Την Τρίτη το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε νέους κανόνες για τη διαφάνεια της πολιτικής διαφήμισης, οι οποίοι θα καταστήσουν τις επικοινωνιακές εκστρατείες και για εκλογές και δημοψηφίσματα πιο διαφανείς και ανθεκτικές στις παρεμβάσεις. Οι νέοι κανόνες θεσπίζουν το ρυθμιστικό πλαίσιο για τις πολιτικές διαφημίσεις, ιδίως στο διαδίκτυο, ενώ παράλληλα ορίζουν ένα πλαίσιο για την ευκολότερη διαφήμιση πολιτικών φορέων σε ολόκληρη την ΕΕ.
Μεγαλύτερη διαφάνεια και λογοδοσία
Σύμφωνα με τους νέους κανόνες, η πολιτική διαφήμιση θα πρέπει να είναι σαφώς διακριτή. Οι πολίτες, οι αρχές και οι δημοσιογράφοι θα είναι σε θέση να λαμβάνουν εύκολα πληροφορίες σχετικά με τους λόγους για τους οποίους επιλέχθηκαν για την προβολή μιας διαφήμισης, ποιός την χρηματοδότησε και με τι ποσό, αλλά και με ποιες εκλογές ή δημοψηφίσματα σχετίζεται. Όλες οι διαδικτυακές πολιτικές διαφημίσεις θα είναι διαθέσιμες στο σχετικό ψηφιακό μητρώο.
Για να περιοριστεί η εξωτερική παρέμβαση στις ευρωπαϊκές δημοκρατικές διαδικασίες, η χορηγία διαφημίσεων από χώρες εκτός της ΕΕ θα απαγορεύεται για τρεις μήνες πριν από εκλογές ή δημοψηφίσματα.
Ρύθμιση των στρατηγικών στόχευσης
Προκειμένου να προστατευθούν οι πολίτες από την χειραγώγηση, οι τεχνικές στοχευμένης διαφήμισης θα είναι δυνατές μόνο για διαδικτυακές πολιτικές διαφημίσεις που βασίζονται σε δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα που συλλέγονται εφόσον δοθεί ρητή και ειδική συγκατάθεση. Δεν θα μπορούν να χρησιμοποιηθούν ειδικές κατηγορίες δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα (π.χ. εθνικότητα, θρησκεία, σεξουαλικός προσανατολισμός) ή δεδομένα ανηλίκων.
Προστασία της ελευθερίας της έκφρασης
Οι κανόνες αφορούν αποκλειστικά τις πολιτικές διαφημίσεις επί πληρωμή και δεν επηρεάζουν το περιεχόμενό τους, ούτε τους κανόνες για τη διεξαγωγή και τη χρηματοδότηση πολιτικών εκστρατειών. Δεν θα επηρεαστούν προσωπικές και πολιτικές απόψεις, καθώς και οποιοδήποτε μη χρηματοδοτούμενο δημοσιογραφικό περιεχόμενο ή επικοινωνία σχετικά με τη διοργάνωση εκλογών (π.χ. ανακοινώσεις υποψηφίων) και τη συμμετοχή σε αυτές από επίσημες εθνικές ή ενωσιακές πηγές.
Δηλώσεις
Ο εισηγητής Sandro Gozi (Renew, Γαλλία) δήλωσε: «Οι ψηφιακές τεχνολογίες καθιστούν τους πολίτες πιο ευάλωτους στην παραπληροφόρηση και τις εξωτερικές παρεμβάσεις. Τώρα, περισσότερο από ποτέ, είναι ζωτικής σημασίας να διαφυλάξουμε τις δημοκρατικές και εκλογικές μας διαδικασίες. Οι κανόνες που εγκρίθηκαν σήμερα θα διαδραματίσουν καίριο ρόλο βοηθώντας τους πολίτες να διακρίνουν ποιος βρίσκεται πίσω από ένα πολιτικό μήνυμα και να κάνουν συνειδητές επιλογές όταν πηγαίνουν στις κάλπες. Καθώς πλησιάζουν οι ευρωπαϊκές εκλογές, καλούμε όλες τις μεγάλες διαδικτυακές πλατφόρμες να αρχίσουν να εφαρμόζουν τους νέους κανόνες το συντομότερο δυνατόν και να διασφαλίσουν ότι ο ψηφιακός χώρος παραμένει ασφαλές μέρος για την ανταλλαγή πολιτικών ιδεών και απόψεων».
Επόμενα βήματα
Μετά την έγκριση της νομοθεσίας από την ολομέλεια (με 470 ψήφους υπέρ, 50 κατά και 105 αποχές), το κείμενο θα πρέπει να εγκριθεί επίσημα και από το Συμβούλιο. Οι κανόνες θα εφαρμοστούν 18 μήνες μετά την έναρξη ισχύος τους, ενώ οι ορισμοί και τα μέτρα σχετικά με την άνευ διακρίσεων παροχή διασυνοριακής πολιτικής διαφήμισης (συμπεριλαμβανομένων των ευρωπαϊκών πολιτικών κομμάτων και πολιτικών ομάδων) θα ισχύσουν ήδη 20 ημέρες μετά τη δημοσίευσή τους στην Επίσημη Εφημερίδα της ΕΕ.
Με αυτούς τους κανόνες, το Κοινοβούλιο ανταποκρίνεται άμεσα στα αιτήματα των πολιτών για μια ασφαλή και αξιόπιστη ψηφιακή κοινωνία, ιδίως την πρόταση 33(5) της έκθεσης για τη Διάσκεψη για το Μέλλον της Ευρώπης.
