Τα πολλαπλά μέτωπα που έχει ανοίξει ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν σε γεωπολιτικό επίπεδο, με τη Συρία στα ανατολικά, με την Κύπρο στο νότο και με την Ελλάδα στα δυτικά, αλλά και η διελκυστίνδα με ΗΠΑ και Ευρωπαϊκή Ένωση, δεν είναι τα μόνα πεδία στα οποία η Τουρκία καταγράφει θερμά επεισόδια.
Υπερθέρμανση χαρακτηρίζει και την τουρκική οικονομία, το νόμισμα της οποίας σταθερά υποτιμάται, οδηγώντας υψηλότερα το πληθωρισμό, αλλά και το εμπορικό έλλειμμα. Και ενώ οι διεθνείς οργανισμοί κάνουν συστηματικά το τελευταίο έτος έκκληση για γενναία αύξηση των επιτοκίων δανεισμού της χώρας, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν παρεμβαίνει δημοσίως στην ανεξάρτητη κεντρική τράπεζα της Τουρκίας προτρέποντάς την να μην αυξήσει το κόστος χρήματος. Έτσι, όχι μόνον συντηρεί την υπερθέρμανση της οικονομίας, αλλά φαίνεται να την επιδιώκει, αυξάνοντας τις βλαπτικές της συνέπειες.
Γιατί το κάνει αυτό; Διότι θέλει να συντηρήσει με τεχνητά μέσα την οικονομική ανάπτυξη στη χώρα. Ο σκοπός του είναι αμιγώς πολιτικός. Εάν η ανάπτυξη επιβραδυνθεί και το χρήμα γίνει πιο ακριβό πιθανότατα να αντιμετωπίσει ανεπιθύμητα προσκόμματα στις κοινοβουλευτικές και προεδρικές εκλογές του 2019. Εάν κερδίσει αυτές τις εκλογές θα κυβερνήσει την Τουρκία ως εκτελεστικός πρόεδρος, δηλαδή πλέον ως «Σουλτάνος» και απόλυτος κυρίαρχος, δεδομένων των αλλαγών που ο ίδιος επέφερε στο Σύνταγμα της Τουρκίας μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα.
Το ΔΝΤ προειδοποιεί
Πρόσφατα κλιμάκιο του ΔΝΤ μετέβη στην Άγκυρα όπου διενήργησε επιτόπιο έλεγχο στα βασικά μεγέθη της τουρκικής οικονομίας και είχε συναντήσεις με τις αρχές και με ιδιωτικούς φορείς, στο πλαίσια της τακτικής οικονομικής εποπτείας που ασκεί ο Οργανισμός. Το πόρισμα που κατήρτισαν τα στελέχη του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου μετά την επίσκεψη αυτή βρίθει προειδοποιήσεων για τις αδυναμίες της τουρκικής οικονομίας και δείχνει πως δεν απέχει από μια σοβαρή κρίση εάν αυτές δεν αντιμετωπισθούν εγκαίρως.
Αρχικά το ΔΝΤ αναφέρει πως η ανάπτυξη της τουρκικής οικονομίας θα είναι το 2018 «μετριοπαθής» και θα προσγειωθεί στο 4% από 7% το 2017. Αυτό το στηρίζει στο ότι η χορήγηση κρατικών εγγυήσεων για τη λήψη δανείων και η επεκτατική δημοσιονομική πολιτική που στήριξαν πέρυσι την οικονομική επέκταση, δεν θα επαναληφθούν. «Η υφιστάμενη υπερθέρμανση και η ανάγκη επαναφοράς βιώσιμων μακροπρόθεσμων κινήτρων για τις τράπεζες και τις επιχειρήσεις υποστηρίζουν τη σταδιακή κατάργηση αυτού του μηχανισμού στήριξης», αναφέρει για το σύστημα εγγυήσεων το ΔΝΤ.
Το Ταμείο σημειώνει πως ο πληθωρισμός της Τουρκίας είναι σήμερα πολύ μεγαλύτερος από τον στόχο του 5% και ξεκαθαρίζει πως θα παραμείνει υψηλός εάν δεν ληφθούν μέτρα προσαρμογής. «Χωρίς περαιτέρω αυξήσεις των επιτοκίων, ο πληθωρισμός πιθανότατα θα τερματίσει το έτος σε διψήφιο νούμερο», τονίζεται σχετικά .
Να σημειωθεί πως τον Ιανουάριο ο πληθωρισμός στην Τουρκία ανήλθε στο 10,35%, με την υποτίμηση της λίρας να τον στέλνει όλο και υψηλότερα. Η τουρκική λίρα βρίσκεται το τελευταίο εξάμηνο σε κύκλο πιέσεων με την ισοτιμία της έναντι του δολαρίου να είναι στις 3,75 λίρες, όταν το Μάρτιο του 2017 ήταν στις 3,50 λίρες (υποτίμηση 8%).
Τα στελέχη του Ταμείου εκφράζουν προβληματισμό για το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών την Τουρκίας το οποίο θεωρούν πως θα παραμείνει πάνω από 5% του ΑΕΠ το 2018. Όπως αναφέρουν, η διεύρυνση του ελλείμματος θα αυξήσει τις ανάγκες εξωτερικής χρηματοδότησης της χώρας, σε μια περίοδο που τα συναλλαγματικά της αποθέματα παραμένουν σχετικά χαμηλά, καλύπτοντας μόλις το ήμισυ των ακαθάριστων αναγκών εξωτερικής χρηματοδότησης!
«Οι κίνδυνοι θα μπορούσαν να γίνουν πιο εμφανείς αν οι εξωτερικές συνθήκες αλλάξουν επί το δυσμενέστερο», σημειώνουν τα στελέχη του ΔΝΤ και ξεκαθαρίζουν πως ρίσκα θα μπορούσαν να προκύψουν από εγχώριες πολιτικές εξελίξεις ή περιφερειακές γεωπολιτικές εξελίξεις ή την αλλαγή της στάσης των επενδυτών ως προς τις αναδυόμενες αγορές.
