Η Διεθνής Διάσκεψη του ΟΗΕ για την Κλιματική Αλλαγή που πραγματοποιείται στην Αίγυπτο βαίνει προς το τέλος της με τα βασικά συμπεράσματα, στη μορφή που έχουν παρουσιαστεί μέχρι τώρα, να παρουσιάζουν κενά και ασάφειες θυμίζοντας τις αδυναμίες της περυσινής διάσκεψης στη Γλασκόβη.
Η φετινή Διάσκεψη για την Κλιματική Αλλαγή οδεύει προς λιγότερο δραματικές ανακοινώσεις σε σχέση με την COP26 και έχει επικεντρωθεί στην επεξεργασία των λεπτομερειών των προηγούμενων δεσμεύσεων.
- Διαβάστε επίσης: COP27: Στη δημοσιότητα σχέδιο συμφωνίας -Δεν περιλαμβάνει πρόταση για τη χρηματοδότηση «απωλειών και ζημιών»
Αν και τυπικά απομένει μόλις μία ημέρα από τη λήξη της COP27, η αργή πρόοδος στα βασικά σημεία της ατζέντας σημαίνει ότι οι διαπραγματεύσεις είναι πιθανό να συνεχιστούν το Σαββατοκύριακο.
Στα περισσότερα σημεία της φετινής ατζέντας όπως είναι η χρηματοδότηση της αντιμετώπισης των συνεπειών της κλιματικής αλλαγής και προσαρμογής, της μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου για περιορισμό της υπερθέρμανσης στους 1,5 βαθμούς έχει σημειωθεί πολύ μικρή πρόοδος. Ο κόσμος πρέπει να μειώσει τις εκπομπές κατά 45% έως το 2030 και επί του παρόντος, βρισκόμαστε σε καλό δρόμο να τις αυξήσουμε κατά 10% ενώ οι εκπομπές έφτασαν σε υψηλό επίπεδο το 2022. Όσον αφορά στα οικονομικά, τα ήδη ανεπαρκή 100 δισεκατομμύρια δολάρια που προβλέπεται να διοχετευθούν στις αναπτυσσόμενες χώρες σε ετήσια βάση δεν έφθασαν ποτέ στον προορισμό τους, τουλάχιστον στο σύνολό τους,ενώ μεγάλο μέρος της χρηματοδότησης που διατέθηκε ήταν με τη μορφή δανείων.
Που «κολλάει» το κείμενο των συμπερασμάτων της COP27
Οι διαπραγματευτές για το κλίμα τείνουν να απορρίψουν μια πρόταση για ένα πιο σαρωτικό σχέδιο για τη σταδιακή κατάργηση των ορυκτών καυσίμων, εξουδετερώνοντας τις προσπάθειες της Ινδίας και κάποιων αναπτυγμένων χωρών να συμπεριλάβουν στοχευμένα το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο καθώς και τον άνθρακα σε μια γενική συμφωνία στην COP27.
Το προσχέδιο, το οποίο εξακολουθεί να υπόκειται σε αναθεωρήσεις, δείχνει να απογοητεύει μέχρι στιγμής τις χώρες που επιδιώκουν τη σταδιακή κατάργηση όλων των ορυκτών καυσίμων και όχι μόνο του άνθρακα. Το αρχικό κείμενο επικρίθηκε από τις αναπτυσσόμενες χώρες που αναζητούσαν ένα πιο φιλόδοξο κείμενο συμπερασμάτων. Ειδικά τα μικρότερα φτωχά κράτη που έχουν πληγεί από καταστροφές που σχετίζονται με το κλίμα υποστήριξαν ότι αυτό αντικατοπτρίζει την έλλειψη φιλοδοξίας από τα βιομηχανικά κράτη που είναι υπεύθυνα για το μεγαλύτερο μέρος των ιστορικών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα.
Οι χώρες διαφωνούν επίσης ως προς το θέμα "loss and damage" (απώλειες και ζημίες) ή αλλιώς στο πώς θα δοθεί οικονομική βοήθεια προς χώρες που αντιμετωπίζουν μεγάλες οικονομικές απώλειες και ανεπανόρθωτη ζημία λόγω των καταστροφών που προκαλεί η κλιματική αλλαγή.
Αναπτυσσόμενες και ευάλωτες στην κλιματική αλλαγή χώρες ζητούν συμφωνία στην σύνοδο κορυφής COP27 για την δημιουργία νέου ταμείου που θα αντιμετωπίσει τις απώλειες που υφίστανται.
Οι πλούσιες χώρες, ανάμεσά τους η Ευρωπαϊκή Ένωση και οι Ηνωμένες Πολιτείες, έχουν μπλοκάρει προηγούμενες απόπειρες για τη δημιουργία τέτοιου ταμείου και έχουν αποφύγει συγκεκριμένες συζητήσεις για αποζημιώσεις φοβούμενες ότι από την παραδοχή ότι οι οικονομίες υψηλών εκπομπών τροφοδοτούν την κλιματική αλλαγή θα προκύψει ένα ντόμινο αδιαμφισβήτητων υποχρεώσεων.
Στο πλαίσιο της COP27 ασκήθηκαν πιέσεις από διάφορες οργανώσεις ώστε οι χώρες να υιοθετήσουν μια φραστική διατύπωση υπέρ των εργαζομένων στα κείμενα. Ο όρος «δίκαιη μετάβαση» χρησιμοποιήθηκε από πολλούς ενδιαφερόμενους φορείς, συμπεριλαμβανομένων εταιρειών και χωρών, για να υποστηρίξει ότι πρέπει να αποζημιωθούν για την απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές. Πρόκειται για μία σύγχυση η οποία δυναμιτίζει μια κοινώς αποδεκτή και καθολικά εφαρμόσιμη πολιτική προς τις καθαρές μηδενικές εκπομπές.
Ακριβώς για αυτό το θέμα, ακτιβιστές παρενέβησαν σε πολλές συνεδριάσεις για να επιμείνουν στο σωστό ορισμό της Δίκαιης Μετάβασης ως μετάβασης που επιτυγχάνεται μέσω του κοινωνικού διαλόγου με τους φορείς.
Ωστόσο, σε κάποια ζητήματα το προσχέδιο της φετινής COP φαίνεται ότι προχωράει κάποια βήματα παραπέρα σε σχέση με τη Γλασκόβη.
Το έγγραφο καλεί τις χώρες να πιέσουν τις αναπτυξιακές τράπεζες να αυξήσουν τη χρηματοδότηση για το κλίμα και μάλιστα να τριπλασιάσουν τα κεφάλαια έως το 2025 «χωρίς να επιδεινώσουν το χρέος» στους εθνικούς προϋπολογισμούς, όπως χαρακτηριστικά αναφέρει το έγγραφο.
Παράλληλα, αναφέρεται για πρώτη φορά ρητά το θέμα της ενεργειακής κρίσης που μαστίζει τον κόσμο και εκφράζονται ανησυχίες την στροφή στον άνθρακα προκειμένου να καλυφθούν οι ενεργειακές ανάγκες.
Η άνευ προηγουμένου παγκόσμια ενεργειακή κρίση υπογραμμίζει την επείγουσα ανάγκη να μετασχηματιστούν άμεσα τα ενεργειακά συστήματα ώστε να είναι πιο ασφαλή, αξιόπιστα και ανθεκτικά καθώς και την ανάγκη να επιταχυνθούν οι καθαρές και δίκαιες μεταβάσεις στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, επισημαίνεται.
Οι χώρες που λαμβάνουν μέρος στις συνομιλίες έχουν εκφράσει ήδη φόβους για την ικανότητα των κρατών να εκπληρώσουν τις δεσμεύσεις τους για τη μείωση του άνθρακα στη Συμφωνία του Παρισιού εν μέσω της ενεργειακής κρίσης ενώ τονίζουν την ανάγκη αποφευχθεί οποιαδήποτε οπισθοδρόμηση.
Αν και τα συμπεράσματα αναφορικά με το μείζον θέμα που αφορά στις «απώλειες και ζημιές» φαίνεται να βρίσκονται σε εκκρεμότητα, διπλωμάτες επισημαίνουν ότι αυτά θα ανακοινωθούν επίσης μόλις οριστικοποιηθούν.
