Από τις κατασχέσεις mega yachts Ρώσων ολιγαρχών, μέχρι τις κυρώσεις στην κεντρική τράπεζα της Ρωσίας, ένα είναι το κυρίαρχο ερώτημα: Υπάρχει περίπτωση οι δυτικές κυρώσεις να καταφέρουν να σταματήσουν τον Πούτιν στην Ουκρανία; Ξεκάθαρη απάντηση δεν υπάρχει, αν και το «όχι» τείνει να κυριαρχεί.
Σαφέστατα η Δύση είχε προειδοποιήσει σε όλους τους τόνους ότι αν υπάρξει ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, οι κυρώσεις που θα ακολουθούσαν θα ήταν πρωτοφανείς και βαρύτατες. Όμως σε ορισμένους δυτικούς κύκλους έχει αρχίσει να πλανάται ένα άλλο ερώτημα- που βέβαια θα μείνει αναπάντητο: Αν είχαν αποσαφηνιστεί εξ αρχής και μέχρι κεραίας οι κυρώσεις, καθώς και η βαρύτητά τους, μήπως αυτό θα απέτρεπε τον Πούτιν;
Μέλος ενός «κλειστού κλαμπ»
Ο Ρώσος πρόεδρος μετά την επιβολή κυρώσεων στο πρόσωπο του από πλευράς των ΗΠΑ, έγινε μέλος ενός πολύ μικρού... «ελίτ κλαμπ» ξένων ηγετών που έχουν δεχθεί αμερικανικές κυρώσεις. Σε αυτή την ομάδα προσώπων που έχουν τεθεί στο στόχαστρο της Ουάσινγκτον συμπεριλαμβάνονται ο ηγέτης της Βόρειας Κορέας, Κιμ Γιονγκ Ουν και της Συρίας, Μπασάρ Αλ Άσαντ. Σε αυτή την ομάδα περιλαμβάνεται πλέον και ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ.
Κωδικός «φυγαδεύσετε τα mega yachts»
Υπό το άγρυπνο βλέμμα των ΗΠΑ τελούν πλέον και οι Ρώσοι ολιγάρχες που βρίσκονται στην λίστα των κυρώσεων, για τούς οποίους ο πρόεδρος Μπάιντεν έχει τονίσει ότι πρέπει να «πονέσουν». Σύμφωνα με το Council on Foreign Affairs, η Ουάσινγκτον έχει ετοιμάσει μια task force που θα κυνηγήσει τον πλούτο των Ρώσων ολιγαρχών που τελούν υπό κυρώσεις. Στο στόχαστρο μπαίνουν τόσο άτομα, όσο και επιχειρήσεις, ιδιωτικά τζετ και πολυτελή σκάφη και κατοικίες.
Η κίνηση των ΗΠΑ έθεσε σε συναγερμό τις ρωσικές ελίτ. Αίσθηση προκάλεσε η είδηση ότι στις Μαλδίβες κατέπλευσαν τουλάχιστον πέντε mega yachts ιδιοκτησίας Ρώσων ολιγαρχών. Και αυτό διότι το νησιωτικό έθνος του Ινδικού αποτελεί ασφαλές καταφύγιο, καθώς δεν έχει συμφωνία έκδοσης με τις ΗΠΑ. Ανάμεσα στα σκάφη που αγκυροβολούν πλέον στα ανοιχτά της πρωτεύουσας Μάλε, συμπεριλαμβάνονται αυτών των Ρώσων μεγιστάνων Όλεγκ Ντεριπάσκα, Αλεξάντερ Αμπράμοβ και Βλαντιμίρ Ποτάνιν- αμφότεροι τελούν υπό καθεστώς κυρώσεων.
Αντίθετα, ο Αλισέρ Ουσμάνοφ δεν στάθηκε τόσο τυχερός. Το αξίας 600 εκατ. δολαρίων «Dibar» κατασχέθηκε στη Γερμανία. Το mega yacht του Ρώσου ολιγάρχη- μήκους 512 ποδών- περιήλθε στα χέρια των γερμανικών αρχών στο Αμβούργο, όπου βρισκόταν για εργασίες συντήρησης στο ναυπηγείο της Blohm+Voss.
Τελευταία εξέλιξη στο μέτωπο της εκστρατείας κατά των Ρώσων ολιγαρχών: Η Γαλλία έκανε γνωστό ότι κατάσχεσε το «Amore Velo», το σκάφος 280 ποδών του Ιγκόρ Σετσίν, επικεφαλής του κρατικού ρωσικού πετρελαϊκού κολοσσού της Rosneft. Ο Σετσίν που θεωρείται άτομο που περιβάλλοντος Πούτιν, είδε το όνομα του να περιλαμβάνεται στη λίστα των Ρώσων ολιγαρχών που στις 28 Φεβρουαρίου η ΕΕ συμπεριέλαβε στις κυρώσεις της. Σύμφωνα με τις γαλλικές αρχές, το σκάφος κατασχέθηκε στα ναυπηγεία Λα Σιοτά στη νότιο Γαλλία.
Το κόστος για τη Ρωσία
Σύμφωνα με αρκετές αναλύσεις, το κόστος των κυρώσεων για την Ρωσία θα είναι τεράστιο: Η χώρα αποκόπηκε από τα κεφάλαια των διεθνών αγορών, το ρούβλι καταρρέει και πολύ πιθανή είναι η κρίση του τραπεζικού συστήματος.
Από την πλευρά της η κεντρική τράπεζα της Ρωσίας (CBR) σύμφωνα με όσα διακινούνται, τον Φεβρουάριο είχε αποθεματικά ύψους 630 δισ. δολαρίων- ποσό λίγο υψηλότερο από το 1/3 του περσινού ρώσικου ΑΕΠ. Σύμφωνα με κάποιες απόψεις αυτά τα αποθεματικά ήταν το «φρούριο της Ρωσίας».
Ο αντίλογος θέλει ότι οι κυρώσεις κατέστρεψαν τα τείχη αυτού του φρουρίου, περιορίζοντας σοβαρά την ικανότητα της CBR να συναλλάσσεται σε ξένα νομίσματα, αποκόπτοντας παράλληλα τις ρωσικές τράπεζες από το παγκόσμιο διατραπεζικό σύστημα SWIFT και από ορισμένες συναλλαγές. Οι κυρώσεις ουσιαστικά κατέστησαν άχρηστα τα περισσότερα αποθεματικά της CBR, απαγορεύοντας τις συναλλαγές σε αυτά τα ξένα νομίσματα. Μεγάλο μερίδιο αυτών των αποθεματικών βρισκόντουσαν σε ξένους τραπεζικούς λογαριασμούς και πλέον η πρόσβαση χάθηκε. Αυτό άμεσα πλήττει το «θησαυροφυλάκιο» που χρηματοδοτεί τις πολεμικές επιχειρήσεις της Μόσχας.
Από τις 2 Μαρτίου, το ρωσικό ρούβλι είχε υποχωρήσει περισσότερο από 30% έναντι του δολαρίου σε σύγκριση με πριν από τις κυρώσεις. Η απώλεια των αποθεματικών έκανε και εδώ την εμφάνιση της, καθώς η κεντρική τράπεζα δεν μπορεί να διαθέσει συνάλλαγμα για να στηρίξει το ρούβλι. Στις 28 Φεβρουαρίου, η CBR διπλασίασε το βασικό της επιτόκιο στο 20% για να σταθεροποιήσει τη συναλλαγματική ισοτιμία και επέβαλε ελέγχους κεφαλαίων.
Όλα αυτά συνηγορούν προς μια κατεύθυνση: Πολλά και έντονα προβλήματα. Για παράδειγμα, η Moody's εκτιμά ότι το ΑΕΠ της Ρωσίας θα μπορούσε να συρρικνωθεί κατά 8% φέτος, αν και τέτοιες εκτιμήσεις είναι ιδιαίτερα αβέβαιες τώρα. Από μόνο του, αυτό δεν θα έχει σημαντικό αντίκτυπο στην παγκόσμια οικονομία, καθώς η οικονομία της Ρωσίας αντιπροσωπεύει λιγότερο από το 2% του παγκόσμιου ΑΕΠ.
Μετά τι;
Την ώρα που οι συγκρούσεις μαίνονται στην Ουκρανία, το επόμενο ερώτημα αφορά το πώς θα μπορούσε να επιτευχθεί αποκλιμάκωση. Σύμφωνα με κάποιες απόψεις, οι κυρώσεις στην CBR μπορεί να καταστήσουν τον Πούτιν να βρεθεί με την πλάτη στον τοίχο και να φέρουν το αντίθετο αποτέλεσμα: Μια επικίνδυνη κλιμάκωση. Άλλοι αναλυτές υπογραμμίζουν ότι σε καμία περίπτωση- όπως για παράδειγμα με το Ιράν και τη Βόρεια Κορέα- οι κυρώσεις δεν κατάφεραν να αποτρέψουν τις ενέργειες αυταρχικών καθεστώτων.
Η κλιμάκωση ή η αποκλιμάκωση της κρίσης είναι ο μέγας «άγνωστος Χ»,τόσο οικονομικά όσο και γεωστρατηγικά. Η Μόσχα είχε δηλώσει ότι η αποκοπή της Ρωσίας από το SWIFT θα ήταν «κήρυξη πολέμου», αλλά η Ρωσία προσώρας δεν ανταπέδωσε στη Δύση. Η Ρωσία μπορεί να αναστείλει τις εξαγωγές ενέργειας και άλλων εμπορευμάτων σε μια πράξη απελπισίας, παρόλο που αυτό θα έπληττε και τις δύο πλευρές. Η Μόσχα θα μπορούσε επίσης να εξαπολύσει κυβερνοεπιθέσεις κατά της δυτικής οικονομικής ή χρηματοπιστωτικής υποδομής ή να κατασχέσει ξένα εταιρικά περιουσιακά στοιχεία στη Ρωσία. Όμως ο μεγαλύτερος κίνδυνος θα ήταν η διεύρυνση της ίδιας της σύγκρουσης. Και χωρίς σαφή πορεία προς την αποκλιμάκωση, οι αγορές θα παραμείνουν... ταραχώδεις.
Φωτογραφία @ ΑΡ
