Το σήμα για την επιτάχυνση της εξυγίανσης και του rebranding του ελληνικού χρηματιστηρίου και της κεφαλαιαγοράς, δίνει η σύσταση της Νομοπαρασκευαστικής Επιτροπής του Υπουργείου Οικονομικών για τη σύνταξη νομοσχεδίου αναφορικά με τον εκσυγχρονισμό των διατάξεων που αφορούν την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς.
Το έργο της Επιτροπής αναμένεται να ολοκληρωθεί το αργότερο μέχρι τα τέλη Ιουνίου. Λαμβάνοντας υπόψη τα διεθνή και ευρωπαϊκά πρότυπα εποπτείας, το σχέδιο νόμου θα στοχεύει στη δημιουργία του νέου θεσμικού πλαισίου για τη θωράκιση και λειτουργία της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς, ως εποπτικού οργάνου που αποτελεί θεμελιώδη πυλώνα του χρηματιστηρίου και κρίσιμο «κρίκο» για την εμπέδωση της εμπιστοσύνης αγορών και επενδυτών στο χρηματοοικονομικό σύστημα της χώρας.
Η Νομοπαρασκευαστική Επιτροπή για τον εκσυγχρονισμό του πλαισίου λειτουργίας της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς που συστάθηκε με απόφαση του Υφυπουργού Οικονομικών, αρμόδιου για το χρηματοπιστωτικό σύστημα, Γιώργου Ζαββού, έρχεται ως το επόμενο βήμα μιας σειράς πρωτοβουλιών της ελληνικής κυβέρνησης για την εξυγίανση της ελληνικής αγοράς χρήματος και κεφαλαίων.
Εκφράζοντας την οπτική και τη στρατηγική της κυβέρνησης για τον ρόλο του ελληνικού χρηματιστηρίου, ο αρμόδιος Υφυπουργός Οικονομικών τονίζει ότι επείγει η εμπέδωση της αξιοπιστίας της ελληνικής κεφαλαιαγοράς ενόψει των ευρωπαϊκών εξελίξεων και της έλευσης των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης. Η Ελλάδα πρέπει αμέσως μετά την κρίση να μπορεί να προσελκύσει ξένους επενδυτές, είτε μέσω του «Ηρακλή» για την αγορά ελληνικών NPLs είτε με οποιονδήποτε άλλο τρόπο και σε αυτό θα παίξει ρόλο μια ισχυρή και αξιόπιστη κεφαλαιαγορά. Επιπλέον, καθώς οι αλλαγές που συντελούνται πανευρωπαϊκά επιταχύνονται μετά την πανδημική κρίση, φιλοδοξία της κυβέρνησης είναι η Ελλάδα να διαδραματίσει ρόλο στη διαμόρφωση της Ενιαίας Ευρωπαϊκής Κεφαλαιαγοράς, αλλά και ρόλο περιφερειακής δύναμης στους τομείς που αναμένεται να πρωταγωνιστήσουν στην οικονομική ανάπτυξη τα προσεχή χρόνια (π.χ. ενέργεια, πράσινη ανάπτυξη).
Η επείγουσα προτεραιότητα της εξυγίανσης και ανασύστασης του ελληνικού χρηματιστηρίου από την χαμηλότερη μέχρι την υψηλότερη βαθμίδα του, επιβεβαιώνεται ως ανάγκη μετά την διάβρωση της εμπιστοσύνης που έχει επιφέρει στην επενδυτική κοινότητα το σκάνδαλο της Folli – Follie. Τα προβλήματα αναξιοπιστίας συντηρούνται ζωντανά με υποθέσεις όπως αυτή της MLS που στρέφουν ομολογιούχους της εταιρείας στα ποινικά δικαστήρια κατά της διοίκησής της, κατηγορώντας την για απάτη με την εμφάνιση ψευδών οικονομικών καταστάσεων.
Νέες ευθύνες για τον επόπτη
Προς την κατεύθυνση της εξυγίανσης της χρηματιστηριακής αγοράς, η κυβέρνηση προχώρησε τον περασμένο Ιούνιο στην ψήφιση του νομοσχεδίου για την εταιρική διακυβέρνηση των εισηγμένων επιχειρήσεων. Παράλληλα, αύξησε τις ποινές για τις παραβάσεις των ορκωτών ελεγκτών από τα 50.000 ευρώ στο 1 εκατ. ευρώ, ενώ, αναδεικνύοντας τη σημαντικότητα των αρμοδιοτήτων και των ευθυνών τους στην εύρυθμη λειτουργία της αγοράς, η ΕΛΤΕ (Επιτροπή Λογιστικής Τυποποίησης και Ελέγχων) συμμετέχει πλέον στη σύνθεση του διοικητικού συμβουλίου της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς.
Το επόμενο βήμα για την διασφάλιση της εμπιστοσύνης στη λειτουργία της κεφαλαιαγοράς είναι η ρύθμιση και ο έλεγχος του ίδιου του επόπτη (Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς). Σε χώρες όπως η Αγγλία ή η Γερμανία με το πρόσφατο σκάνδαλο της Wirecard, η εποπτική Αρχή της κεφαλαιαγοράς είναι η πρώτη που καλείται στο εθνικό κοινοβούλιο για να παρουσιάσει τα δεδομένα, τις ελλείψεις και τις αστοχίες που οδήγησαν στα χρηματιστηριακά σκάνδαλα. Και αυτό, όχι με πρώτο στόχο να αποδοθούν ποινικές ευθύνες στα μέλη της, αλλά προκειμένου να αναζητηθούν τα κενά και οι εποπτικές δυστοκίες που άφησαν «παράθυρο» για ατασθαλίες εισηγμένων εταιρειών εις βάρος των επενδυτών.
Αυτό το θεσμικό κενό θα επιχειρήσει να κλείσει το νομοσχέδιο που θα ετοιμάσει η νομοπαρασκευαστική επιτροπή του ΥΠΟΙΚ για τον εκσυγχρονισμό των διατάξεων που αφορούν την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς. Αυτό επιβάλλεται επιπλέον να γίνει, διότι η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς λειτουργεί με ένα ξεπερασμένο πλαίσιο που θεσπίστηκε εδώ και 30 χρόνια και το οποίο πρέπει να προσαρμοστεί στα δεδομένα της εν τω μεταξύ αλματώδους ανάπτυξης των κεφαλαιαγορών (νέοι «παίκτες», νέα προϊόντα, ψηφιοποίηση) που οφείλουν να παρακολουθούν οι εποπτικές και ρυθμιστικές Αρχές.
Τα παραπάνω πρέπει να ιδωθούν και υπό το πρίσμα των εξελίξεων για την Ένωση των Κεφαλαιαγορών στην ΕΕ και την ενσωμάτωσης της ευρωπαϊκής νομοθεσίας στο ελληνικό δίκαιο. Με την ενσωμάτωση αυτή, η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς αναλαμβάνει νέες αρμοδιότητες και ευθύνες.
Ο άξονας της Ένωσης Κεφαλαιαγορών που προωθείται στην ΕΕ έχει ως επίκεντρο την εποπτεία, προβλέποντας μια ισχυρή ESMA (η Ευρωπαϊκή Αρχή Κινητών Αξιών και Αγορών, ανεξάρτητη αρχή της ΕΕ, που σκοπό έχει τη βελτίωση της προστασίας των επενδυτών και την προώθηση της σταθερής και εύρυθμης λειτουργίας των χρηματοπιστωτικών αγορών) με επίσης ισχυρούς εθνικούς βραχίονες (Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς).
Η εμβάθυνση και ενοποίηση των κεφαλαιαγορών των χωρών – μελών της ΕΕ αποτελεί κορυφαία προτεραιότητα της Κομισιόν. Και αυτό, διότι, ειδικά μετά το Brexit και την «αποκαθήλωση» του City από αγορά - πυρήνα για την άντληση κεφαλαίων, η Ευρώπη πρέπει να αποκτήσει μια αγορά κεφαλαίων με βάθος και ρευστότητα που θα μπορεί να λειτουργεί ως μηχανισμός ανακύκλωσης των πλεονασμάτων του ευρωπαϊκού Βορρά, κατευθύνοντάς τα από την αποταμίευση στην επένδυση (επιχειρήσεις) και την ανάπτυξη της ευρωπαϊκής Οικονομίας.
Ο ρόλος των χρηματιστηρίων και της αξιόπιστης λειτουργίας τους αναδείχθηκε ακόμη περισσότερο μετά την χρηματοπιστωτική κρίση του 2008 – 2009, καταδεικνύοντας την ανάγκη αυτά να λειτουργούν ως δεύτερο «τούρμπο» στις Οικονομίες στην περίπτωση που σταματήσει να λειτουργεί για την παροχή ρευστότητας το τραπεζικό σύστημα (οι ΗΠΑ ξεπέρασαν πολύ συντομότερα την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση του 2008 – 2009 χάρη στην ισχυρή τους χρηματιστηριακή αγορά).
