Λογισμικά αναγνώρισης χαρακτηριστικών προσώπου, γεωεντοπισμός των τηλεφώνων: η κινεζική αστυνομία έκανε χρήση υψηλής τεχνολογίας εργαλείων παρακολούθησης για να εντοπίσει τους πολίτες που συμμετείχαν στις πρόσφατες διαδηλώσεις και να εξουδετερώσει ένα ιστορικό κύμα λαϊκής οργής.
Η οργή που προκλήθηκε από τους αυστηρούς και μακροχρόνιους υγειονομικούς περιορισμούς προκάλεσε λαϊκή εξέγερση πρωτοφανών διαστάσεων εδώ και δεκαετίες.
Όμως, οι διαδηλωτές δεν περιορίσθηκαν στα συνθήματα κατά των περιοριστικών μέτρων, αλλά ορισμένοι ζήτησαν και την αποχώρηση του προέδρου Σι Τζινπίνγκ.
Το Πεκίνο προσέφυγε στην καταστολή και χρησιμοποίησε ισχυρές δυνάμεις ασφαλείας και εργαλεία παρακολούθησης τεχνολογίας αιχμής για να εντοπίσει και να αναγνωρίσει τους διαδηλωτές.
«Στο Πεκίνο, στην Σανγκάη και στην Γκουανγκτζόου, η αστυνομία χρησιμοποίησε μεθόδους πολύ υψηλής τεχνολογίας», εξηγεί η Γουάνγκ Σενγκσένγκ, δικηγόρος που προσφέρει δωρεάν νομικές συμβουλές στους διαδηλωτές.
«Σε άλλες πόλεις φαίνεται ότι στηρίχθηκαν στις εικόνες από κάμερες παρακολούθησης και στην αναγνώριση των χαρακτηριστικών», λέει η ειδικός στα ανθρώπινα δικαιώματα με έδρα την Σεντζέν.
Η αστυνομία του Πεκίνου χρησιμοποίησε τα στοιχεία του γεωεντοπισμού των τηλεφώνων, που σαρώθηκαν μέσω σκάνερ στους τόπους των διαδηλώσεων. Χρησιμοποίησε επίσης τα στοιχεία που είχαν στην διάθεσή τους τα ταξί που μετέφεραν διαδηλωτές μέσω του σαρώματος των υγειονομικών πιστοποιητικών τους.
Πολλοί κάτοικοι του Πεκίνου «δεν κατάλαβαν για ποιον λόγο η αστυνομία ήρθε σε επαφή μαζί τους, την στιγμή που είχαν απλώς περάσει μπροστά από τους χώρους διαδήλωσης χωρίς να συμμετέχουν», εξηγεί η δικηγόρος.
Στην Σανγκάη, η αστυνομία κάλεσε για ανάκριση όσους εντόπισε και κατέσχεσε τα κινητά τους τηλέφωνα, «ίσως για να αφαιρέσει όλα τα δεδομένα», προσθέτει.
Φόβος και παράνοια
Στην Γκουανγκτζόου, πολίτες πληροφόρησαν την δικηγόρο ότι οι λογαριασμοί τους στο Telegram παραβιάσθηκαν αφού έδωσαν τα στοιχεία της ταυτότητάς τους στην αστυνομία καθ' οδόν προς τις διαδηλώσεις.
Λογαριασμοί στο Telegram διαδηλωτών που συνελήφθησαν στο Πεκίνο ήταν ακόμη ενεργοί κατά την διάρκεια της κράτησής τους, δήλωσαν φίλοι τους στην δικηγόρο, πράγμα που σημαίνει ότι η αστυνομία είχε αποκτήσει πρόσβαση.
Σε κατάσταση συναγερμού οι κινέζοι διαδηλωτές έρχονται σε επαφή μεταξύ τους μέσω κρυπτογραφημένων ομάδων chat που δεν είναι προσβάσιμες παρά μέσω του λογισμικού VPN, που είναι παράνομο στην Κίνα.
Καθώς καταγγέλλονται νέες συλλήψεις και περιστατικά αστυνομικού εκφοβισμού, οι διαδηλωτές ανταλλάσσουν συμβουλές για να αποφύγουν την αστυνομική παρακολούθηση, νομικές συμβουλές για την τακτική που πρέπει να ακολουθήσουν σε περίπτωση ανάκρισης, σύλληψης ή κατάσχεσης του τηλεφώνου τους.
Στόχος είναι να σβήσουν πάση θυσία κάθε ίχνος των διαδηλώσεων από τα κινητά τους, με την απάλειψη του ιστορικού του chat, των βίντεο και των φωτογραφιών, για τη περίπτωση αστυνομικού ελέγχου.
Κάτοικος του Πεκίνου δήλωσε στο AFP ότι δύο φίλοι που συμμετείχαν σε διαδηλώσεις στο Πεκίνο και την Σανγκάη συνελήφθησαν από την αστυνομία το απόγευμα της Κυριακής και το βράδυ της Τρίτης. Ο φίλος του από την Σανγκάη αφέθηκε ελεύθερος το βράδυ της Δευτέρας, αλλά το κινητό του παραμένει στα χέρια της αστυνομίας.
Στα κινεζικά κοινωνικά δίκτυα, τα οποία τελούν υπό υψηλή παρακολούθηση, κάθε χρήστης που ανεβάζει περιεχόμενο για τις διαδηλώσεις μπορεί εύκολα να εντοπισθεί διότι οι πλατφόρμες απαιτούν το πραγματικό όνομα για την εγγραφή.
«Τα περιεχόμενα των κινητών και οι αναρτήσεις στα κοινωνικά μέσα ερευνώνται συστηματικά, είτε με φυσική έρευνα ή online», δήλωσε ο Ρουί Τζονγκ, αναλυτής του Wilson Center de Washington.
«Τι είναι το δικαίωμα στην ιδιωτική ζωή; Δεν έχετε καν ιδιωτική ζωή»
Δημοσιογράφοι του AFP είδαν πολλούς αστυνομικούς να βιντεοσκοπούν τους διαδηλωτές με μικροσκοπικές κάμερες για την διάρκεια της διαδήλωσης της Κυριακής στο Πεκίνο.
Διαδηλώτρια δήλωσε ότι έχει πέντε φίλους που κλήθηκαν από την τοπική αστυνομία αφού συμμετείχαν στην διαδήλωση της Κυριακής στην περιοχή των πρεσβειών στο Πεκίνο.
Η ίδια κλήθηκε στο αστυνομικό τμήμα την Τρίτη, αλλά τελικά δεν της επιτράπηκε η είσοδος γιατί δεν είχε πρόσφατο τεστ Covid.
Στην Σανγκάη, δημοσιογράφος του AFP έγινε μάρτυρας πλήθους συλλήψεων και διαπίστωσε ότι η αστυνομία επιβεβαίωσε δια της βίας την παρουσία στο κινητό ενός διαδηλωτή ξένων μέσων κοινωνικής δικτύωσης που είναι μπλοκαρισμένα στην Κίνα και χρησιμοποιούνται για να μεταδίδουν πληροφορίες για τις διαδηλώσεις.
«Τι είναι το δικαίωμα στην ιδιωτική ζωή; Δεν έχετε καν ιδιωτική ζωή», δήλωσε άλλωστε αστυνομικός σε 17χρονο διαδηλωτή την Δευτέρα στην Σανγκάη, σύμφωνα με ηχητική καταγραφή.
Η δικηγόρος Γουάνγκ Σενγκσένγκ λυπάται που τόσο προηγμένες τεχνολογίες χρησιμοποιούνται σε δημόσιες διαδηλώσεις αντί στις εξαφανίσεις ή στις δολοφονίες προσώπων στο πλαίσιο εγκληματικών υποθέσεων.
«Αν τα τηλέφωνά μας μπορούν να κατασχεθούν και να χειραγωγηθούν κατά βούλησιν, αν κάποιος μπορεί να συνδεθεί στους λογαριασμούς μας χωρίς την συγκατάθεσή μας, ποια ελευθερία μας απομένει;».
