Την παραγωγή οξυγόνου στον πυθμένα του ωκεανού πιθανότατα από κομμάτια μετάλλου, χιλιάδες μέτρα κάτω από την επιφάνεια του Ειρηνικού Ωκεανού, ανακάλυψε μια διεθνής ομάδα επιστημόνων.
Τα απρόσμενα ευρήματα, τα οποία δημοσιεύθηκαν τη Δευτέρα στο περιοδικό Nature Geoscience, αψηφούν την επιστημονική συναίνεση σχετικά με τον τρόπο παραγωγής του οξυγόνου - και θα μπορούσαν ακόμη και να επιβάλουν μια ριζική επανεξέταση της προέλευσης της πολύπλοκης ζωής στη Γη.
Η ομάδα επιστημόνων με επικεφαλής τον καθηγητή Andrew Sweetman της Σκωτσέζικης Ένωσης για τη Θαλάσσια Επιστήμη του Ηνωμένου Βασιλείου διαπίστωσε ότι το οξυγόνο παράγεται σε απόλυτο σκοτάδι περίπου 4.000 μέτρα κάτω από την επιφάνεια του ωκεανού, εξ ου και το όνομα «σκοτεινό οξυγόνο».
Το «σκοτεινό οξυγόνο» ανακαλύφθηκε ενώ οι ερευνητές διεξήγαγαν εργασίες πεδίου με πλοίο στον Ειρηνικό Ωκεανό. Η ομάδα πήρε δείγματα από το βυθό της ζώνης Clarion-Clapperton, μιας αβυσσαλέας πεδιάδας μεταξύ Χαβάης και Μεξικού, για να αξιολογήσει τις πιθανές επιπτώσεις της εξόρυξης σε βαθιά θαλάσσια ύδατα.
Οι ερευνητές ανέλυσαν πολλαπλά πεδία κονδύλων και διαπίστωσαν ότι πολλά από αυτά έφεραν «πολύ υψηλό» ηλεκτρικό φορτίο, το οποίο, όπως είπαν, θα μπορούσε να οδηγήσει στη διάσπαση του θαλασσινού νερού σε υδρογόνο και οξυγόνο μέσω μιας διαδικασίας που ονομάζεται ηλεκτρόλυση του θαλασσινού νερού.
«Μέσω αυτής της ανακάλυψης, δημιουργήσαμε πολλά αναπάντητα ερωτήματα και νομίζω ότι έχουμε πολλά να σκεφτούμε όσον αφορά τον τρόπο εξόρυξης αυτών των κονδύλων, οι οποίοι είναι ουσιαστικά μπαταρίες μέσα σε ένα βράχο», δήλωσε ο Sweetman.
Προηγουμένως θεωρούνταν ότι μόνο οι ζωντανοί οργανισμοί, όπως τα φυτά και τα φύκια, θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν ενέργεια για να δημιουργήσουν το οξυγόνο του πλανήτη μέσω μιας διαδικασίας που ονομάζεται φωτοσύνθεση, η οποία απαιτεί το φως του ήλιου.
«Για να ξεκινήσει η αερόβια ζωή στον πλανήτη, έπρεπε να υπάρχει οξυγόνο και η αντίληψή μας ήταν ότι η παροχή οξυγόνου στη Γη ξεκίνησε με φωτοσυνθετικούς οργανισμούς», δήλωσε ο Sweetman. «Αλλά τώρα γνωρίζουμε ότι υπάρχει οξυγόνο που παράγεται στα βάθη της θάλασσας, όπου δεν υπάρχει φως. Νομίζω λοιπόν ότι πρέπει να επανεξετάσουμε ερωτήματα όπως: από πού θα μπορούσε να έχει ξεκινήσει η αερόβια ζωή;».
Εξόρυξη σε βαθιά θάλασσα
Η μελέτη χρηματοδοτήθηκε εν μέρει από την καναδική εταιρεία εξόρυξης βαθέων υδάτων The Metals Company, η οποία στοχεύει να εξορύξει σε μια περιοχή της ζώνης Clarion-Clapperton μέχρι τα τέλη του 2025.
Παράλληλα με τις επιπτώσεις στην επιστήμη των ωκεανών, η έρευνα εγείρει νέες ανησυχίες σχετικά με τους κινδύνους της εξόρυξης σε μεγάλα βάθη της θάλασσας. Η αμφιλεγόμενη πρακτική της εξόρυξης βαθέων υδάτων περιλαμβάνει τη χρήση βαρέων μηχανημάτων για την αφαίρεση πολύτιμων ορυκτών και μετάλλων -όπως κοβάλτιο, νικέλιο, χαλκός και μαγγάνιο- που βρίσκονται σε πολυμεταλλικούς κονδύλους στον πυθμένα του ωκεανού. Οι χρήσεις αυτών των ορυκτών είναι ευρύτατες και περιλαμβάνουν μπαταρίες ηλεκτρικών οχημάτων, ανεμογεννήτριες και ηλιακούς συλλέκτες.
Οι επιστήμονες έχουν προειδοποιήσει ότι είναι δύσκολο να προβλεφθούν πλήρως οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις της εξόρυξης σε μεγάλα βάθη της θάλασσας.
