Προτάσεις για την αποκατάσταση των κατεστραμμένων οικοσυστημάτων και την επιστροφή της φύσης στην Ευρώπη, από τη γεωργική γη και τις θάλασσες, μέχρι τα δάση και τα αστικά περιβάλλοντα, ενέκρινε σήμερα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Η ΕΕ προτείνει επίσης τη μείωση της χρήσης και του κινδύνου χημικών φυτοφαρμάκων κατά 50% μέχρι το 2030.
Αυτές είναι οι εμβληματικές νομοθετικές προτάσεις για να δοθεί συνέχεια στις στρατηγικές για τη βιοποικιλότητα και «Από το αγρόκτημα στο πιάτο» και θα συμβάλουν στη διασφάλιση της ανθεκτικότητας και της ασφάλειας του εφοδιασμού τροφίμων στην ΕΕ και σε ολόκληρο τον κόσμο.
Η πρόταση νομοθετικής πράξης για την αποκατάσταση της φύσης αποτελεί βασικό βήμα για την αποφυγή της κατάρρευσης των οικοσυστημάτων και την πρόληψη των χειρότερων επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής και της απώλειας βιοποικιλότητας. Η αποκατάσταση των υγροτόπων, των ποταμών, των δασών, των χορτολιβαδικών εκτάσεων, των θαλάσσιων οικοσυστημάτων, του αστικού περιβάλλοντος και των ειδών που φιλοξενούν στην ΕΕ αποτελεί σημαντική και οικονομικά αποδοτική επένδυση: για την επισιτιστική μας ασφάλεια, την ανθεκτικότητα στην κλιματική αλλαγή, την υγεία και την ευημερία μας. Στο ίδιο πνεύμα, οι νέοι κανόνες για τα χημικά φυτοφάρμακα θα μειώσουν το περιβαλλοντικό αποτύπωμα του συστήματος τροφίμων της ΕΕ, θα προστατεύσουν την υγεία και την ευημερία τω πολιών και των εργαζομένων στη γεωργία και θα συμβάλουν στον μετριασμό των οικονομικών απωλειών που παρατηρούμε ήδη που οφείλονται στην επιδείνωση της υγείας του εδάφους και στη μείωση των επικονιαστών λόγω φυτοφαρμάκων.
Η Επίτροπος Υγείας και Ασφάλειας Τροφίμων Στέλλα Κυριακίδου ανέφερε ότι «είναι καιρός να αλλάξουμε πορεία στο πώς χρησιμοποιούμε φυτοφάρμακα στην ΕΕ. Πρόκειται για την υγεία των πολιτών μας και του πλανήτη μας. Μέσα από αυτή την πρόταση, ανταποκρινόμαστε στις προσδοκίες των πολιτών μας και στις δεσμεύσεις μας στη στρατηγική 'Από το Αγρόκτημα στο Πιάτο' για την οικοδόμηση ενός πιο βιώσιμου και υγιεινού συστήματος παραγωγής τροφίμων. Πρέπει να μειώσουμε τη χρήση χημικών φυτοφαρμάκων για την προστασία του εδάφους, του αέρα και των τροφίμων μας και τελικά την υγεία των πολιτών».
«Για πρώτη φορά, θα απαγορεύσουμε τη χρήση φυτοφαρμάκων σε δημόσιους κήπους και παιδικές χαρές, διασφαλίζοντας ότι όλοι είμαστε πολύ λιγότερο εκτεθειμένοι στην καθημερινή μας ζωή. Η κοινή γεωργική πολιτική θα στηρίξει οικονομικά τους αγρότες για να καλύψουν όλα τα έξοδα των νέων κανόνων για μια περίοδο 5 ετών. Ούτε ένας δε θα μείνει πίσω», προσέθεσε.
Ειδικότερα, η Κομισιόν προτείνει σαφείς και δεσμευτικούς κανόνες:
*Νομικά δεσμευτικοί στόχοι σε επίπεδο ΕΕ και σε εθνικό επίπεδο για μείωση κατά 50% της χρήσης και του κινδύνου χημικών φυτοφαρμάκων και της χρήσης των πιο επικίνδυνων φυτοφαρμάκων έως το 2030. Τα κράτη μέλη θα θέτουν τους δικούς τους εθνικούς στόχους μείωσης εντός καθορισμένων παραμέτρων για να διασφαλίσουν ότι επιτυγχάνονται οι στόχοι της Ε.Ε.
*Αυστηροί νέοι κανόνες για τον φιλικό προς το περιβάλλον έλεγχο παρασίτων: Νέαμέτρα θα διασφαλίσουν ότι όλοι οι αγρότες και άλλοι επαγγελματίες χρήστες φυτοφαρμάκων εφαρμόζουν την Integrated Pest Management (Ολοκληρωμένη Διαχείριση Παρασίτων), στην οποία εξετάζονται πρώτα εναλλακτικές περιβαλλοντικές μέθοδοι πρόληψης και ελέγχου παρασίτων, προτού χρησιμοποιηθούν τα χημικά φυτοφάρμακα ως έσχατη λύση.
*Τα μέτρα περιλαμβάνουν επίσης υποχρεωτική τήρηση αρχείων για τους αγρότες και άλλους επαγγελματίες χρήστες.
Επιπλέον, τα κράτη μέλη πρέπει να θεσπίσουν κανόνες για συγκεκριμένες καλλιέργειες προσδιορίζοντας τις εναλλακτικές λύσεις που μπορούν να χρησιμοποιηθούν αντί για χημικά φυτοφάρμακα.
*Απαγόρευση όλων των φυτοφαρμάκων σε ευαίσθητες περιοχές. Η χρήση όλων των φυτοφαρμάκων θα απαγορεύεται σε μέρη όπως αστικές περιοχές πρασίνου, συμπεριλαμβανομένων δημόσιων πάρκων ή κήπων, παιδικών χαρών, σχολείων, χώρων αναψυχής ή άθλησης, δημόσιων μονοπατιών και προστατευόμενων περιοχών σύμφωνα με το Natura 2000, αλλά και σε κάθε οικολογικά ευαίσθητη περιοχή που πρέπει να διατηρηθεί για τους απειλούμενους επικονιαστές.
Η πρόταση μετατρέπει την ισχύουσα οδηγία σε κανονισμό που θα είναι άμεσα εφαρμόσιμος σε όλα τα κράτη μέλη. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να υποβάλουν αναλυτικές ετήσιες εκθέσεις προόδου και εφαρμογής στην Επιτροπή.
Ο εκτελεστικός αντιπρόεδρος για την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία, Φρανς Τίμερμανς, σημείωσε ότι «η μείωση της χρήσης φυτοφαρμάκων βοηθά τη φύση να ανακάμψει και προστατεύει τους ανθρώπους που εργάζονται με αυτές τις χημικές ουσίες», ενώ ο Επίτροπος για το Περιβάλλον, τους Ωκεανούς και την Αλιεία Βιρζίνιους Σινκεβίτσιους υπογράμμισε ότι «οι Ευρωπαίοι είναι σαφείς: θέλουν η ΕΕ να δράσει υπέρ της φύσης και να την επαναφέρει στη ζωή τους».
Υποστήριξη της μετάβασης
Μια δέσμη βασικών πολιτικών θα στηρίξει τους γεωργούς και άλλους χρήστες, με τη μετάβαση σε πιο βιώσιμα συστήματα παραγωγής τροφίμων, συμπεριλαμβανομένων των εξής:
- Νέοι κανόνες της Κοινής Γεωργικής Πολιτικής για να εξασφαλιστεί ότι οι γεωργοί αποζημιώνονται για τυχόν δαπάνες που σχετίζονται με την εφαρμογή των νέων κανόνων για μεταβατική περίοδο 5 ετών.
- Ισχυρότερη δράση για την αύξηση του φάσματος των βιολογικών εναλλακτικών λύσεων και των εναλλακτικών λύσεων χαμηλού κινδύνου στην αγορά·
- Έρευνα και ανάπτυξη στο πλαίσιο των προγραμμάτων «Ορίζων» της ΕΕ για τη στήριξη νέων τεχνολογιών και τεχνικών, συμπεριλαμβανομένης της γεωργίας ακριβείας και
- σχέδιο δράσης για τη βιολογική παραγωγή, με σκοπό την επίτευξη των στόχων για τα φυτοφάρμακα της στρατηγικής «Από το αγρόκτημα στο πιάτο».
Η μετάβαση θα υποστηριχθεί επίσης από την πρόταση για τα δεδομένα βιωσιμότητας των γεωργικών εκμεταλλεύσεων, καθώς και από τις εξελίξεις της αγοράς σε σχέση με τη γεωργία ακριβείας, όπως οι ψεκαστήρες που χρησιμοποιούν γεωχωρικές τεχνικές εντοπισμού και τεχνικές αναγνώρισης επιβλαβών οργανισμών.
