Το βλέμμα του στην Ελλάδα στρέφει και ο οίκος αξιολόγησης Moody's με φόντο το καταστροφικό τοπίο που αφήνουν πίσω τους οι πυρκαγιές, οι χειρότερες που πλήττουν τη χώρα εδώ και δεκαετίες.
Όπως σημειώνει η Moody's ενώ ένα μεγάλο μέρος των σχετικών δαπανών και των πρόσθετων κόστων ανοικοδόμησης θα καλυφθεί από την έκτακτη ευρωπαϊκή χρηματοδότηση, και τα έξοδα των αποζημιώσεων είναι διαχειρίσιμα για την κυβέρνηση, τα γεγονότα αναδεικνύουν την αυξημένη έκθεση της Ελλάδας σε περιβαλλοντικούς κινδύνους και ιδιαίτερα μάλιστα σε αυτούς που απορρέουν από την κλιματική αλλαγή.
Οι ελληνικές αρχές ανέφεραν ότι οι περισσότερες πυρκαγιές είναι πλέον υπό έλεγχο, αλλά σχεδόν 90.000 εκτάρια γης έχουν καεί από την 1η Αυγούστου σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Σύστημα Πληροφοριών Δασικών Πυρκαγιών. Το μεγαλύτερο μέρος των ζημιών εστιάζει στο νησί της Εύβοιας, την περιοχή της Αττικής γύρω από την Αθήνα και σε τμήματα της περιοχής της Πελοποννήσου, αν και οι πυρκαγιές που απειλούσαν τα βόρεια προάστια της Αθήνας έκτοτε έχουν σβήσει. Το Λιμενικό δήλωσε ότι έχει απομακρύνει σχεδόν 3.000 άτομα σε όλη τη χώρα τις τελευταίες εβδομάδες, καθώς οι πυρκαγιές μαίνονταν ανεξέλεγκτες.
Έτσι, ως απάντηση στο τοπίο καταστροφής που αφήνουν πίσω τους οι πυρκαγιές, η κυβέρνηση ανακοίνωσε μέτρα ύψους 500 εκατ. ευρώ (0,3% του ονομαστικού ΑΕΠ) για αποζημίωσεις, αποκατάσταση και ανοικοδόμηση για τους πυρόπληκτους. Η κυβέρνηση θα αναλάβει επίσης άλλα κόστη που σχετίζονται με την θωράκιση της πυροσβεστικής, συμπεριλαμβανομένης της μίσθωσης ειδικών αεροσκαφών, και αν χρειαστεί θα αναβαθμίσει και άλλο τον πυροσβεστικό εξοπλισμό και τις δομές της πολιτικής προστασίας.
Παράλληλα, ο οίκος λαμβάνοντας ως σημείο αναφοράς τις καταστροφικές πυρκαγιές του 2007, που ήταν οι χειρότερες στην πρόσφατη ιστορία της χώρας (270.000 εκτάρια), επισημαίνει πως η εκτιμώμενη συνολική ζημιά που προκλήθηκε, προσέγγισε τα 3 δισ. ευρώ (1,3% του ονομαστικού ΑΕΠ). Εκτός από την άμεση δημοσιονομική στήριξη, η αναστάτωση που προκλήθηκε από τις πυρκαγιές, συμπεριλαμβανομένων των διακοπών σε ηλεκτροδότηση και υδροδότηση, η κακή ποιότητα της ατμόσφαιρας και του αέρα και το κλείσιμο των δρόμων είναι επίσης πιθανό να επηρεάσουν τον τουρισμό, που είναι credit negative, σύμφωνα με τη Moody's.
Ωστόσο, η έκτακτη ευρωπαϊκή στήριξη και τα διαθέσιμα κεφάλαια από το Ταμείο Ανάκαμψης θα περιορίσουν τον άμεσο αρνητικό δημοσιονομικό αντίκτυπο των πυρκαγιών, με την χώρα να έχει ήδη λάβει στήριξη στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού μηχανισμού πολιτικής προστασίας, συμπεριλαμβανομένης της διάθεσης εννέα αεροσκαφών, σχεδόν 1.000 πυροσβεστών και 200 οχημάτων από περισσότερα από 10 κράτη μέλη της ΕΕ, με την Κομισιόν να καλύπτει επίσης τουλάχιστον το 75% του σχετικού κόστους μεταφοράς.
Ο αμερικανικός οίκος εκτιμά επίσης ότι η Ελλάδα θα μπορούσε να έχει πρόσβαση σε χρηματοδότηση περίπου 2,5 έως 3 δισ. ευρώ από διαφορετικές πηγές, συμπεριλαμβανομένων έργων πολιτικής προστασίας και αναδάσωσης. Αξίζει να σημειωθεί πως στις 9 Αυγούστου η Κομισιόν εκταμίευσε 4 δισ. ευρώ (προχρηματοδότηση) από το Ταμείο Ανάκαμψης, που ισοδυναμούν με το 13% των συνολικών επιχορηγήσεων και δανείων που θα λάβει η χώρα.
Παρ'όλα αυτά οι πυρκαγιές, σύμφωνα με τη Moody's, είναι ενδεικτικές των πιστωτικών κινδύνων από την κλιματική αλλαγή, τους οποίους αποτυπώνει στο «μέτρια αρνητικό» περιβαλλοντικό προφίλ της χώρας (score, E-3). Ενώ τα αίτια των πυρκαγιών, όπως σημειώνει, δεν έχουν ακόμη εξιχνιαστεί, η Νότια Ευρώπη γνώρισε το χειρότερο κύμα καύσωνα εδώ και σχεδόν τρεις δεκαετίες, με την Ελλάδα να έχει θερμοκρασίες έως και 45 βαθμούς Κελσίου. Αυτό είναι σημαντικό στο πλαίσιο των ευρημάτων της έκθεσης από την Διακυβερνητική Επιτροπή για την Κλιματική Αλλαγή (IPCC) του ΟΗΕ, που υποδηλώνει ότι τα κύματα καύσωνα κάθε 50 χρόνια είναι πλέον πιθανά κάθε δεκαετία. Αν και η Ελλάδα είναι πιθανό να συνεχίσει να επωφελείται από την οικονομική στήριξη της ΕΕ, μια περαιτέρω αύξηση της συχνότητας και της σοβαρότητας αυτών των φαινομένων θα μπορούσε να αποδυναμώσει την τουριστική της βιομηχανία, όπως επισημαίνει η Moody's. Επιπλέον, οι περιβαλλοντικές ζημιές και η πιθανή μείωση των βάσεων των φόρων ακινήτων δημιουργούν μακροπρόθεσμες πιστωτικές προκλήσεις για τη χώρα.
Ανδρέας Βελισσάριος, [email protected]
