Τις τελευταίες εβδομάδες η Σενεγάλη βρίσκεται σε μεγάλη πολιτική αναταραχή η οποία μεταφράζεται με μαζικές διαδηλώσεις απέναντι στον πρωθυπουργό Μάκι Σαλ, που διοργανώνονται κυρίως από το Κίνημα Υπεράσπισης της Δημοκρατίας (Movement to Defend Democracy ή M2D). Ο Μάκι Σαλ τον τελευταίο καιρό είχε δει τη δημοτικότητά του να πέφτει ραγδαία κυρίως λόγω των ανεπαρκών μέτρων απέναντι στην πανδημία του κορονοϊού και κάπου εκεί, κυρίως νέοι και φοιτητές ξεκίνησαν τις αποδοκιμασίες.
Οι εξελίξεις πήραν τη μορφή χιονοστιβάδας την τελευταία εβδομάδα όταν ο αναδυόμενος αστέρας της αντιπολίτευσης, ο Ουσμάν Σόνκο, συνελήφθη με την κατηγορία του βιασμού. Ο Σόνκο, πρώην εφοριακός, ήρθε στα δημόσια πράγματα της Σενεγάλης το 2016 όταν έγινε whistleblower απέναντι σε μια καναδέζικη εξορυκτική εταιρεία, την SNC Lavalin-Mauritius Ltd. Ο Sonko εξέθεσε τις μη αποδεκτές φορολογικές πρακτικές της εταιρείας, η οποία μαζί με πολλές άλλες χρησιμοποιούν τη Σενεγάλη ως «φορολογικό παράδεισο» για τη δημιουργία εταιρειών off-shore για φοροδιαφυγή. Η παρέμβαση του Σόνκο έδειξε ότι μόνο από τη συγκεκριμένη εταιρεία, η Σενεγάλη ζημιωνόταν περίπου 9 εκατομμύρια δολάρια λόγω φοροδιαφυγής.
Έχοντας τις αγωνιστικές του περγαμηνές ο Σόνκο άρχισε να επιτίθεται πολιτικά στον Μάκι Σαλ ως τον βασικό υπαίτιο για τη διαφθορά στη Σενεγάλη. Δημιούργησε το κόμμα PASTEF-Les Patriotes, του οποίου τα αρχικά PASTEF παραπέμπουν στις λέξεις «ηθική, εργασία και αδελφότητα» και με το όχημα αυτό αναδείχθηκε τρίτος με 16% στις Προεδρικές Εκλογές της Σενεγάλης το 2019.
Σήμερα, ο Σόνκο θεωρείται ο πολιτικός εκφραστής της μαζικής αναταραχής στη Σενεγάλη, που σύμφωνα με την DW έχει ήδη κοστίσει τη ζωή σε 13 άτομα. Όσον αφορά τις κατηγορίες περί βιασμού, που ήρθαν πρώτη φορά στην επιφάνεια τον Φεβρουάριο, ο Σόνκο δηλώνει σε όλους τους τόνους ότι είναι αθώος καθώς οι κατηγορίες αποτελούν κατασκεύασμα του Μάκι Σαλ για να τον εξοντώσουν πολιτικά και να μην του επιτρέψουν να κατέβει υποψήφιος στις επόμενες προεδρικές εκλογές το 2024.
Οι υποψίες απέναντι στον Μάκι Σαλ δεν είναι αβάσιμες, καθώς έχει στο πρόσφατο παρελθόν επιτεθεί στον πρώην δήμαρχο του Ντακάρ, τον Καλίφα Σαλ, το 2017 και τον ανάγκασε να αποσυρθεί από τις πολιτικές του βλέψεις. Οι διαδηλωτές αυτή τη στιγμή λένε ξεκάθαρα ότι ο Μάκι Σαλ χρησιμοποιεί το δικαστικό σώμα για να περιθωριοποιήσει τους πολιτικούς του αντιπάλους και ζητούν κάθαρση απέναντι στην οικονομική και δικαστική διαφθορά.
Στο βάθος οι Προεδρικές του 2024 και η συνταγματική αλλαγή
Η Σενεγάλη το 2024 έχει προεδρικές εκλογές και ο Μάκι Σαλ έχει ήδη εξαγγείλει συνταγματικές αλλαγές. Η πιο σημαντική από αυτές είναι ότι μπορεί ο Πρόεδρος να κάνει και τρίτη θητεία, από τις δύο που είναι σήμερα το όριο. Αυτό είναι και το σημείο στο οποίο συγκλίνουν όλα τα κόμματα της αντιπολίτευσης, οι οποίοι θεωρούν ότι η χώρα τους δεν πρέπει να ακολουθήσει είτε το γνωστό παράδειγμα της Ρωσίας του Πούτιν, είτε τα πιο πρόσφατα της Γουινέας και της Ακτής Ελεφαντοστού, που έκαναν αντίστοιχες συνταγματικές αλλαγές.
Για την ώρα, ο Σόνκο έχει αποφυλακιστεί μέχρι να εκδικαστούν οι κατηγορίες και δήλωσε στο Africa Report ότι η «επανάσταση που έχει ξεκινήσει δεν γυρίζει πίσω». Ο Μάκι Σαλ, σε δημόσια δήλωσή του μετά την αποφυλάκιση του Σόνκο (9 Μαρτίου) δήλωσε ότι πρέπει να αφήσουν οι διαδηλωτές τη δικαιοσύνη να κάνει τη δουλειά της, πράγμα που πυροδότησε νέο κύκλο ταραχών. Στην προσπάθεια κατευνασμού των διαδηλωτών, ο Σαλ ανακοίνωσε την χαλάρωσης της απαγόρευσης κυκλοφορίας στην πρωτεύουσα Ντακάρ, η οποία έχει και τα περισσότερα κρούσματα κορονοϊού στη χώρα.
Καθώς φαίνεται, η Σενεγάλη είναι η αρχή μιας διεργασίας αναταραχών στην ευρύτερη περιοχή της Αφρικής και οι αιτίες είναι η απογοήτευση για τις οικονομικές συνθήκες, συμπεριλαμβανομένης της καταστροφικής επίδρασης της πανδημίας κορονοϊού αλλά και τις πολιτικές που έχουν ακολουθηθεί.
Φωτογραφίες: Getty / Ideal images
