Η φθηνή ενέργεια είναι εφικτή αλλά θα πρέπει να ισχύουν συγκεκριμένες προϋποθέσεις όπως είναι η διείσδυση των ΑΠΕ, η αποθήκευση και οι διασυνδέσεις όπως επεσήμανε ο κ. Γιώργος Ιωάννου, Διευθύνων Σύμβουλος του Χρηματιστηρίου Ενέργειας (EnExGroup) κατά τη διάρκεια του ESG Athens Symposium 2022 που διοργάνωσε η Palladian Conferences σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Εταιρικής Ευθύνης.
«Για να μπορέσουμε να αναπτύξουμε φθηνή ενέργεια υπάρχουν τρεις παράγοντες-κλειδιά. Ο πρώτος είναι οι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειες. Οι ΑΠΕ αποτελούν τη βάση για να μπορούμε να μεταβούμε σε καθαρή ενέργεια και σε ενέργεια η οποία πραγματικά θα εξαρτάται από τις εξελίξεις στις τιμές των ορυκτών καυσίμων. Στην Ελλάδα, στο κομμάτι των ΑΠΕ πηγαίνουμε καλά. Να πούμε ότι ήδη αυτή τη στιγμή έχουμε πιάσει το 50% του στόχου για το 2030, το οποίο είναι 12.000 μεγαβατώρες εγκατεστημένης ισχύος που να προέρχεται από ανανεώσιμα, έχουμε φθάσει στο 5.800, δηλαδή είμαστε στο 50% και έχουμε αρκετά χρόνια μπροστά μας για να το υλοποιήσουμε, άρα αυτό είναι ένας πολύ σημαντικός παράγοντας στον οποίο πρέπει να δώσουμε έμφαση και να τον προχωρήσουμε όσο πιο γρήγορα γίνεται. Ταυτόχρονα, αν δούμε και το τι συμβαίνει αναφορικά με πλωτά αιολικά ή ακόμη και με χρήση βραχονησίδων από τη στιγμή που θα υπάρχουν καλωδιώσεις, αυτό μπορεί να δώσει μια τεράστια έμφαση και μια τεράστια πορεία σχετικά με τις ανανεώσιμες πηγές, οι οποίες, για να σας δώσω μια εικόνα, μπαίνουν μέσα στον τρόπο επίλυσης και καθορισμού της τιμής σε καθημερινή βάση με μηδενική τιμή. Άρα ουσιαστικά είναι αυτές που κατευθύνουν το pricing σε χαμηλά επίπεδα.
Το δεύτερο στοιχείο έχει να κάνει με τη λεγόμενη αποθήκευση ενέργειας, την αποθήκευση με όλες τις δυνατές μορφές της. Γιατί; Γιατί δυστυχώς οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας χαρακτηρίζονται από αυτό που ονομάζουμε «πολύ υψηλό variability», δηλαδή δεν υπάρχει μία σταθερότητα στην παροχή ενέργειας μέσα στο σύστημα. Επομένως με την αποθήκευση, μπορούμε αυτό να το εξομαλύνουμε και τελικά να δώσει ουσιαστική παρέμβαση στη χρήση των ανανεώσιμων. Και στην Ελλάδα, και ήλιο και αέρα έχουμε και τα έχουμε τη στιγμή που χρειαζόμαστε ενέργεια. Στα νησιά χρειαζόμαστε ενέργεια τη στιγμή που φυσάει το μελτέμι. Αν αυτή την ενέργεια μπορούσαν να την χρησιμοποιήσουν, θα μπορούσαμε να πετάξουμε όλες τις ντιζελομηχανές οι οποίες υπάρχουν στα νησιά και να ζούμε αποκλειστικά με ΑΠΕ και αποθήκευση.
Και το τρίτο σημείο, το οποίο καθοδηγεί αυτή την πορεία έχει να κάνει με τις διασυνδέσεις. Οι διασυνδέσεις με τις άλλες χώρες, με τις όμορες χώρες αλλά και πλέον με τομές οι οποίες έχουν να κάνουν με διασύνδεση με άλλη ήπειρο θα δώσουν μια εντελώς άλλη πορεία στον τρόπο με τον οποίο εξελισσόμαστε. Άρα αυτά είναι τα τρία βασικά, διασυνδέσεις, ΑΠΕ, αποθήκευση και σίγουρα όμως υπάρχουν και οι κρίσιμες συνθήκες όπου πρέπει να λαμβάνονται μέτρα. Γνωρίζουμε την επιστολή έξι σημείων του πρωθυπουργού, γνωρίζουμε το τι συμβαίνει στην Κομισιόν η οποία έχει επωμιστεί το βάρος να έρθει με προτάσεις για κάποιες αλλαγές τόσο στο φυσικό αέριο όσο και στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας. Σύντομα, όλα αυτά έρχονται να δράσουν σε μια περίοδο όπυ συμβαίνει ένα πρωτόγνωρο φαινόμενο».
Αναλύοντας περαιτέρω το θέμα του κόστους της ενέργειας το οποίο είχε ανέλθει σε υψηλά επίπεδα πριν από τον πόλεμο στην Ουκρανία και απαντώντας σε σχετική ερώτηση για το αν τελικά η Ελλάδα βιάστηκε να απεξαρτηθεί από τους λιγνίτες, ο κ. Ιωάννου σημείωσε ότι «θα το ανέστρεφα. Δεν είναι ότι πήγαμε γρήγορα αλλά δεν πήγαμε τόσο γρήγορα. Αν σκεφθούμε ότι ακόμη δεν έχουμε θεσμικό πλαίσιο για το κομμάτι που αφορά στην αποθήκευση, αν σκεφθούμε το πόσες διαδικασίες υπάρχουν για να προχωρήσουμε σε πλωτά αιολικά, ακόμη βρισκόμαστε στο στάδιο για να δημιουργηθούν τα πλαίσια για να προχωρήσει η διαδικασία, αν μπορούσαμε να είχαμε ξεπεράσει τον εαυτό μας προς αυτή την κατεύθυνση, τώρα δεν θα μιλούσαμε για την ανάγκη χρήσης των λιγνιτικών μονάδων».
Στο ίδιο πλαίσιο, ο κ. Ιωάννου επεσήμανε την ανάγκη απεξάρτησης από εξωγενείς πηγές. «Αυτό μας οδήγησε στην τεράστια αύξηση των τιμών επειδή ένα μεγάλο κομμάτι της Ελλάδας και της Ευρώπης είναι απόλυτα δεμένο με το φυσικό αέριο. Και επομένως η οποιαδήποτε αύξηση σε ένα προϊόν που είναι καθαρά χρηματιστηριακό έρχεται και περνάει άμεσα στους καταναλωτές.
Θα έπρεπε να μπορέσουν όλοι οι παίχτες της αγοράς σε οποιαδήποτε σημεία να χρησιμοποιούν εργαλεία αντιστάθμισης κινδύνου, δεν τα χρησιμοποιεί η αγορά ηλεκτρικής ενέργειας. Υπάρχουν τα εργαλεία και τα αφήνουν για κάποια στιγμή στο μέλλον. Τα εργαλεία αντιστάθμισης κινδύνου θα μπορούσαν να δώσουν στις εταιρείες που αυτή τη στιγμή είχαν συμβόλαια με πελάτες τους σταθερά, θα μπορούσαν να είχαν χτίσει αντίστοιχα συμβόλαια με προμηθευτές, προμηθευόμενοι παράγωγα προϊόντα μέσα από τη δευτερογενή αγορά του Χρηματιστηρίου Ενέργειας. Ο market maker, ο ειδικός διαπραγματευτής στο κομμάτι των παραγώγων, πέρυσι, το Φεβρουάριο ζητούσε συμβόλαια στα 60 ευρώ τη μεγαβατώρα. Κανείς δεν αγόραζε. Σήμερα θα πληρώσουν την DAM, την καθημερινότητα της αγοράς. Το λέω με μια πίκρα από την άποψη ότι είναι ένα κομμάτι που θέλουμε να πετύχει στο Χρηματιστήριο Ενέργειας και το βλέπουμε ακόμη να μην προχωράει», σημείωσε σχετικά.
