Ροή
Η επίδοση της Ελλάδας από άποψη ρυθμού ανάκαμψης είναι εντυπωσιακή. Μιλάμε για άνοδο του ΑΕΠ κατά 13,4% το τρίτο τρίμηνο, μετά από μία αύξηση κατά 16,6% το δεύτερο τρίμηνο. Η επίδοση ξεπερνά - κατά πολύ - το μέσο όρο της Ευρωζώνης και οδηγεί το πρώτο εννεάμηνο σε ρυθμό ανάκαμψης πάνω από 9,3%.
Με άλλα λόγια, ότι κι αν γίνει το τελευταίο τρίμηνο, όποια αναθεώρηση και αν υπάρξει από την ΕΛΣΤΑΤ, θα πρόκειται για ένα εντυπωσιακό ρυθμό επαναφοράς της οικονομίας στην «κανονικότητα».
Να πούμε ωστόσο, πως δεν μιλάμε ακόμη για ανάπτυξη, αλλά για ανάκαμψη. Αυτό που παρακολουθούμε είναι η επαναφορά της οικονομίας - και κυρίως του τουριστικού κλάδου - σε μία μερική κανονικότητα. Αφού το Υπουργείο Οικονομικών εκτιμά ότι θα επανέλθει ο τζίρος στο 55% του επιπέδου του 2019 και τον επόμενο χρόνο στο 85%.
Προφανώς τα νέα είναι πέρα για πέρα καλά. Εμπνέουν αισιοδοξία για τις αντοχές της οικονομίας. Δείχνουν επίσης ότι τα μέτρα στήριξης που ελήφθησαν θωράκισαν την αγορά και την κοινωνία σε ικανοποιητικό βαθμό (με την ιδιωτική κατανάλωση να αυξάνονται κατά 7,3%).
Το ζήτημα είναι όμως τι θα γίνει στη συνέχεια. Αν δηλαδή αυτή η ανάκαμψη θα δώσει τη σκυτάλη σε μία διατηρήσιμη και υψηλή ανάπτυξη. Και αυτό απαιτεί και μεταρρυθμίσεις και επενδύσεις που θα αποδώσουν με τρόπο διατηρήσιμο.
Γιατί, επιμέρους στοιχεία του ΑΕΠ δείχνουν ότι ευαλωτότητες παραμένουν. Είτε πρόκειται για τη μεγάλη άνοδο των εισαγωγών που χτυπάει «καμπανάκι» για την ανταγωνιστικότητα της Ελληνικής αγοράς, είτε πρόκειται για διάρθρωση της ανόδου των επενδύσεων πού βασίζεται και στην επάνοδο της αγοράς κατοικίας.
Ας μη ξεχνάμε πως ούτε η υγειονομική ούτε ενεργειακή κρίση έχει τελειώσει. Τουναντίον οι επόμενοι μήνες θα είναι πάρα πολύ δύσκολοι. Και ναι μεν η οικονομία αρχίζει να προσαρμόζεται στα νέα δεδομένα, αλλά πλέον υπάρχει μία επιπλέον παράμετρος: από το Μάρτιο του 2020 μέχρι σήμερα θεσπίστηκαν μέτρα στήριξης αξίας 43 δισ. ευρώ τα οποία στήριξαν και την αγορά και τους «δείκτες». Τώρα αυτά αποσύρονται σε πολύ μεγάλο βαθμό και η οικονομία θα πρέπει να σταθεί στα «δικά» της πόδια.
Υπάρχει λοιπόν μία πάρα πολύ μεγάλη ευκαιρία με την εκκίνηση των μεταρρυθμίσεων και των έργων του Ταμείου Ανάκαμψης αλλά και του νέου ΕΣΠΑ να γυρίσει η χώρα σελίδα. Να προσελκύσει πραγματικά ξένες επενδύσεις, να αυξήσει την ανταγωνιστικότητα και τις εξαγωγές της και να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για βιώσιμα υψηλή ανάπτυξη.
