Επιφυλακτικοί φαίνεται ότι είναι φαρμακοποιοί και φαρμακευτικές εταιρείες, σχετικά με τα μέτρα στα οποία εστιάζει αρχικά η πρωτοβουλία του υπουργείου Υγείας και του Εθνικού Οργανισμού Φαρμάκων (ΕΟΦ) για την αντιμετώπιση των ελλείψεων στα φάρμακα. Οι επιφυλάξεις αφορούν τόσο στην επάρκεια και αποτελεσματικότητά τους όσο και στην εφαρμογή τους.
Οι ελλείψεις φαρμάκων είναι ένα διαχρονικά «φλέγον» ζήτημα, που συχνά αποτελεί πεδίο μάχης, με το μπαλάκι των ευθυνών να κάνει κύκλους μεταξύ των «κρίκων» της εφοδιαστικής αλυσίδας και των αρμόδιων Αρχών. Τον τελευταίο χρόνο, μάλιστα, το πρόβλημα διογκώθηκε σε παγκόσμιο επίπεδο, ωθώντας την Πολιτεία να λάβει αυστηρότερα μέτρα. Παρόλα αυτά, στη χώρα μας υπάρχουν ιδιαιτερότητες που συντηρούν τις ελλείψεις φαρμάκων, προκαλώντας μεγάλη ταλαιπωρία σε φαρμακοποιούς και ασθενείς, αλλά και θέτοντας τους τελευταίους σε δυνητικό κίνδυνο.
Τα μέτρα του ΕΟΦ
Τα μέτρα, τα οποία γνωστοποίησε ο ΕΟΦ με ανακοίνωση που εξέδωσε την Τετάρτη (5/7), περιλαμβάνουν:
- Απαγόρευση των εξαγωγών, ένα μέτρο το οποίο εφαρμόζεται προσωρινά και επιλεγμένα, με στόχο τη διασφάλιση των αναγκών των ασθενών με φάρμακα που εξάγονται σε άλλες χώρες και ως εκ τούτου καθίστανται ελλειπτικά ή δυσεύρετα για τον Έλληνα ασθενή.
- Σημαντική αύξηση των ποσοτήτων των φαρμάκων που κυκλοφορούν στην Ελληνική αγορά από τις φαρμακευτικές εταιρείες το επόμενο χρονικό διάστημα.
- Υποχρέωση των φαρμακαποθηκών να δηλώνουν τις πωλήσεις και τα αποθέματά τους για τα ελλειπτικά φάρμακα σε πραγματικό χρόνο, ώστε να είναι άμεσα διαθέσιμη η εκτίμηση του φαινομένου και η ανεύρευση λύσεων. Για το λόγο αυτό αναπτύχθηκε ειδική πλατφόρμα, η οποία θα τεθεί σε λειτουργία μέσα στην εβδομάδα.
- Χορήγηση φαρμάκων που βρίσκονται σε έλλειψη ή περιορισμένη διάθεση από τα φαρμακεία στους ασθενείς μόνο εφόσον αυτά έχουν συνταγογραφηθεί ηλεκτρονικά, βάσει των ενδείξεων και από τις ιατρικές ειδικότητες που προβλέπονται.
ΠΦΣ: Στη σωστή κατεύθυνση, υπό προϋποθέσεις
Ο φαρμακοποιοί δηλώνουν ότι τα μέτρα βρίσκονται προς τη σωστή κατεύθυνση, με βασική προϋπόθεση, ωστόσο, να εφαρμόζονται, καθώς όπως τονίζουν, «στο ελληνικό δημόσιο ενώ υπάρχει σχετική νομοθεσία, η οποία μάλιστα είναι και πολύ αυστηρή, δεν εφαρμόζεται για όλους τους κρίκους της εφοδιαστικής αλυσίδας διακίνησης του φαρμάκου». Παράλληλα, υπογραμμίζουν ότι για την αντιμετώπιση του φαινομένου είναι αναγκαία η αποτελεσματική λειτουργία των μηχανισμών ελέγχου.
Με ανακοίνωση που εξέδωσε ο Πανελλήνιος Φαρμακευτικός Σύλλογος (ΠΦΣ) εστιάζει στην αναγκαιότητα, προκειμένου να μπορεί να αντικατασταθεί ένα ελλειπτικό γενόσημο φάρμακο, να μην παρέχεται από το σύστημα της Ηλεκτρονικής Συνταγογράφησης η δυνατότητα στον ιατρό να «κλειδώνει» συγκεκριμένο εμπορικό σκεύασμα.
Αναφερόμενος στις εξαγωγές, ο ΠΦΣ, τονίζει ότι η απαγόρευση επιλύει το πρόβλημα, εφόσον για τα περισσότερα σκευάσματα, που βρίσκονται υπό απαγόρευση έχει ομαλοποιηθεί σταδιακά η διάθεσή τους στο ελληνικό φαρμακείο. Ωστόσο, εκτιμά πως εάν αρθεί εκ νέου η απαγόρευση εξαγωγής τους, θα γίνουν και πάλι άμεσα ελλειπτικά.
Μάλιστα, επισημαίνει ότι τα σκευάσματα των οποίων επιτρέπεται η εξαγωγή έχουν εξαφανιστεί από την ελληνική αγορά, σημειώνοντας ότι υπάρχει τεράστια ζήτηση από τις Ευρωπαϊκές χώρες, προκειμένου να καλύψουν τις δικές τους ανάγκες (πχ. αντιβιοτικά χάπια και σιρόπια, αναπνευστικά σκευάσματα κλπ.)
Οι φαρμακοποιοί εκτιμούν ότι είναι επιβεβλημένο οι φαρμακευτικές εταιρείες, στο πλαίσιο των νομικών δεσμεύσεών τους, να αυξήσουν τις ποσότητες διάθεσης των φαρμάκων στην ελληνική αγορά και ιδιαίτερα των πρωτότυπων φαρμάκων, για τα οποία δεν υπάρχουν γενόσημα.
«Όσον αφορά την υποχρέωση των φαρμακαποθηκών να δηλώνουν τις πωλήσεις και τα αποθέματά τους για τα ελλειπτικά φάρμακα, αυτό από μόνο του δεν αρκεί, καθόσον απαιτείται σύσταση επιτροπής, η οποία να αποτελείται από όλους τους κρίκους της εφοδιαστικής αλυσίδας, προκειμένου να ορίζει ποια είναι τα ελλειπτικά φάρμακα. Φυσικά, τις πραγματικές ελλείψεις τις γνωρίζουν οι φαρμακοποιοί, μέσω των εκατοντάδων συνταγών οι οποίες αδυνατούν να εκτελεστούν καθημερινά», αναφέρει ο ΠΦΣ.
Αναφορικά με την υποχρέωση των φαρμακείων να διαθέτουν τα ελλειπτικά σκευάσματα μόνο με την εκτέλεση ηλεκτρονικής συνταγής, οι φαρμακοποιοί τονίζουν ότι είναι κάτι το οποίο οι ίδιοι ζήτησαν και το οποίο εφαρμόζεται ήδη από τις αρχές του έτους.
ΣΦΕΕ: Αναποτελεσματική από μόνη της η αύξηση των ποσοτήτων
Ο Σύνδεσμος Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδος (ΣΦΕΕ) τονίζει ότι το ζήτημα των ελλείψεων είναι ένα παγκόσμιο φαινόμενο με πολλές διαστάσεις. Όπως επισημαίνει, η ευρωπαϊκή στρατηγική του φαρμάκου, που συζητείται εδώ και 2-3 χρόνια στις Βρυξέλλες, έχει θέσει το θέμα των ελλείψεων φαρμάκων στο επίκεντρο των πρωτοβουλιών της, χωρίς όμως να προτείνει βιώσιμες και ουσιαστικές λύσεις για την αντιμετώπιση του προβλήματος.
Σύμφωνα με τον ΣΦΕΕ, στην Ελλάδα, το θέμα είναι ακόμα πιο πολύπλοκο, διότι, εκτός από την έλλειψη πρώτων υλών και δραστικών ουσιών που επηρεάζουν τα εργοστάσια, υπάρχει και το ζήτημα των παράλληλων εξαγωγών πρωτότυπων κυρίως φαρμάκων, το οποίο οφείλεται στις πολύ χαμηλές τιμές, σε σύγκριση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Για παράδειγμα, οι τιμές αυτές στην τοπική μας αγορά κυμαίνονται στο 1/4 ή το 1/5 της τιμής των ιδίων σκευασμάτων στη Γερμανία και αυτό το τεράστιο περιθώριο κέρδους «ωθεί κάποιους Έλληνες χονδρέμπορους να προτιμούν τις εξαγωγές».
Όπως επισημαίνει ο Σύνδεσμος, η Ελλάδα είναι μία από τις 7 χώρες που έχουν επιβάλλει απαγόρευση εξαγωγών κατά καιρούς. «Σαν ΣΦΕΕ, έχουμε κάνει συγκεκριμένες προτάσεις για το θέμα των παράλληλων εξαγωγών, με κυρίαρχη την περισσότερη διαφάνεια στη διακίνηση των φαρμάκων σε όλους τους κρίκους της εφοδιαστικής αλυσίδας και κυρίως στους χονδρεμπόρους. Από το 2016, η φαρμακοβιομηχανία καταθέτει στον ΕΟΦ καθημερινά τις πωλήσεις φαρμάκων ανά κωδικό και ανά ΑΦΜ παραλήπτη.
Η σημαντική αύξηση των αποθεμάτων των φαρμάκων, εάν δεν εξασφαλίζεται η διαφάνεια και έλεγχος στην αλυσίδα διανομής , δεν θα μειώσει τις ελλείψεις στην χώρα μας και θα επιφέρει δραματική αύξηση του κόστους στη βιομηχανία», αναφέρει ο ΣΦΕΕ.
Για το λόγο αυτό -μεταξύ άλλων- έχει ζητήσει συνάντηση με το νέο Υπουργό Υγείας, Μιχάλη Χρυσχοΐδη.
