«Η στάση της ηγεσίας της Δικαιοσύνης με προβληματίζει και δεν είναι δυνατόν να λέει 'διασφαλίσαμε τις αποδοχές μας', διότι είναι σαν να γίνεται συναλλαγή», είπε ο Ευάγγελος Βενιζέλος (και επανέλαβε η ΝΔ). Στη φράση αυτή συνοψίζεται το νόημα όσων εκτυλίχθηκαν σήμερα το πρωί πίσω από τις κλειστές πόρτες στο Μαξίμου και αφορούν όλους μας. Όχι για τις τηλεοπτικές άδειες. Αλλά γιατί αύριο-μεθαύριο, θα είμαστε εμείς στα δικαστήρια και θα περιμένουμε να εκδικαστεί μια οποιαδήποτε υπόθεσή μας.
Πριν πούμε οτιδήποτε, ας συμφωνήσουμε σε κάτι. Οι δικαστές καλούνται καθημερινά να βγάλουν ένα τεράστιο έργο και σηκώνουν τεράστιο φορτίο, κυρίως ψυχολογικό, όταν κρίνουν τις ζωές και το μέλλον των άλλων ανθρώπων. Και γι' αυτό το λόγο, οι περισσότεροι και άξιοι είναι και καταρτισμένοι και αξίζουν να αμείβονται ικανοποιητικά.
Ακριβώς γι' αυτό το λόγο - όπως είπε ο κ. Βενιζέλος - οι ίδιοι οι ανώτατοι δικαστικοί που μετέβησαν σήμερα στο Μαξίμου όφειλαν να διαφυλάξουν το κύρος του λειτουργήματός τους και την αξιοπρέπεια των συναδέλφων τους και να μην πέσουν στην παγίδα της κυβέρνησης. Να μην αφήσουν την υπόνοια οποιασδήποτε συναλλαγής.
Σε μια χώρα που βιώνει βαθιά κρίση θεσμών και όχι μόνο οικονομική κρίση, η Δικαιοσύνη, όπως δείχνουν και οι δημοσκοπήσεις, είναι ένας από τους τελευταίους θεσμούς που παραμένουν ψηλά στην εμπιστοσύνη των πολιτών. Δεν ξέρω λοιπόν εάν η κυβέρνηση θέλει να τον «ξηλώσει» ή θέλει απλώς να εξυπηρετήσει με άγαρμπο τρόπο τα δικά της συμφέροντα. Ξέρω όμως ότι εναπόκειται στους ίδιους τους δικαστικούς να σταθούν στο ύψος των περιστάσεων.
Ήρθαν όμως οι σημερινές δηλώσεις του Προέδρου του ΣτΕ και το έκαναν «λύσσα» - πιο πολύ και από την πρωτοφανή ενέργειά του να ματαιώσει τη διάσκεψη της Ολομέλειας για τις τηλε-άδειες. Η δε Πρόεδρος του Αρείου Πάγου δήλωσε ευθαρσώς ότι ικανοποιήθηκε από τις δεσμεύσεις του πρωθυπουργού για τα (μισθολογικά) αιτήματά τους.
Επ' αυτών, μερικές παρατηρήσεις: Πρώτον, οι δικαστές δεν δικάζουν σε λαϊκά δικαστήρια για να πιάνουν το «σφυγμό της κοινωνίας». Ούτε αποφασίζουν με βάση τις κυρίαρχες τάσεις στις δημοσκοπήσεις. Δεύτερον, η ερμηνεία της περιρρέουσας ατμόσφαιρας, του «γενικότερου κλίματος» και του «σφυγμού της κοινωνίας» είναι εντελώς υποκειμενική. Και τρίτον, οι Πρόεδροι των ανωτάτων δικαστηρίων - θεσμικοί παράγοντες του πολιτεύματος, με βάση το Σύνταγμα, δεν μπορούν να λειτουργούν ως συνδικαλιστικοί εκπρόσωποι.
Όλα τα υπόλοιπα οδηγούν σε επικίνδυνες ατραπούς. Σε αυτές που η (πραγματικά) ανεξάρτητη Δικαιοσύνη δεν διανοήθηκε ούτε στην περίοδο της χούντας, ούσα «φάρος Δημοκρατίας», όπως αρέσκεται να λέει και ο πρωθυπουργός. Αλλά και στα νεότερα χρόνια, το ίδιο το Ανώτατο Ακυρωτικό μάς είχε συνηθίσει να λαμβάνει γενναίες αποφάσεις, κόντρα στην (εκάστοτε) πολιτική εξουσία, ειδικά στο περιβόητο Ε' Τμήμα και τα περιβαλλοντικά.
Επιπλέον, υπηρετώντας απόλυτα αυτό το «γενικότερο κλίμα», βλέπουμε διαρκώς διώξεις και αναψηλαφίσεις υποθέσεων ή ακόμη και παρεμβάσεις που καρπούται πολιτικά η κυβέρνηση. Λίγες μόνον ημέρες νωρίτερα, ανακοινώθηκε ότι θα γίνει επανεκκαθάριση των φορολογικών δηλώσεων των δικαστικών, για να τους αποδοθεί αναδρομικά το προβλεπόμενο λόγω εξίσωσης των αποδοχών τους με τους βουλευτές αφορολόγητο. Σήμερα, οι «λελογισμένες αυξήσεις». Προχθές, όμως, έπεσε άγριο μαχαίρι στις επικουρικές συντάξεις. Παλαιότερα, είχαν απορριφθεί στα δικαστήρια προσφυγές συνταξιούχων για τις περικοπές, την ώρα που το Μισθοδικείο στη λογική του «Γιάννης κερνά και Γιάννης πίνει» επιδικάζει αναδρομικά στους δικαστικούς. Α, και η κρίσιμη πολιτικά δίκη για τις τηλε-άδειες ακόμη εκκρεμεί...
Πού οδηγεί λοιπόν το πράγμα; Αν δηλαδή αύριο επανέλθουν οι «Αγανακτισμένοι» και ο «παλμός της κοινωνίας» θα είναι το «να καεί, να καεί το μπ... η Βουλή», θα φτιάξουμε και εμείς τα αλήστου μνήμης Volksgerichthof της (προπολεμικής) ναζιστικής Γερμανίας;
Θέλουν λοιπόν οι δικαστές να αφουγκραστούν το «σφυγμό της κοινωνίας», αποδεχόμενοι και εμείς ότι δεν ζουν έξω από αυτήν; Ωραία. Ας ξεχνούσαν πρώτοι, συμβολικά, το θέμα των αποδοχών τους. Ούτως ή άλλως, παραμένουν - και δικαίως, λόγω του έργου τους - οι πιο αδρά αμειβόμενοι δημόσιοι λειτουργοί. Και αυτό είναι πιο τίμιο π.χ. από τη διττή υποκρισία με τη μισθοδοσία των κληρικών, όπου ιεράρχες και ιερωμένοι θέλουν να είναι δημόσιοι λειτουργοί μόνο στα μισθολογικά και στα υπόλοιπα αυτόνομοι από το Κράτος.
Αλήθεια, η δικαστική εξουσία θέλει τελικά να είναι διακριτή από την πολιτική, όπως ορίζει το Σύνταγμα; Διότι για την πολιτική, η απάντηση είναι προφανής. Και σίγουρα δεν είναι αυτό που θέλει ο «σφυγμός της κοινωνίας».
