Σε πρώτη ανάγνωση η γνωστή εδώ και καιρό απόφαση της σουηδικής μάρκας αυτοκινήτων να θέσει εθελούσιο όριο 180 χλμ./ώρα σε όλα της τα μελλοντικά μοντέλα, θα μπορούσε να θεωρηθεί και “μεμονωμένο περιστατικό”. Μια εταιρεία, με ιδιαίτερη ευαισθησία σε θέματα ασφάλειας, αποφασίζει να βάλει χαμηλά τον πήχη της μέγιστης ταχύτητας. Χαμηλά, υπό την έννοια ότι τα περισσότερα από τα μοντέλα της σήμερα ξεπερνούν με χάρη και άνεση τα 200 χλμ./ώρα, ενώ ακόμα και ένα αυτοκίνητο πόλης, αν το πιέσεις λιγάκι σε κατωφέρεια, τα “έχει” αυτά τα χιλιόμετρα και μάλιστα χωρίς να προκαλεί τρόμο.
Σήμερα η Volvo, αύριο όλοι
Η απόφαση της Volvo για το όριο των 180 χλμ./ώρα στη μέγιστη ταχύτητα αποτελεί για πολλούς καρέ ενός δυστοπικού μέλλοντος βγαλμένου από το μυθιστόρημα 1984 του Τζορτζ Όργουελ. Για πολλούς άλλους μια πράξη ευθύνης από μια εταιρεία με εγνωσμένη εξειδίκευση σε θέματα ασφάλειας. Καθένας έχει δικαίωμα να έχει την άποψή του, φυσικά.
Δεν χρειάζεται ωστόσο να είναι κανείς Πυθία, παρά ελάχιστα ενημερωμένος σχετικά με το δρόμο που έχει πάρει η τεχνολογία των οχημάτων, για να αντιληφθεί ότι η Volvo κάνει σήμερα, αυτό που θα κάνουν όλες οι βιομηχανίες κατασκευής στο μέλλον. Εθελοντικά ή με επιβολή από την κείμενη νομοθεσία.
Όπως ίσως γνωρίζετε ήδη πολλοί από εσάς τα περισσότερα καινούρια αυτοκίνητα διαθέτουν συστήματα υποβοήθησης της οδήγησης, που “διαβάζουν” τις πινακίδες ταχύτητας και μπορούν αυτόματα να προσαρμόζουν την ταχύτητα σε αυτές. Με μια σημαντική ωστόσο υποσημείωση: αν το επιθυμεί ο οδηγός τους.
Τα συστήματα υποβοήθησης της οδήγησης μπορούν να απενεργοποιηθούν για τον απλό λόγο ότι ακόμα δεν έχουν φτάσει σε τέτοιο επίπεδο απόδοσης, ώστε να μπορούν να καλύψουν 100% όλες τις πιθανές αντιξοότητες που θα συναντήσουν. Τα “εμβρυακά” ακόμα hardware και software που διαθέτουν, τα βρίσκουν σκούρα σε συνθήκες όπως η έντονη χιονόπτωση, οι δρόμοι με κακή σήμανση, μηδενικό φωτισμό κ.ά.
Όταν η τεχνολογία λύσει τα παραπάνω προβλήματα με τη διασύνδεση των οχημάτων (ΙοΤ, Internet of Things), την τεχνητή νοημοσύνη (A.I., Artificial Intelligence), τους αισθητήρες lazer αλλά και την απαραίτητη υποδομή στους δρόμους, τότε σταδιακά τα αυτοκίνητα δια νόμου θα διαθέτουν πάντα ενεργά και χωρίς δυνατότητα παράκαμψης όλα τα συστήματα υποβοήθησης της οδήγησης.
Όσοι πιστεύουν ότι αυτό δεν θα συμβεί, να θυμίσουμε το ABS (σύστημα που δεν επιτρέπει το μπλοκάρισμα των τροχών στο φρενάρισμα) και το ESP (σύστημα ελέγχου της δυναμικής συμπεριφοράς του αυτοκινήτου). Τα δύο παραπάνω είναι εδώ και χρόνια υποχρεωτικά δια νόμου σε όλα τα αυτοκίνητα που διατίθενται στην Ευρώπη.
Η μηχανή πριν τον άνθρωπο
Καθώς από τις διεθνείς έρευνες προκύπτει ότι ο ανθρώπινος παράγοντας είναι υπεύθυνος για το σύνολο σχεδόν των τροχαίων ατυχημάτων, με τη βοήθεια της τεχνολογίας αυτός θα διαγραφεί από την εξίσωση της οδήγησης. Σταδιακά, αλλά σταθερά και με απόλυτη βεβαιότητα.
Ήδη οι αυτοκινητοβιομηχανίες ξοδεύουν δισεκατομμύρια χρημάτων για την έρευνα και εξέλιξη αυτόνομα κινούμενων οχημάτων και σε περίπου μια εικοσαετία αυτά θα είναι ο κανόνας στους δρόμους και όχι η εξαίρεση.
Με τα παραπάνω δεδομένα, που ευτυχώς για κάποιους και δυστυχώς για κάποιους άλλους δεν μπορούν να αμφισβητηθούν, στο μέλλον η μέγιστη ταχύτητα των αυτοκινήτων θα είναι αυτή και μόνο αυτή που θα ορίζουν οι οδικές σημάνσεις. Κανένας οδηγός δεν θα μπορεί να τις παρακάμψει.
Ταυτόχρονα, με δεδομένο ότι σήμερα το ανώτατο όριο στους αυτοκινητοδρόμους παγκοσμίως σπάνια ξεπερνά τα 130 χλμ./ώρα, το σημερινό όριο που θέτει η Volvo θα μοιάζει τότε σαν ανεύθυνη κοινωνική πρόκληση.
Τα δεδομένα είναι αυτά. Οι απόψεις ωστόσο για το μέλλον της αυτοκίνησης και της ανθρωπότητας γενικότερα, ποικίλλουν. Υπάρχουν ισχυρές θέσεις σχετικά με το γεγονός ότι οι περιορισμοί θα γίνονται ολοένα και μεγαλύτεροι συρρικνώνοντας το σημερινό όριο της ανθρώπινης ελευθερίας. Για το ίδιο πάντα αποτέλεσμα, υπάρχουν θέσεις σχετικά με έναν κόσμο απόλυτης ασφάλειας, ευκολίας αλλά και βιωσιμότητας.
Για να επιστρέψουμε στη Volvo από την οποία αρχίσαμε: ακριβώς όπως ένα χελιδόνι δεν φέρνει την άνοιξη, έτσι και μια μάρκα αυτοκινήτων δεν μπορεί να καθορίσει το μέλλον της αυτοκίνησης. Οι περιορισμοί κατά την οδήγηση οι οποίοι οδηγούν το δίχως άλλο στην κατάργησή της έχουν ξεκινήσει και κανείς δεν μπορεί να κάνει κάτι για να το αντιστρέψει αυτό. Το μέλλον είναι που διχάζει, όχι η Volvo. Αυτή είναι απλώς η πρώτη που το ανακινεί. Και ως τέτοια για κάποιους γίνεται αντικείμενο θαυμασμού, ενώ για άλλους αντικείμενο οικτιρμού.
