Παρότι πολλοί έχουν στο μυαλό του ως τυπικό δείγμα ανέργου έναν ηλικιωμένο εργαζόμενο, χαμηλών δεξιοτήτων, που έχασε τη δουλειά του γιατί έκλεισε η επιχείρηση που εργαζόταν επί δεκαετίες, η αλήθεια είναι εντελώς διαφορετική.
Το προφίλ του σύγχρονου ανέργου είναι γυναίκα, ηλικίας 30 έως 45 ετών, απόφοιτος λυκείου, που αποχώρησε από την αγορά εργασίας για να κάνει οικογένεια και αντιμετωπίζει πρόβλημα να εισέλθει ξανά, καθώς μετά από αυτή την αποχή δεν έχει την πρόσφατη εμπειρία που ζητάει ο εργοδότης και έχει χάσει κάποιες από τις δεξιότητες που αναζητά η αγορά εργασίας.
Παρά το γεγονός ότι οι γυναίκες αποτελούν το 51,7% του πληθυσμού της χώρας (στοιχεία 2022), υπερισχύουν των ανδρών στα ποσοστά ανεργίας, με το 64,2% των ανέργων να προέρχονται από αυτές. Η διακοπή της εργασίας λόγω μητρότητας, καθώς και οι αυξημένες απουσίες που ενδέχεται να έχουν οι γυναίκες λόγω οικογενειακών υποχρεώσεων, φαίνεται ότι λειτουργούν αποτρεπτικά για κάποιες επιχειρήσεις, που προτιμούν να προσλάβουν άνδρες αντί για γυναίκες.
Το γεγονός ότι «τιμωρούνται» οι γυναίκες γιατί τεκνοποιούν, ειδικά σε μια χώρα που πάσχει από σοβαρό δημογραφικό πρόβλημα, έχει απασχολήσει τις ηγεσίες των υπουργείων Εργασίας και Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας. «Χρειάζεται ένα μεγαλύτερο σχέδιο συνεκτικό, σαν αυτό που θα παρουσιάσουμε στον Πρωθυπουργό τον Μάιο. Δεν είναι μόνο οικονομικά μέτρα, γιατί εδώ είναι πολύ σημαντικό το πλέγμα προστασίας, είναι η συνέχιση της προσπάθειας για την προστασία της επιστροφής της γυναίκας στη δουλειά» τόνισε σε πρόσφατες δηλώσεις της η υπουργός Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας, Σοφία Ζαχαράκη.
Η περαιτέρω εφαρμογή πολιτικών που θα ενθαρρύνουν ή και θα επιβάλουν στους εργοδότες να εφαρμόζουν την αρχή της ίσης μεταχείρισης των εργαζομένων, με στόχο τον εξορθολογισμό των μεγάλων και συχνά αδικαιολόγητων διαφοροποιήσεων που υφίστανται κατηγορίες εργαζομένων, όπως οι γυναίκες, είναι προαπαιτούμενο για την ενίσχυση της θέσης των γυναικών στην αγορά εργασίας.
Σε επίπεδο πολιτικών, απαραίτητες κρίνονται δράσεις για την εξισορρόπηση της επαγγελματικής και της προσωπικής ζωής, η λήψη αδειών για οικογενειακούς λόγους, το ευέλικτο ωράριο εργασίας, η ενίσχυση των υπηρεσιών φροντίδας νηπίων, καθώς και πολιτικές για τον περιορισμό των οικονομικών αντικινήτρων για την εργασία των γυναικών.
- Επιθεώρηση Εργασίας: Στο στόχαστρο των φετινών ελέγχων κατασκευές, τεχνικά έργα, βιομηχανία τροφίμων
Μισθολογική «ψαλίδα»
Δεδομένου ότι οι γυναίκες είναι εκείνες που φέρουν πιο συχνά το μεγαλύτερο μέρος των ευθυνών φροντίδας της οικογένειας, τείνουν να μειώνουν τις ώρες
εργασίας τους. Το ένα τρίτο (31,4%) των εργαζόμενων γυναικών στην ΕΕ εργάζονταν με καθεστώς μερικής απασχόλησης, ποσοστό το οποίο ήταν πολύ υψηλότερο από το αντίστοιχο ποσοστό για τους άνδρες (8,2%).
Πάνω από το 50% του δυνητικά ενεργού γυναικείου πληθυσμού (ηλικίας 25-49 ετών) είναι ανενεργό, λόγω του ότι οι γυναίκες στην Ελλάδα, Κύπρο, την Ιρλανδία, την Ισπανία, την Εσθονία, τη Μάλτα και το Ηνωμένο Βασίλειο φροντίζουν παιδιά ή εξαρτώμενους ενηλίκους.
Ο αντίκτυπος της γονικής ιδιότητας αντικατοπτρίζεται στο ποσοστό απασχόλησης των γυναικών με παιδιά ηλικίας κάτω των 6 ετών. Στην ΕΕ, το ποσοστό απασχόλησης των γυναικών αυτής της κατηγορίας είναι κατά μέσο όρο πάνω από 8 ποσοστιαίες μονάδες χαμηλότερο από το ποσοστό απασχόλησης άτεκνων γυναικών.
Σύμφωνα με τον ΣΕΒ, ο μέσος μικτός μισθός πλήρους απασχόλησης για τις γυναίκες είναι 1.115 ευρώ, δηλαδή 13% χαμηλότερος από τον αντίστοιχο μισθό των ανδρών (1.284 ευρώ), οι μισές επιχειρήσεις (53 %) έχουν μηδενική ή πολύ περιορισμένη (έως 15%) συμμετοχή γυναικών στο Διοικητικό Συμβούλιο, ενώ μία στις δέκα επιχειρήσεις (11%) δεν εμπιστεύεται γυναίκα επικεφαλής σε καμία διεύθυνση ή τμήμα της επιχείρησης.
Σε ποιους κλάδους οι γυναίκες υποεκπροσωπούνται
Πέραν την δυσκολίας εισόδου των γυναικών στην αγορά εργασίας, μείζον πρόβλημα αποτελεί η ισότητα των φύλων στην απασχόληση. Στοίχημα είναι να αυξηθεί η παρουσία των γυναικών σε ορισμένους κλάδους όπου έως σήμερα υποεκπροσωπούνται.
Χαρακτηριστικό της υποστελέχωσης που παρατηρείται είναι ότι, σύμφωνα με μελέτη του ΟΗΕ, οι γυναίκες αποτελούν μόνο το 35% των αποφοίτων στους τομείς της Τεχνολογίας, της Μηχανικής και των Μαθηματικών (STEM) και μόνο ένας στους 5 επαγγελματίες σε τεχνολογίες αιχμής, όπως η τεχνητή νοημοσύνη, είναι γυναίκες. Επομένως, είναι απαραίτητο να ληφθούν περισσότερες πρωτοβουλίες από τις επιχειρήσεις αλλά και τα εκπαιδευτικά ιδρύματα, προκειμένου να παρέχουν κίνητρα στις γυναίκες να δραστηριοποιηθούν σε τομείς υψηλής τεχνολογίας και να απασχοληθούν σε θέσεις εργασίας με υψηλή προστιθέμενη αξία.
Στην Ελλάδα, οι εργαζόμενες γυναίκες λαμβάνουν χαμηλότερες αμοιβές, υποεκπροσωπούνται σε θέσεις ευθύνης και αντιμετωπίζουν ακόμα πληθώρα στερεοτύπων υπογραμμίζει σχετική έρευνα του ΣΕΒ.
Ως πρώτο απαραίτητο βήμα για τη βελτίωση της θέσης των γυναικών, πέραν από την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση, ενδείκνυται η επένδυση στην αλλαγή κουλτούρας και εξάλειψης στερεοτύπων ή προκαταλήψεων. Είναι αυτές ακριβώς οι πεποιθήσεις και η συμπεριφορά που διαχρονικά εμποδίζουν την ανάδειξη των ικανοτήτων των γυναικών, έτσι ώστε να συνεισφέρουν στη βελτίωση της απόδοσης των επιχειρήσεων.
