Η Τουρκία αναπτύσσει το δικό της μαχητικό stealth πέμπτης γενιάς, το Kaan (επίσης γνωστό ως TF ή MMU), με στόχο να ανταγωνιστεί προηγμένα αεροσκάφη όπως το F-35.
Το Kaan πραγματοποίησε την παρθενική του πτήση τον Φεβρουάριο του 2024 και προορίζεται να αποτελέσει το αεροσκάφος που θα αντικαταστήσει τον γηρασμένο στόλο F-16 της Τουρκίας.
Τροφοδοτείται από δύο κινητήρες General Electric F110-GE129, διαθέτει προηγμένα χαρακτηριστικά stealth, τελική ταχύτητα 1,8 Mach και δυνατότητες πολλαπλών ρόλων, όπως υπεροχή αέρα και επίθεση εδάφους.
Παρά τις επιτυχημένες δοκιμαστικές πτήσεις, οι συγκρίσεις με καθιερωμένα μαχητικά όπως το F-35 προκαλούν σκεπτικισμό, καθώς υπολείπεται αξιοπιστίας, όπως εύκολα αντιλαμβάνεται κάποιος, κυρίως λόγω του ότι η Τουρκία είναι γνωστή για τα «φτηνά» της drone.
Οι πρόσφατες τρομοκρατικές επιθέσεις στα κεντρικά γραφεία της Αεροδιαστημικής Βιομηχανίας της Τουρκίας (TUSAŞ) στην Άγκυρα έχουν εγείρει ανησυχίες για πιθανές καθυστερήσεις στην ανάπτυξη του Kaan.
Όταν κάποιος σκέφτεται χώρες που παράγουν μαχητικά stealth πέμπτης γενιάς, είναι πιθανό να σκεφτεί τους τρεις μεγάλους:
- τις ΗΠΑ με τα F-22 Raptor και F-35 Lightning II της Lockheed Martin
- τη Ρωσία με το Sukhoi Su-57 και το Su-75 "Checkmate"
- την Κίνα με το Chengdu J-20
Αυτό που μερικές φορές χάνεται στο μέτρημα είναι το γεγονός ότι υπάρχει μια τέταρτη χώρα που παράγει ένα μαχητικό stealth, μια χώρα που είναι φαινομενικά κράτος μέλος του ΝΑΤΟ και σύμμαχος των ΗΠΑ, αλλά έχει μία ανοίκεια οικειότητα με τη Ρωσία (και σε μικρότερο βαθμό την Κίνα ) τελευταία: την Τουρκία.
Κι εδώ μπαίνουν στη συζήτησή μας η Τουρκική Αεροδιαστημική Βιομηχανία (TUSAS), το εγχωρίως παραχθέν τουρκικό μαχητικό «Kaan» και το πρόγραμμα MMU (Milli Muharip Ucak) ελληνιστί «Εθνικό Μαχητικό Αεροσκάφος».
Το ιστορικό του Kaan και οι προδιαγραφές
Το Kaan πραγματοποίησε την παρθενική του πτήση στις 21 Φεβρουαρίου 2024. Πριν από αυτό, το πρωτότυπο είχε πραγματοποιήσει δοκιμές στις 16 Μαρτίου 2023, ενώ ακολούθησε τελετουργική αποκάλυψη δύο ημέρες αργότερα. Το Kaan προορίζεται να αντικαταστήσει τον αμερικανικής κατασκευής στόλο F-16 Fighting Falcon («Viper») της τουρκικής Πολεμικής Αεροπορίας και προορίζεται επίσης για στρατιωτικές πωλήσεις στο εξωτερικό, καθώς ακόμα κι αν δεν φτάσει σε δύναμη τα F-35, δεκάδες χώρες θα σπεύσουν να αποκτήσουν τον... φτωχό συγγενή.
Μια σημαντική κινητήρια δύναμη πίσω από την απόφαση της Τουρκίας να επιδιώξει ένα εγχώριο μαχητικό stealth ήταν η πρόσφατη πτώση στις σχέσεις Τουρκίας-ΗΠΑ, ιδιαίτερα η άρνηση της Ουάσιγκτον να πουλήσει συστοιχίες πυραύλων Patriot στην Άγκυρα, η αντίδραση της Άγκυρας που αγόρασε από τη Ρωσία S-400 και η επακόλουθη αποβολή των Τούρκων από το πρόγραμμα του F-35 το 2019.
Το Kaan φέρεται να έχει τις ακόλουθες προκαταρκτικές προδιαγραφές:
- Μήκος ατράκτου: 21 μέτρα
- Άνοιγμα φτερών: 14 μέτρα
- Ύψος: 6 μέτρα
- Μέγιστο βάρος απογείωσης: 27.215 κιλά απογείωσης, 23.280 κιλά βάρος μάχης
- Ισχύς: Δύο κινητήρες General Electric F110-GE129 (ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Αυτός είναι ο ίδιος κινητήρας που τροφοδοτεί το F-15EX Eagle II)
- Μέγιστη ταχύτητα αέρα: 1,8 Mach
- Ανώτατο όριο εξυπηρέτησης: 55.000 πόδια
- Όρια g: +9,0 και -3,5
Όπως είχε σημειώσει σε παλαιότερο άρθρο του, τον Ιούλιο του 2024, για το National Interest o Brandon J. Weichert: «Το TF Kaan της Τουρκίας διαθέτει προηγμένες δυνατότητες stealth, καθιστώντας δύσκολη την ανίχνευση από ραντάρ, υπέρυθρες και άλλους αισθητήρες. Είναι εξοπλισμένο με προηγμένα ηλεκτρονικά συστήματα, συμπεριλαμβανομένου συστήματος fly-by-wire, ενεργού ραντάρ και εξοπλισμό ηλεκτρονικού πολέμου (EW)… Αυτό το αεροσκάφος μπορεί να μεταφέρει μια ποικιλία όπλων, συμπεριλαμβανομένων όπλων αέρος-αέρος, πυραύλους εδάφους και κατευθυνόμενες βόμβες. Είναι επίσης εξοπλισμένο με πυροβόλο 20 χιλιοστών για αποστολές εγγύς αεροπορικής υποστήριξης».
Το αεροπλάνο θεωρείται ότι είναι πολλαπλών ρόλων (αποστολές υπεροχής από τον αέρα, επίθεση εδάφους και αναγνώριση).
Λειτουργική Απόδοση
Αυτή η προαναφερθείσα παρθενική πτήση του Kaan είχε μια αρκετά μέτρια απόδοση, που διήρκεσε μόλις δεκατρία λεπτά, με το αεροσκάφος σύμφωνα με πληροφορίες να φτάνει σε ύψος 8.000 ποδιών και ταχύτητα 230 κόμβων. Μια δεύτερη δοκιμαστική πτήση πραγματοποιήθηκε τον περασμένο Μάιο, οπότε ο πιλότος του κατασκευαστή έφτασε το πρωτότυπο στα 10.000 πόδια για περισσότερα από δεκατέσσερα λεπτά.
Αυτή η δεύτερη αποστολή προκάλεσε έναν μάλλον τολμηρό ισχυρισμό από τον Γενικό Διευθυντή της TUSAS Τεμέλ Κοτίλ: «Αυτό το αεροσκάφος είναι καλύτερο από το F-35…Το F-35 μεταφέρει έξι τόνους, [το KAAN] μεταφέρει 10 τόνους πυρομαχικά... Το να έχεις δύο κινητήρες σημαίνει περισσότερη ενέργεια και ραντάρ που φωτίζουν μεγαλύτερη απόσταση».
Τα σχόλια του Κοτίλ πρέπει φυσικά να ληφθούν υπόψη, καθώς το Kaan βρίσκεται ακόμα στη φάση του πρωτοτύπου και δεν αναμένεται να τεθεί σε λειτουργία μέχρι κάποια στιγμή στη δεκαετία του 2030, ενώ το F-35 παράγεται από το 2006 και πράγματι έχει ήδη καταθέσει τα διαπιστευτήριά του στη μάχη (χάρη στην ισραηλινή Πολεμική Αεροπορία). Εν τω μεταξύ, μια από τις νόστιμες ειρωνείες εκείνης της δεύτερης δοκιμαστικής πτήσης του Kaan είναι το γεγονός ότι ένα F-16 της τουρκικής Πολεμικής Αεροπορίας λειτούργησε ως αεροπλάνο ασφαλείας/καταδίωξης!
Τι μέλλει γενέσθαι
Εκτός από την ανθρώπινη τραγωδία των ζωών που χάθηκαν στην τρομοκρατική επίθεση από ανθρώπους που σύμφωνα με την τουρκική κυβέρνηση ανήκουν στο κουρδικό ΡΚΚ, μένει να φανεί πώς αυτή η επίθεση στα κεντρικά γραφεία της TUSAS θα επηρεάσει το πρόγραμμα ανάπτυξης και παραγωγής όχι μόνο του Kaan αλλά και του Anka-3 UCAV της εταιρείας.
Όσο για τις αντιδράσεις των ξένων, είναι ανάμεικτες μέχρι τώρα. Ενώ ορισμένες χώρες έχουν εκφράσει ενδιαφέρον για την απόκτηση του αεροσκάφους, άλλες, όπως η Ελλάδα και η Κύπρος, έχουν εκφράσει ανησυχίες σχετικά με τις πιθανές επιπτώσεις στην περιφερειακή ασφάλεια. Αυτό δεν προκαλεί έκπληξη, λαμβάνοντας υπόψη τις προαναφερθείσες εντάσεις μεταξύ αυτών των πλευρών. Πράγματι, κινδυνεύει να καταρρεύσει τελείως η περίφημη νότια αμυντική περίμετρος του ΝΑΤΟ, καθώς η Αθήνα και η Άγκυρα διαφωνούν για τα πάντα… Έτσι, η συζήτηση περί «KAAN εναντίον F-35» μαίνεται μέσα σε αυτό το δυσάρεστο πλαίσιο… Η Τουρκία έχει έρθει σε ρήξη με τις ΗΠΑ. Η δημιουργία ενός γηγενούς μαχητικού αεροσκάφους πέμπτης γενιάς για να ανταγωνιστεί το F-35 είναι απλώς το αναπόφευκτο, απόλυτο τέλος αυτής της αλλαγής.
