί δήμαρχοι έχουν εκφράσει τον προβληματισμό τους για την δυνατότητα προμήθειας εξοπλισμού και οχημάτων προκειμένου να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους.
Η νέα απόφαση θεσπίζει ενιαία μέθοδο δειγματοληψίας στο ρεύμα των εισερχόμενων αποβλήτων στα Κέντρα Διαλογής Ανακυκλώσιμων Υλικών (ΚΔΑΥ) προκειμένου να υπολογίζεται και να αποδίδεται ανά δήμο η ποσότητα των ανακτώμενων υλικών που του αναλογεί και προκύπτει από διαλογή στην πηγή αποβλήτων καθώς και τα αντίστοιχα πραγματικά υπολείμματα (και όχι οριζόντια). Παράλληλα, τίθενται ενιαίοι κανόνες για τη δειγματοληψία που πραγματοποιείται ανά δήμο αλλά και για τα χρησιμοποιούμενα πρότυπα και τους φορείς ελέγχου.
Ωστόσο, το χρόνιο πρόβλημα της εισφοροδιαφυγής βάζει τρικλοποδιά στην επιτυχία του όποιου εγχειρήματος. Όπως είναι γνωστό, οι επιχειρήσεις που παράγουν συσκευασμένα προϊόντα είναι υποχρεωμένες να καταβάλλουν ένα τέλος συσκευασιών και να είναι συμβεβλημένες με ένα από τα δύο συλλογικά συστήματα ανακύκλωσης αποβλήτων συσκευασιών, είτε με την ΕΕΑΑ, είτε με την «Ανταποδοτική Ανακύκλωση» με τα «σπιτάκια ανακύκλωσης»). Παρ’ όλα αυτά, εκτιμάται ότι επιχειρήσεις που παράγουν περίπου το 45% των ανακυκλώσιμων συσκευασιών δεν είναι συμβεβλημένες με κανένα από τα δύο ΣΣΕΔ, δηλαδή εισφοροδιαφεύγουν.
Το πρόβλημα έχει αναδειχθεί κατ’ επανάληψη από όλους τους αρμόδιους φορείς. Πριν από λίγο καιρό, η διοίκηση της ΕΕΑΑ επεσήμανε ότι πρέπει να αντιμετωπιστεί με την παρέμβαση της πολιτείας και την ανάγκη της εύρυθμης λειτουργίας της δημόσιας διοίκησης ώστε να σταματήσει η απώλεια σημαντικών πόρων από την ανακύκλωση συσκευασιών, οι οποίοι θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν προς όφελος της κυκλικής οικονομίας.
Το λειτουργικό αυτό κενό έχει οδηγήσει σε αναθεώρηση των πρακτικών που χρησιμοποιούνταν μέχρι τώρα, κάτι που έχει εγείρει τις αντιδράσεις των δήμων. Και αυτό επειδή η ΕΕΑΑ προτείνει στους δήμους των οποίων οι συμβάσεις λήγουν, τροποποίηση των όρων. Στις νέες συμφωνίες προτείνεται οι δήμοι να έχουν την ευθύνη να συμβάλλονται με ΚΔΑΥ (Κέντρα Διαλογής Ανακυκλώσιμων Υλικών) και η ΕΕΑΑ να χρηματοδοτεί μόνο κατά ένα μέρος τη σχετική δαπάνη. Εκτός αυτού, δήμαρχοι καταγγέλλουν ότι δεν παραδίδονται στους δήμους απορριμματοφόρα και μπλε κάδοι. «Δεν παραδίδονται απορριμματοφόρα που όφειλε να παραδώσει στους δήμους της χώρας, δεν παραδίδονται οι μπλε κάδοι που όφειλε να παραδώσει στους δήμους με βάση τις υποχρεώσεις της. Επομένως έχει απαξιωθεί όλη η διαδρομή της ανακύκλωσης και των ανακυκλώσιμων υλικών. Σε όλα αυτά προστίθεται το ζήτημα της ανανέωσης των συμβάσεων που θα έχει σύμφωνα με το σχέδιο που διένειμε η Ελληνική Εταιρεία Ανακύκλωσης στου δήμους πολλαπλάσιο κόστος για αυτούς και επίσης θα τους αποκλείει τη δυνατότητα να έχουν εναλλακτικές μορφές ανακύκλωσης. Οι δήμοι καλούνται μετά το τέλος ταφής απορριμμάτων να επιβαρυνθούν με ένα επιπλέον κόστος που πια τινάζει στον αέρα τα οικονομικά των δήμων και ακυρώνει κάθε προσπάθεια για ανακύκλωση», είχε υποστηρίξει πριν από λίγο καιρό ο δήμαρχος Πυλαίας-Χορτιάτη, Ιγνάτιος Καϊτεζίδης.
Σημειώνεται ότι σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΕΑΑ, η εταιρεία συμβάλλει ενεργά στην ανάπτυξη της κυκλικής οικονομίας, κάνοντας λόγο αρχικά για το σύστημα της EEAA που έχει την ευθύνη περίπου του 20% στο σύνολο των αστικών στερεών αποβλήτων της χώρας. Το σύστημα του μπλε κάδου καλύπτει το 95% του Εθνικού αποτελέσματος στην ανακύκλωση συσκευασιών, ενώ η διαχείριση 500.000 τόνων αποβλήτων συσκευασίας από την ΕΕΑΑ είχε ως αποτέλεσμα το 2022, την αποφυγή εκπομπών 1.5 εκατομμύριων τόνων CO2 και την εξοικονόμηση ηλεκτρικής ενέργειας που αντιστοιχεί στην ετήσια κατανάλωση 870.000 νοικοκυριών.
Μέχρι στιγμής, ο εξοπλισμός που παραδίδεται στους ΟΤΑ είναι μπλε κάδοι (εφαρμόζοντας την αναλογία 1 κάδος ανά 75 κατοίκους) και οχήματα (ένα όχημα συλλογής των 15-16 τόνων για δίκτυο τουλάχιστον 250 κάδων που αντιστοιχούν σε περίπου 20 χιλιάδες κατοίκους και ένα επιπλέον με την εκτέλεση δύο δρομολογίων προς το ΚΔΑΥ ημερησίως (ή προς το χώρο μεταφόρτωσης) ή την απασχόληση 16 ωρών ημερησίως.
