Νέο φορολογικό τοπίο με ανατροπές στο φορολογικό πλαίσιο των επαγγελματιών και των φορολογούμενων με εισοδήματα από βραχυχρόνιες μισθώσεις, φοροελαφρύνσεις για φορολογούμενους με παιδιά και ιδιοκτήτες ακινήτων που έχουν ασφαλίσει τα ακίνητά τους για φυσικές καταστροφές, επέκταση των ηλεκτρονικών συναλλαγών και νέους τρόπους διενέργειας των φορολογικών ελέγχων φέρνει το 2024.
Οι 25 σημαντικές αλλαγές που ενεργοποιούνται το νέο έτος προβλέπουν:
1) Αύξηση αφορολογήτου ορίου κατά 1.000 ευρώ για φορολογούμενους με παιδιά: Το αφορολόγητο όριο εισοδήματος για εργαζόμενο, συνταξιούχο ή κατ’ επάγγελμα αγρότη με 1 παιδί αυξάνεται από τα 9.000 στα 10.000 ευρώ, για εργαζόμενο, συνταξιούχο ή αγρότη με δύο παιδιά αυξάνεται από τα 10.000 ευρώ στα 11.000 ευρώ κ.ο.κ.
2) Νέο σύστημα φορολόγησης επαγγελματιών: Τα φορολογητέα εισοδήματα 735.320 ελεύθερων επαγγελματιών, αυτοαπασχολούμενων και ατομικών επιχειρήσεων δεν μπορεί να υπολείπονται των 10.920 ευρώ. Τα εισοδήματα από συντάξεις, όπως και από μισθωτή εργασία, αλλά και από αγροτική επιχειρηματική δραστηριότητα, συνυπολογίζονται για την κάλυψη του τεκμηρίου. Το τεκμήριο είναι μαχητό όλοι οι ελεύθεροι επαγγελματίες διατηρούν το δικαίωμα να αμφισβητήσουν το τεκμήριο με την προϋπόθεση να ζητήσουν έλεγχο για να υποστηρίξουν τη θέση τους. Το ελάχιστο καθαρό εισόδημα ορίζεται κατ’ ανώτατο όριο σε 50.000 ευρώ. Το τεκμήριο μειώνεται κατά 50% στις εξής περιπτώσεις:
- Για όσους έχουν ποσοστό αναπηρίας 67-79%,
- Μονογονείς με ανήλικα τέκνα,
- Πολύτεκνους,
- Γονείς με εξαρτώμενα τέκνα που έχουν νοητική ή σωματική αναπηρία τουλάχιστον 67%,
- Για τους επαγγελματίες που ασκούν δραστηριότητα και έχουν την κύρια κατοικία σε οικισμούς με πληθυσμό έως 500 κατοίκους, καθώς και σε νησιά με πληθυσμό κάτω από 3.100 κατοίκους,
- Για τους επαγγελματίες που διαθέτουν μερίδιο μέχρι 25% σε ταξί.
Απαλλάσσονται πλήρως από το τεκμήριο:
- Όσοι έχουν αναπηρία από 80% και πάνω,
- Οι αγρότες,
- Οι επαγγελματίες που αμείβονται με μπλοκάκι και με έως 3 εργοδότες,
- Οι ασφαλιστικοί σύμβουλοι που συνεργάζονται με μέχρι 2 εταιρείες οι οποίοι προσομοιάζουν με το καθεστώς των εργαζόμενων με «μπλοκάκι»,
- Τα καφενεία σε χωριά με λιγότερους από 500 κατοίκους και νησιά κάτω από 3.100 κατοίκους.
Νέοι επαγγελματίες
Οι ελεύθεροι επαγγελματίες με νεοσύστατη επιχειρηματική δραστηριότητα θα έχουν τις ακόλουθες μειώσεις της ελάχιστης αμοιβής:
- 100% (πλήρης απαλλαγή) για τα 3 πρώτα χρόνια,
- 67% μείωση για τον 4ο χρόνο
- 33% μείωση για τον 5ο χρόνο.
3) Μείωση τέλους επιτηδεύματος: Το τέλος επιτηδεύματος μειώνεται κατά 50% από το 2024 για όλους τους επαγγελματίες. Διαμορφώνεται στα 325 ευρώ από 650 ευρώ. Για κάθε υποκατάστημα μειώνεται στα 300 ευρώ από 600 ευρώ.
4) Τέλος τα μετρητά στις αγοραπωλησίες ακινήτων: Το τίμημα για αγοραπωλησίες ακινήτων θα πρέπει να καταβάλλεται αποκλειστικά με τραπεζικά μέσα πληρωμής. Κάθε συμβόλαιο που καταγράφει προκαταβολή, μερική ή ολική εξόφληση με μετρητά θα θεωρείται άκυρο και θα απαγορεύεται η μεταγραφή του. Οι παραβάτες θα τιμωρούνται με πρόστιμο ίσο με το 10% του τιμήματος που καταβλήθηκε με μετρητά, κατ’ ελάχιστο 10.000 και μέχρι 500.000 ευρώ, για κάθε παράβαση.
5) Αύξηση προστίμου στις συναλλαγές με μετρητά: Το πρόστιμο για αγορές αξίας πάνω από 500 ευρώ με μετρητά, το οποίο σήμερα είναι 100 ευρώ, θα διαμορφωθεί στο διπλάσιο της αξίας της απόδειξης.
6) Τέλος παρεπιδημούντων: Επεκτείνεται και στις βραχυχρόνιες μισθώσεις το τέλος διαμονής παρεπιδημούντων, που είναι 0,5% επί των ακαθαρίστων εσόδων και εισπράττεται υπέρ της τοπικής αυτοδιοίκησης. Το τέλος θα εισπράττεται μέσω ειδικής πλατφόρμας, από όλους όσοι δραστηριοποιούνται στον κλάδο, ανεξαρτήτως πλήθους ακινήτων.
7) Εισοδήματα από βραχυχρόνιες μισθώσεις: Τα φυσικά πρόσωπα που διαθέτουν τρία ή περισσότερα ακίνητα σε βραχυχρόνια μίσθωση υποχρεούνται να κάνουν έναρξη επιχειρηματικής δραστηριότητας. Θα επιβαρύνονται με ανάλογες ασφαλιστικές εισφορές, τέλος επιτηδεύματος και ΦΠΑ 13% για τα ακαθάριστα εισοδήματα βραχυχρόνιων μισθώσεων που αποκτούν από όλα τους τα ακίνητα, τα οποία εκμεταλλεύονται με αυτό το καθεστώς.
8) Τέλος ανθεκτικότητας: Το τέλος διαμονής θα αντικατασταθεί από το «τέλος ανθεκτικότητας στην κλιματική κρίση», το οποίο θα επιβαρύνει επιπλέον και τις βραχυχρόνιες μισθώσεις με 1,5 ευρώ την ημέρα. To τέλος ανθεκτικότητας στην κλιματική κρίση θα επιβάλλεται σε όλες τις βραχυχρόνιες μισθώσεις, δηλαδή και στις περιπτώσεις που ο εκμισθωτής διαθέτει ένα ή δύο ακίνητα.
9) Πρόστιμα για βραχυχρόνιες μισθώσεις: Το πρόστιμο για μη εγγραφή στο Μητρώο Ακινήτων Βραχυχρόνιας Μίσθωσης, το οποίο σήμερα είναι οριζόντιο, ανέρχεται σε 5.000 ευρώ και επιβάλλεται στον διαχειριστή των ακινήτων, είτε είναι κύριος, είτε επικαρπωτής είτε τρίτος, θα ορίζεται πλέον, ανά φορολογικό έτος, στο 50% των ακαθαρίστων εσόδων του τελευταίου φορολογικού έτους και κατ’ ελάχιστο στα 5.000 ευρώ.
10) Νέος ορισμός στη βραχυχρόνια μίσθωση: Τίθεται όριο 60 ημερών στη διάρκεια μιας μίσθωσης προκειμένου να λογίζεται ως βραχυχρόνια. Ο νέος ορισμός της βραχυχρόνιας μίσθωσης διαμορφώνεται ως εξής: «Ως βραχυχρόνια μίσθωση ορίζεται η μίσθωση ή υπεκμίσθωση ακινήτου για συγκεκριμένη χρονική διάρκεια, μικρότερη των εξήντα (60) ημερών, και εφόσον δεν παρέχονται άλλες υπηρεσίες πλην της διαμονής και της παροχής κλινοσκεπασμάτων».
Στην περίπτωση που διατίθεται προς βραχυχρόνια μίσθωση το σύνολο των διαμερισμάτων πολυκατοικίας ή συγκροτήματος κατοικιών, θα θεωρείται τουριστικό κατάλυμα και θα πρέπει να διαθέτει την αντίστοιχη αδειοδότηση.
11) Νέες τεχνολογίες ελέγχων και διασταυρώσεων: Από το 2024 τα δηλούμενα ακαθάριστα έσοδα από επιχειρηματική δραστηριότητα δεν θα μπορεί να είναι μικρότερα από τα έσοδα που θα έχουν διαβιβαστεί στην πλατφόρμα myData και οι εκπιπτόμενες δαπάνες από τα ακαθάριστα έσοδα δεν θα μπορούν να είναι περισσότερες από αυτές που θα έχουν διαβιβαστεί στην ίδια πλατφόρμα. Σε όσους δεν εκπληρώνουν την υποχρέωση διαβίβασης των δεδομένων των παραστατικών τους στην πλατφόρμα myData θα επιβάλλονται βαριά πρόστιμα, τα οποία θα ανέρχονται στο 10% της καθαρής αξίας κάθε μη διαβιβασθέντος στοιχείου και δεν θα μπορούν να υπερβαίνουν τα 250 ευρώ σε ημερήσια βάση ανά φορολογικό έτος. Επίσης, οι δαπάνες μιας επιχείρησης που δεν έχουν διαβιβαστεί στην πλατφόρμα myData δεν θα εκπίπτουν από τα ακαθάριστα έσοδά της, ενώ για τους υπότροπους προβλέπονται πολλαπλάσια πρόστιμα και διαπόμπευση.
12) Κίνητρα για ηλεκτρονική τιμολόγηση: Παρατείνεται χρονικά η ισχύς των κινήτρων για όσους εφαρμόζουν ήδη την ηλεκτρονική τιμολόγηση μέσω παρόχων. Τα κίνητρα ηλεκτρονικής τιμολόγησης είναι τα εξής: Ταχύτερες επιστροφές φόρων, παραγραφή φορολογικών υποθέσεων στα τρία χρόνια και υπεραποσβέσεις για τεχνολογικό εξοπλισμό για όλες τις επιχειρήσεις και τους επαγγελματίες που εκδίδουν αποκλειστικά με ηλεκτρονικό τρόπο τα τιμολόγιά τους τα οποία διαβιβάζονται στην ψηφιακή πλατφόρμα myDATA.
13) Φορο-μπόνους για καταγγελίες μέσω “Appodixi'': Αλλαγές στη διενέργεια φορολογικών ελέγχων: Οι πολίτες που καταγγέλλουν, μέσω της εφαρμογής «Appodixi», περιστατικά εκδόσεως αποδείξεων από παραποιημένες ή παραβιασμένες ταμειακές μηχανές, θα λαμβάνουν ως επιβράβευση αμοιβή ίση με το δεκαπλάσιο της αξίας της συναλλαγής για την οποία έγινε η καταγγελία, με ελάχιστο τα 100 ευρώ και μέγιστο τις 3.000 ευρώ. Προϋπόθεση για την καταβολή της αμοιβής είναι μετά την καταγγελία να γίνει έλεγχος και να επιβληθεί στην επιχείρηση πρόστιμο για παραβίαση της ταμειακής.
14) Φορολογικοί έλεγχοι με κάμερες: Οι φορολογικοί έλεγχοι (εντός ή εκτός των επαγγελματικών εγκαταστάσεων των φορολογουμένων) θα μπορούν να καταγράφονται για λόγους διαφάνειας με κάμερες, ύστερα από προηγούμενη ενημέρωση των φορολογουμένων. Το οπτικοακουστικό υλικό θα φυλάσσεται για έξι μήνες και μετά θα καταστρέφεται. Ομοίως μπορούν να καταγράφονται οι προγραμματισμένες συναντήσεις των ελεγκτών με τους φορολογούμενους στα γραφεία της ΑΑΔΕ. Στην περίπτωση αυτή το υλικό θα διατηρείται για πέντε χρόνια. Επίσης προβλέπεται δυνατότητα εγκατάστασης και χρήσης καμερών κατά τη διενέργεια των τελωνειακών ελέγχων.
15) Επέκταση έμμεσων τεχνικών ελέγχων: Στις έμμεσες τεχνικές ελέγχου προστίθενται και οι ακόλουθες:
- όταν δηλώνεται ζημία σε τρία τουλάχιστον συνεχόμενα έτη και δεν προκύπτει ο τρόπος χρηματοδότησης της επιχείρησης με τον οποίο καλύπτονται οι υποχρεώσεις της.
- όταν υπάρχει σημαντική αναντιστοιχία μεταξύ αγορών, πωλήσεων και αποθεμάτων,
- όταν ο συντελεστής μικτού κέρδους που προκύπτει από τα δηλούμενα αποτελέσματα είναι διαφορετικός από αυτόν που προκύπτει βάσει των παραστατικών αγορών και πωλήσεων.
- όταν η επιχείρηση δεν προσκομίζει στοιχεία που ζητά η φορολογική διοίκηση, ύστερα από δύο προσκλήσεις.
16) Μείωση ΕΝΦΙΑ: Ο λογαριασμός του ΕΝΦΙΑ του 2024 θα είναι μειωμένος κατά 10% για όσους έχουν ασφαλίσει τα ακίνητά τους από φυσικές καταστροφές.
17) Διασύνδεση ταμειακών μηχανών με POS τον Μάρτιο του 2024
18) Επέκταση POS: Από τις αρχές του νέου έτους εκμεταλλευτές ταξί, όσοι δραστηριοποιούνται στις ασφάλειες ζωής, στις λαϊκές αγορές, μεσίτες, ασφαλιστικοί πράκτορες στις αγοραπωλησίες ακινήτων και άλλοι επαγγελματικοί κλάδοι θα πρέπει να διαθέτουν POS και να δέχονται πληρωμές με κάρτες.
19) Πληρωμές μέσω IRIS: Aπό την 1η Ιανουαρίου 2024, όλοι οι ελεύθεροι επαγγελματίες θα πρέπει να έχουν συνδέσει τον επαγγελματικό τους λογαριασμό με το σύστημα άμεσων πληρωμών IRIS για να δέχονται πληρωμές από φυσικά πρόσωπα.
20) Μειωμένοι συντελεστές ΦΠΑ: Μονιμοποιούνται οι μειωμένοι συντελεστές ΦΠΑ σε μεταφορές, τουριστικό πακέτο, γυμναστήρια, σχολές χορού, εισιτήρια στους κινηματογράφους, τα θέατρα. Παρατείνεται έως τις 30 Ιουνίου 2024 ο μειωμένος συντελεστής ΦΠΑ στον καφέ και τα ροφήματα στην εστίαση καθώς και στα κόμιστρα στα ταξί. Από την 1η Ιανουαρίου 2024 επανέρχεται στο 24% ο συντελεστής ΦΠΑ στα σερβιριζόμενα μη αλκοολούχα ποτά (αναψυκτικά, μπίρες χωρίς αλκοόλ, αεριούχα νερά).
21) Μεγαλύτερη μείωση φόρου για ανακαίνιση ακινήτων: Δαπάνες έως 16.000 ευρώ μειώνουν το φόρο σε βάθος 5ετίας. Οι δαπάνες για υλικά λαμβάνονται υπόψη μέχρι ποσού που αντιστοιχεί στο 1/3 του ποσού για δαπάνες υπηρεσιών.
22) Mειώνονται οι φόροι συγκέντρωσης κεφαλαίου (από 0,5 σε 0,2%) και χρηματιστηριακών συναλλαγών κατά 50%, σε 1 τοις χιλίοις.
23) Ψηφιακό πελατολόγιο: Συγκεκριμένες κατηγορίες επαγγελματιών και επιχειρήσεων θα είναι υποχρεωμένες να τηρούν ψηφιακό πελατολόγιο.
24) Αυστηροποιούνται οι κυρώσεις για νοθεία, λαθρεμπόριο καυσίμων ή παρεμπόδιση του ελέγχου: προβλέπεται σφράγιση της εγκατάστασης για δύο χρόνια, ενώ ορίζεται ότι τα φυσικά ή νομικά πρόσωπα των οποίων η εγκατάσταση σφραγίστηκε, δεν μπορούν να δραστηριοποιηθούν στη διακίνηση ενεργειακών προϊόντων επίσης για δύο χρόνια από τη διαπίστωση της παράβασης. Ειδικά για τα νομικά πρόσωπα και τις θυγατρικές τους που είναι ιδιοκτήτες πρατηρίων καυσίμων κατά ποσοστό 100%, η απαγόρευση του προηγούμενου εφαρμόζεται όταν σφραγίζονται τουλάχιστον 5 πρατήρια εντός 6 μηνών.
25) Θεσπίζονται υποχρεώσεις για τις εταιρείες εμπορίας καυσίμων να λαμβάνουν μέτρα πρόληψης («δέουσας επιμέλειας») για τη νοθεία και το λαθρεμπόριο καυσίμων στα πρατήρια με τα οποία συνεργάζονται. Μεταξύ άλλων, υποχρεούνται να ελέγχουν αν τα πρατήρια διαθέτουν το σύστημα ελέγχου εισροών – εκροών, καθώς και τις απαιτούμενες άδειες και πιστοποιητικά. Επίσης, υποχρεούνται να κάνουν έναν τουλάχιστον έλεγχο ποιότητας καυσίμου το χρόνο. Σε περίπτωση που διαπιστωθούν παραβάσεις οι εταιρείες θα διακόπτουν τη συνεργασία, θα αποσύρουν το σήμα τους από τα παραβατικά πρατήρια και θα ενημερώνουν την ΑΑΔΕ.
