Η αποδόμηση της γεωγραφικής χωροταξίας του Ισλαμικού Κράτους (ΙΚ) στη Μέση Ανατολή αποτελεί στρατηγικό στόχο της Δύσης, ιδιαίτερα της Ευρώπης, λόγω της εγγύτητας της με την περιοχή. Η τελική έκβαση έχει ιδιαίτερη σημασία για την εσωτερική ασφάλεια της ΕΕ, ωστόσο η γεωγραφική εκρίζωση του ΙΚ δεν θα σηματοδοτήσει και το τέλος της τρομοκρατίας.
Επιχειρησιακά αναμένεται να μεταφέρει το βάρος δράσης στην Ευρώπη και να ενεργοποιήσει άτομα ή πυρήνες πλήττοντας τη Δύση. Υπό το βάρος της απώλειας της εδαφικής βάσης σε Συρία-Ιράκ είναι πιθανό να αναζητήσει νέους τρόπους δράσης και να διευρύνει τα επιχειρησιακά του μέσα.
Σε πρόσφατη δημοσίευση στις ΗΠΑ (“What Happens after ISIS Goes Underground”) καταγράφηκαν σειρά αλληλένδετων δεδομένων που θα πρέπει να ληφθούν σοβαρά υπόψη.
Πρώτον, εκτιμάται ότι επιχειρησιακά το ΙΚ θα αναγκαστεί να αναζητήσει, ενισχύσει ή και οικοδομήσει πολλαπλά δίκτυα επικοινωνίας μέσω του διαδικτύου. Αυτό προκειμένου να συνεχίσει να διαδίδει την ιδεολογία του τρόμου.
Δεύτερον, λαμβάνοντας υπόψη την καταλυτική απώλεια εσόδων από την εκμετάλλευση πλουτοπαραγωγικών πηγών στη Μέση Ανατολή αναμένεται να αναζητήσει νέους τρόπους χρηματοδότησης της εγκληματικής δράσης του. Αυτό σύμφωνα με Αμερικανούς αναλυτές θα μπορούσε να οδηγήσει στη χρήση «εικονικών νομισμάτων» (virtual currencies). Η χρήση τους θα γίνει μέσω ηλεκτρονικών οδών προκειμένου να χρηματοδοτηθούν εγκληματικές δράσεις.
Τρίτον, η εμφάνιση και διάδοση της ιδεολογίας του μίσους από πλευράς ΙΚ κατέστη εφικτή μέσω της χρήσης ηλεκτρονικών μέσων κάτι που δεν συνέβαινε στην περίπτωση της Αλ Κάϊντα. Αυτό πιθανά να αποτελέσει το πλέον μαζικό όπλο ριζοσπαστικοποίησης μετά την εδαφική κατάρρευση του ΙΚ. Ήδη η Europol έχει επισημάνει ότι το ΙΚ επιχειρεί να διευρύνει τις διόδους επικοινωνίας του μέσω των μέσων κοινωνικής δικτύωσης προκειμένου να στρατολογήσει συμπαθούντες στη Δύση. Αυτή η επιλογή δίνει την ευκαιρία στη Δύση να ενεργοποιήσει αντίμετρα. Το διαδίκτυο αποτελεί όπλο στα χέρια του ΙΚ αλλά ταυτόχρονα και την Αχίλλειο πτέρνα του, αφού η ΕΕ διαθέτει επαρκή μέσα για την αντιμετώπιση του, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι η υφίσταται η έννοια της απόλυτης ασφάλειας.
Τέταρτον, μετά την αποδόμηση της βάσης του, το ΙΚ θα αναζητήσει νέες χωροταξίες αναδιοργάνωσης του, πιθανότατα στην Ασία, ιδιαίτερα σε χώρες στις οποίες οι κρατικές δομές είναι ανεπαρκείς ή διεφθαρμένες.
Πέμπτον, το ΙΚ αναμένεται να εκμεταλλευτεί θρησκευτικές έριδες προκειμένου να δημιουργήσει ερείσματα στις τοπικές κοινωνίες όπως συνέβη στην περίπτωση της Αιγύπτου και τη μαζική σφαγή Κοπτών Χριστιανών. Η στρατηγική της όξυνσης δια-θρησκευτικών συγκρούσεων θα αποτελέσει ένα από τα όπλα του ΙΚ, αφού η κλιμάκωση τους αποτελεί στρατηγικό στόχο των εξτρεμιστών.
Έκτον, εκτιμάται ότι ελλείψει εδαφικής βάσης το ΙΚ θα επικεντρώσει τη δράση του στην οργάνωση των όποιων δικτύων διαθέτει προσαρμοζόμενο στα μέσα που του έχουν απομείνει. Η επιλογή αυτή θα αυξήσει την παράμετρο α-προβλεψιμότητας και αιφνιδιασμού.
Τα παραπάνω καταδεικνύουν ότι το τέλος του ΙΚ σε Συρία και Ιράκ δεν κλείνει το κεφάλαιο τρομοκρατία αλλά δημιουργεί την ανάγκη επαναπροσδιορισμού της οργανωτικής δράσης της Δύσης έναντι της εκτιμώμενης και αναμενόμενης προσαρμογής του ΙΚ σε νέα δεδομένα.
