Μια σειρά από προτάσεις για την καταπολέμηση του καπνίσματος και τον περιορισμό των επιπτώσεών στην υγεία και την οικονομία παρουσιάζει η Διεθνής Εταιρεία ανεξάρτητων επιστημόνων για τον Έλεγχο του Καπνίσματος και τη Μείωση της Βλάβης από το Κάπνισμα SCOHRE.
Η μείωση του «κόστους» από το κάπνισμα, είναι ένα παγκόσμιο εγχείρημα που, αν και τα τελευταία χρόνια γίνονται προσπάθειες προς την κατεύθυνση αυτή, φαίνεται ότι οι «συμβατικές» πολιτικές και οι στρατηγικές που ακολουθούνται δεν επαρκούν προκειμένου να στεφθεί με επιτυχία.
Όπως επισημάνθηκε κατά τη διάρκεια του 7ου Επιστημονικού Συνεδρίου για τη Μείωση της Βλάβης από το Κάπνισμα, κατά τον ίδιο τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), η στρατηγική που ακολουθεί για την αντιμετώπιση της επιδημίας καπνίσματος αποδίδει. Στο συμπέρασμα αυτό καταλήγει o Οργανισμός με βάση την εκτίμηση του αριθμού των ανθρώπων που καλύπτονται από τα μέτρα ελέγχου καπνίσματος που προτείνονται –δηλαδή, πάνω από 5,3 δισεκατομμύρια άνθρωποι ή το 69% του παγκόσμιου πληθυσμού, καλύπτονται από τουλάχιστον ένα μέτρο του ΠΟΥ. Ωστόσο, ο αριθμός των ατόμων που επηρεάζονται από το κάπνισμα (1,3 δισεκατομμύρια παγκοσμίως) ή οι θάνατοι από ασθένειες που σχετίζονται με το κάπνισμα (8 εκατομμύρια θάνατοι κάθε χρόνο) δεν λαμβάνονται υπόψη σε αυτή την εκτίμηση.
Στο πλαίσιο του συνεδρίου, στο οποίο συμμετείχαν επιστήμονες από 39 χώρες, αναδείχθηκε η ανάγκη για μια νέα, πιο αποτελεσματική προσέγγιση στον έλεγχο του καπνίσματος, που θα συμπεριλαμβάνει -μεταξύ άλλων- την καινοτομία και τις νέες λύσεις που αυτή παρέχει.
Οι 10 προτάσεις
Στην κατεύθυνση αυτή, τα μέλη του διοικητικού συμβουλίου της SCOHRE παρουσίασαν 10 προτάσεις για την καταπολέμηση της επιδημίας του καπνίσματος και των επιβλαβών συνεπειών του:
1. Ευαισθητοποίηση και λήψη ενημερωμένων αποφάσεων: Τα άτομα πρέπει να υποστηρίζονται στην προσπάθειά τους να προσδιορίσουν τι έχει σημασία γι’ αυτά και να διασφαλίζεται ότι τους παρέχεται σαφής πληροφόρηση και συγκριτικά δεδομένα προκειμένου να μπορούν να λάβουν αποφάσεις.
2. Βιοηθική & ανθρώπινα δικαιώματα: Οι πολιτικές σχετικά με τα προϊόντα νικοτίνης θα πρέπει να θέτουν σε προτεραιότητα την ενδυνάμωση των καταναλωτών και να έχουν στο επίκεντρο τη βιοηθική και τα ανθρώπινα δικαιώματα.
3. Εγγραμματοσύνη υγείας: Η εκπαίδευση των επαγγελματιών υγείας, των καπνιστών και του κοινού είναι καίριας σημασίας για τον αποτελεσματικό έλεγχο του καπνίσματος. Οι επαγγελματίες υγείας πρέπει να στηρίζουν ενεργά τους καπνιστές στην προσπάθειά τους για διακοπή του καπνίσματος και οι καπνιστές πρέπει να έχουν στη διάθεσή τους όλα τα εργαλεία και τους πόρους για να το πετύχουν.
4. Δικτύωση & συνεργασία: Η ανταλλαγή εμπειριών και βέλτιστων πρακτικών μπορεί να οδηγήσει σε σύγχρονες, αποτελεσματικές στρατηγικές δημόσιας υγείας και σε μία ενιαία, βασισμένη στην επιστήμη, κοινή θέση σχετικά με τον έλεγχο του καπνίσματος.
5. Πρόληψη: Πρόληψη της έναρξης του καπνίσματος και της έκθεσης στον καπνό μέσω της φορολογίας, της αυστηροποίησης των κανονισμών αγοράς, των περιορισμών στη διαφήμιση, των προειδοποιητικών μηνυμάτων για την υγεία και των βασισμένων στην κοινότητα παρεμβάσεων για την προστασία των ευάλωτων ομάδων, ιδιαίτερα των νέων.
6. Ισχυρό κανονιστικό πλαίσιο: Οι κανονισμοί θα πρέπει να βοηθούν τους καταναλωτές να λαμβάνουν ενημερωμένες αποφάσεις, να αντιμετωπίζουν τα προϊόντα νικοτίνης ανάλογα με τον κίνδυνο που ενέχουν και να επικαιροποιούνται σε τακτική βάση σύμφωνα με τα νέα επιστημονικά δεδομένα. Οι φορολογικοί νόμοι θα πρέπει να αντικατοπτρίζουν τον κίνδυνο που ενέχει κάθε προϊόν, προστατεύοντας παράλληλα τους καταναλωτές από την παραπληροφόρηση.
7. Πολιτική βασισμένη σε τεκμήρια & έρευνα: Οι τεκμηριωμένες πολιτικές παρέχουν μία στέρεη βάση για την πρόληψη και τη θεραπεία. Η συνεχιζόμενη, απρόσκοπτη έρευνα θα πρέπει να παράγει δεδομένα που να παρέχουν πληροφόρηση σχετικά με τις προσπάθειες ελέγχου του καπνίσματος και Μείωσης της Βλάβης από το Κάπνισμα.
8. Διακοπή του καπνίσματος: Η διακοπή του καπνίσματος παραμένει η πιο ισχυρή και οικονομικά αποδοτική παρέμβαση για την πρόληψη των σχετιζόμενων με το κάπνισμα νόσων. Η προτεραιοποίηση της διακοπής μέσω του συστηματικού εντοπισμού και θεραπείας των καπνιστών είναι καίριας σημασίας.
9. Διαφορική φορολογία: Μία δημοσιονομική πολιτική που έχει ως στόχο την προαγωγή της υγείας θα πρέπει να φορολογεί τον καπνό και τα προϊόντα νικοτίνης με βάση την αρχή «λιγότερος κίνδυνος, λιγότερη φορολογία». Οι επικαιροποιούμενες σε τακτική βάση αξιολογήσεις τοξικότητας θα συμβάλουν στον περιορισμό της πρόσβασης σε προϊόντα υψηλής τοξικότητας, μειώνοντας την κατανάλωσή τους και την επιβάρυνση που προκαλούν στην υγεία.
10. Μείωση της βλάβης από το Κάπνισμα: Η THR, σε συνδυασμό με την πρόληψη, τη διακοπή του καπνίσματος και τα δημοσιονομικά εργαλεία, θα πρέπει να αποτελεί την κύρια στρατηγική για την προστασία της δημόσιας υγείας. Τα εναλλακτικά χαμηλότερου κινδύνου προϊόντα όπως οι συσκευές ατμίσματος, τα σακουλάκια νικοτίνης (pouches) και τα συστήματα θερμαινόμενου καπνού μπορούν να βελτιώσουν τις εκβάσεις υγείας για τους καπνιστές που τα υιοθετούν έναντι του συμβατικού τσιγάρου.
Πολύπλευρη προσέγγιση
Τα μέλη του διοικητικού συμβουλίου της SCOHRE τόνισαν ότι οι διάφορες στρατηγικές για το κάπνισμα θα πρέπει να διαφοροποιούνται μεταξύ των χωρών, των ηλικιών και των τοπικών κοινοτήτων, με δεδομένο ότι είναι δύσκολο ένας κανόνας να ταιριάζει σε όλους τους πληθυσμού, ανάμεσα στους οποίους υπάρχουν οικονομικές, πολιτισμικές και άλλες διαφορές. Ως λύση παρουσιάστηκε ένας συνδυασμός με πολλαπλές επιλογές, που θα απευθύνονται στα διάφορα τμήματα του πληθυσμού, ανάλογα με τα ποιοτικά χαρακτηριστικά τους.
Κατά τη διάρκεια του συνεδρίου ιδιαίτερη αναφορά έγινε στα ηλεκτρονικά συστήματα παροχής νικοτίνης (ENDS), με την επισήμανση ότι, παρότι ο ΠΟΥ πλέον τα στοχοποιεί, ολοένα αυξανόμενα στοιχεία καταδεικνύουν ότι αυτά τα προϊόντα ενέχουν χαμηλότερο κίνδυνο σε σύγκριση με τα παραδοσιακά τσιγάρα. Με αυτό το δεδομένο, τονίστηκε ότι η στρατηγική της Μείωσης της Βλάβης από το Κάπνισμα θα πρέπει να αποτελέσει κεντρική στρατηγική για την προστασία της δημόσιας υγείας.
Σε κάθε περίπτωση, καταλυτικό ρόλο προς την επίτευξη του στόχου μπορεί να παίξει η ανάπτυξη ενός δικτύου συνεργασίας, μέσω του οποίου οι άνθρωποι θα μπορούν να μοιράζονται τις εμπειρίες τους και τις βέλτιστες πρακτικές, με στόχο να ενισχυθεί η γνώση, για τις ρυθμιστικές αρχές, τους διαμορφωτές πολιτικής και το ευρύ κοινό. Όπως υπογραμμίστηκε, είναι σημαντικό οι άμεσα ενδιαφερόμενοι να γνωρίζουν ότι οι στρατηγικές που ακολουθούνται βασίζονται σε αποδείξεις.
