Απειλή για την ανθρώπινη επιβίωση αποτελεί η κλιματική αλλαγή. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι τα επόμενα χρόνια εκτιμάται ότι η μέση θερμοκρασία στην Κεντρική Μακεδονία θα αυξηθεί έως και 4 βαθμούς Κελσίου, ενώ μακροπρόθεσμα ο αριθμός των πολύ θερμών ημερών θα αυξηθεί κατά περίπου 30 ημέρες το έτος.
Την ίδια στιγμή η μείωση των βροχοπτώσεων, η αύξηση της συχνότητας και της έντασης των ακραίων φαινομένων (πυρκαγιές, πλημμύρες) και η άνοδος της στάθμης της θάλασσας οδηγούν, όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά παγκοσμίως, σε αύξηση της συχνότητας εκδήλωσης νοσημάτων, όπως άσθμα, αλλεργίες, καρδιοαναπνευστικά προβλήματα, αλλά και σε πιθανότητα εκδήλωσης νέων μολυσματικών και μεταδοτικών ασθενειών.
Τις παραπάνω επισημάνσεις έκαναν οι ομιλητές που συμμετείχαν στο στρογγυλό τραπέζι με θέμα «Κλιματική αλλαγή: η νέα επείγουσα πρόκληση για την υγεία» που πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του virtual PHARMApoint 2021 το οποίο διοργάνωσε στις 16 και 17 Οκτωβρίου ο Φαρμακευτικός Σύλλογος Θεσσαλονίκης.
Τον συντονισμό είχε ο πρόεδρος του ΦΣΘ Διονύσιος Ευγενίδης, ο οποίος επισήμανε ότι «οι φαρμακοποιοί δεν μένουμε άπραγοι απέναντι στο σοβαρό θέμα της κλιματικής αλλαγής. Εδώ και δεκαετίες, μέσω του Συνεταιρισμού μας, συλλέγουμε τα αχρησιμοποίητα φάρμακα και τα στέλνουμε για οικολογική καταστροφή. Επίσης για δεύτερη συνεχή χρονιά ο Σύλλογός μας υλοποιεί πρόγραμμα ασφαλούς διακομιδής και απόρριψης των μολυσματικών αποβλήτων που παράγονται στα φαρμακεία της πόλης από τη διενέργεια των αντιγριπικών εμβολιασμών και των rapid tests».
Ο αντιπεριφερειάρχης Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας Κωνσταντίνος Γιουτίκας τόνισε ότι «τα κυριότερα από τα προβλήματα που καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε είναι: η αύξηση της θερμοκρασίας, η μείωση των βροχοπτώσεων, η αύξηση της συχνότητας και της έντασης των ακραίων φαινομένων και η άνοδος της στάθμης της θάλασσας. Καθένα από αυτά τα προβλήματα κουβαλά μαζί του πολλά άλλα. Για παράδειγμα, η άνοδος της θερμοκρασίας ακολουθείται από ξηρασία και ερημοποίηση ολόκληρων περιοχών, η άνοδος της θάλασσας από τρωτότητα και διάβρωση των ακτών, σοβαρά πλήγματα σε τουριστικές περιοχές και προστατευμένα οικοσυστήματα. Όλα αυτά όμως σωρευτικά θα προκαλέσουν αύξηση του δείκτη δυσφορίας των πολιτών και αύξηση της συχνότητας εκδήλωσης νοσημάτων, όπως άσθμα, αλλεργίες, ακόμη και καρδιοαναπνευστικά προβλήματα, εκτός από τους τραυματισμούς σε ακραία καιρικά φαινόμενα ή την πιθανότητα εκδήλωσης νέων μολυσματικών και μεταδοτικών ασθενειών».
Σύμφωνα με τον ίδιο, «η ΠΚΜ είναι από τις πρώτες ελληνικές περιφέρειες που έχει εκπονήσει περιφερειακό σχέδιο για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή, το οποίο είναι ένα ολοκληρωμένο, κοστολογημένο και άμεσα εφαρμόσιμο πρόγραμμα με εξειδικευμένα μέτρα και αποτελεί την ασπίδα για την ενίσχυση της ανθεκτικότητας της Περιφέρειας ανά παραγωγικό κλάδο και περιοχή».
Καταστροφικό το υπάρχον οικονομικό μοντέλο
Ο πρόεδρος της Ένωσης Πτυχιούχων Περιβαλλοντολόγων Ελλάδας, Δημήτριος Πειρουνάκης τόνισε ότι το υπάρχον οικονομικό μοντέλο ανάπτυξης που βασίζεται στην καύση ορυκτών καυσίμων οδήγησε σε σημαντική αύξηση των συγκεντρώσεων των αερίων του θερμοκηπίου στην ατμόσφαιρα και σε αύξηση της μέσης θερμοκρασίας της Γης.
«Οι εντονότεροι καύσωνες προκαλούν επεισόδια θερμοπληξίας, ενώ φαινόμενα θερμικού θόλου μπορεί να προκαλέσουν καταστροφή ολόκληρων οικοσυστημάτων. Οι αυξημένες συγκεντρώσεις αιωρούμενων σωματιδίων στην ατμόσφαιρα έχουν ως αποτέλεσμα την αύξηση των καρδιοαναπνευστικών νοσημάτων. Το φαινόμενο αυτό επιδεινώνεται από τις εκτεταμένες πυρκαγιές.
Τα έντονα πλημμυρικά φαινόμενα μπορεί να προκαλέσουν επιμόλυνση του υδροφόρου ή και των συστημάτων παροχής πόσιμου νερού συμβάλλοντας στην εμφάνιση ασθενειών. Οι υψηλές θερμοκρασίες επίσης δημιουργούν ευνοϊκές συνθήκες για τον πολλαπλασιασμό εντόμων που συνδέονται με λοιμώδεις νόσους», επισήμανε ο κ. Πειρουνάκης.
Παράλληλα, εξήγησε ότι «η μειωμένη έκταση αγροτικής παραγωγής εξαιτίας της ερημοποίησης, σε συνδυασμό με τη διαρκώς μειούμενη θρεπτική αξία βασικών τροφών, θα οδηγήσει σε φαινόμενα έντονου ψυχικού στρες εξαιτίας της κλιματικής μετανάστευσης και σε επισιτιστική κρίση. Ταυτόχρονα, η καταστροφή των φυσικών οικοτόπων ευνοεί την εμφάνιση νόσων οι οποίες προέρχονται από την άγρια πανίδα. Η αντιμετώπιση των περιβαλλοντικών θεμάτων είναι πολυδιάστατη. Πρέπει να επιδιώξουμε τη βιώσιμη ανάπτυξη μέσα από ένα πράσινο οικονομικό μοντέλο ανάπτυξης, το οποίο πρέπει να βασίζεται στην ανάπτυξη της περιβαλλοντικής παιδείας και θα συμπληρώνεται από τις τεχνολογίες των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας».
Δράσεις για την αντιμετώπισή της
Ο γενικός γραμματέας της Εταιρείας Νοσημάτων Θώρακος Ελλάδος (ΕΝΘΕ) πνευμονολόγος, διευθυντής ΕΣΥ στην Πνευμονολογική Κλινική ΕΣΥ του ΓΝΘ «Γ. Παπανικολάου», Σταύρος Τρύφων αναφέρθηκε στην εξέλιξη των εισπνευστικών συσκευών με στόχο την προστασία του περιβάλλοντος. Όπως εξήγησε, «οι πρώτες συσκευές χρησιμοποιούσαν χλώριο (χλωροφθοράνθρακες) για τη μεταφορά στο αερόλυμα και την απελευθέρωση των θεραπευτικών ουσιών με αποτέλεσμα τη μόλυνση του περιβάλλοντος από το προωθητικό αέριο. Πλέον, σήμερα χρησιμοποιούνται συσκευές με φθόριο (υδροφθοράνθρακες) που είναι πιο φιλικοί στο περιβάλλον».
Το μέλος του Δ.Σ. του Ινστιτούτου Φαρμακευτικής Έρευνας και Τεχνολογίας (ΙΦΕΤ) Σπύρος Νικολαΐδης αναφέρθηκε στο σύστημα συλλογής, μεταφοράς και καταστροφής οικιακών φαρμακευτικών σκευασμάτων, ληγμένων ή μη χρησιμοποιούμενων, που υλοποιεί το ΙΦΕΤ πανελλαδικά. Όπως είπε, «από το 2012 μέχρι σήμερα έχουν συγκεντρωθεί στο υποκατάστημα της Μαγούλας στην Αττική περίπου 881 τόνοι υπολειμματικών φαρμάκων, ενώ έως το τέλος Οκτωβρίου αναμένονται ανακοινώσεις για τη δημιουργία και νέου χώρου για τη συγκέντρωση αυτών των υλικών».
Για το περιβαλλοντικό πρόγραμμα «Η φροντίδα για το περιβάλλον είναι στο DNA μας» μίλησε ο πρόεδρος & διευθύνων σύμβουλος της KARABINIS MEDICAL Απόστολος Καραμπίνης. Όπως εξήγησε, «πρόκειται για ένα πρωτοποριακό πρόγραμμα ανταποδοτικής ανακύκλωσης όλων των συσκευασιών των συμπληρωμάτων διατροφής όλων των εταιρειών και όλων των ανακυκλώσιμων υλικών, όπως γυαλί, πλαστικό, χαρτόνι κλπ. Μέσα σε διάστημα μόλις τριών μηνών τοποθετήσαμε 500 ειδικούς κάδους σε φαρμακεία και θα συνεχίσουμε δυναμικά ώστε, αν είναι δυνατόν, να τοποθετηθούν κάδοι σε όλα τα φαρμακεία της Ελλάδος. Παράλληλα χρηματοδοτούμε με το 1% του κύκλου εργασιών των νέων συμπληρωμάτων διατροφής μας Science of Nature - SON, καθαρισμούς με επαγγελματικά συνεργεία και εθελοντές σε παραλίες, δάση και σε όποιον άλλο χώρο στη φύση πληροφορηθούμε ότι υφίσταται επιβάρυνση από ανακυκλώσιμες συσκευασίες».
