Νίκες και ήττες μετρούν Ελλάδα και ΠΓΔΜ από τη Συμφωνία των Πρεσπών μια αμφιλεγόμενη συμφωνία η οποία χαρακτηρίστηκε από τον πρωθυπουργό της Ελλάδας, Αλέξη Τσίπρα, ως «εθνικά ωφέλιμη» ενώ η αντιπολίτευση κάνει λόγο για μια «επιζήμια συμφωνία» η οποία «ανοίγει πληγές αντί να τις κλείσει».
Εκτός από τις «κόκκινες γραμμές» σε θέματα εθνικότητας, γλώσσας και εθνοτικού αυτοπροσδιορισμού και τα προβλήματα τα οποία εμφανώς προκύπτουν για τις επιχειρήσεις και τις εμπορικές συναλλαγές στη Βόρεια Ελλάδα, υπάρχει ένας τομέας ο οποίος φαίνεται να αντλεί κάποια πλεονεκτήματα από μια πιο στενή επικοινωνία και συνεργασία με τη γειτονική μας χώρα υπό την προϋπόθεση βέβαια ότι η συμφωνία θα συνοδευτεί από μια σχετική «βαλκανική ισορροπία». Πρόκειται για τον ενεργειακό κλάδο και την ενεργειακή ασφάλεια της Ελλάδας και της ευρύτερης περιοχής καθώς διάφορα έργα τα οποία συζητούνται όπως είναι ο αγωγός φυσικού αερίου Θεσσαλονίκης-Σκοπίων σαφώς θα συμβάλλουν στην πολλαπλότητα των οδεύσεων και την αναβάθμιση του ρόλου της Ελλάδας.
Ο διεθνολόγος και διευθυντής Ερευνών του Ινστιτούτου Διεθνών Σχέσεων, Κωνσταντίνος Φίλης, μιλώντας στο insider.gr αναλύει τον αντίκτυπο που θα έχει η Συμφωνία των Πρεσπών στην Ελλάδα σημειώνοντας ότι: «πράγματι υπάρχουν οι προοπτικές για οικονομικές συνεργασίες. Η Ελλάδα πρέπει να αξιοποιήσει το γεγονός ότι η γειτονική μας χώρα είναι περίκλειστη (landlocked), δεν βρέχεται από θάλασσα άρα η πρόσβαση στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης είναι κομβικής σημασίας για την οικονομία της γείτονος χώρας. Αυτό πρέπει η Ελλάδα να το αξιοποιήσει πολιτικά. Στον ενεργειακό κλάδο, εφόσον υπάρχει καλύτερη επικοινωνία, διανοίγεται η προοπτική για συνεργασία η οποία θα περιλαμβάνει έναν κάθετο άξονα και θα τροφοδοτείται με αέριο η γειτονική μας χώρα. Εμείς θα είμαστε ο κύριος τροφοδότης έστω και έμμεσος της αγοράς της FYROM. Ο αγωγός θα προσφέρει θεωρητικά προοπτικές να συνεχιστεί η όδευση προς τη Σερβία και την Κεντρική Ευρώπη (με την προϋπόθεση ότι θα γίνει μελέτη βιωσιμότητας, θα υπάρξει χρηματοδότηση κλπ). Εφόσον η συμφωνία τεθεί σε ισχύ, υπάρχουν καλύτερες πιθανότητες για ένα ενεργειακό σχέδιο στο απώτερο μέλλον».
Ο κ. Φίλης αναφέρθηκε και σε κάποιους περιορισμούς που προκύπτουν στα ενδεχόμενα ενεργειακά πλάνα: «Ας μην ξεχνάμε ότι η Ελλάδα ήδη προωθεί τον ελληνο-βουλγαρικό αγωγό IGB οπότε αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει άμεσο ενδιαφέρον για κάτι αντίστοιχο με την FYROM. Άλλος ένας κρίσιμος παράγοντας που θα διαδραματίσει ρόλο στον ευρύτερο σχεδιασμό είναι και το μεγάλο πρόβλημα της δισυνδεσιμότητας της ΝΑ Ευρώπης με την ώριμη αγορά της Κεντρικής Ευρώπης, ένα πρόβλημα το οποίο δεν λύνεται», σημειώνει σχετικά.
Για θετικό αντίκτυπο στα ενεργειακά από τη Συμφωνία των Πρεσπών έκανε λόγο και ο Έλληνας υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Γιώργος Σταθάκης, ο οποίος αναφερόμενος στην αναπτυξιακή διάσταση της συμφωνίας σημείωσε ότι υπό το νέο πρίσμα, «οι οικονομικές σχέσεις που είναι και σήμερα υπαρκτές αποκτούν εκ των πραγμάτων μια πολύ διαφορετική δυναμική». Ως ενδεικτικό παράδειγμα ανέφερε την αγορά ενέργειας σημειώνοντας ότι είναι άλλο να υπάρχουν δύο αγορές με διαφορετικό θεσμικό καθεστώς και άλλο να έχουν κοινό θεσμικό πλαίσιο και ποικίλες διασυνδέσεις.
Ευκολία ή δυσκολία για το εμπόριο και τις επενδύσεις;
Προχωρώντας ένα βήμα πέρα από τον ενεργειακό κλάδο, γίνονται αντιληπτά διάφορα «βαρίδια» στην αναπτυξιακή διάσταση της συμφωνίας. Αν και η ελληνική πολιτική ηγεσία υποστηρίζει ότι με τη συμφωνία των Πρεσπών θα ενισχυθούν οι επενδύσεις και οι εμπορικές συναλλαγές, παράγοντες της αγοράς και ειδικοί επιστήμονες διατηρούν τις επιφυλάξεις τους τουλάχιστον για όσο παραμένουν αδιευκρίνιστα κάποια μελανά σημεία.
Μια πρώτη εικόνα των προβλημάτων που θα δημιουργηθούν από την κύρωση της συμφωνίας δίνει μελέτη που εκπόνησε το Παράρτημα Κεντρικής Μακεδονίας του Γεωτεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας. Όπως σημειώνει, οι λέξεις «Μακεδονία» ή «Μακεδονικός/ή/ό» στην ονομασία των περίφημων προϊόντων της Μακεδονικής Γης μπορεί να βρίσκονται στην επωνυμία ή στον διακριτικό τίτλο των επιχειρήσεων, στο όνομα των επιμέρους προϊόντων τους, στην ετικέτα ή στην διαφήμιση των προϊόντων ως τόπος παραγωγής κ.ο.κ.
Μία πιθανή επίσημη και αναγνωρισμένη από την Ελλάδα χρήση της ονομασίας «Μακεδονικός/ή/ό» σε διατροφικά ή άλλα προϊόντα από επιχειρήσεις της ΠΓΔΜ, μετά την κύρωση της Συμφωνίας των Πρεσπών, θα έχει δυσμενέστατες συνέπειες για τα αντίστοιχα προϊόντα των ελληνικών επιχειρήσεων.
Παράλληλα, σημειώνει ότι τα ελληνικά προϊόντα είναι ποιοτικά και ελεγμένα, ενώ αντίθετα είναι γνωστό ότι στην ΠΓΔΜ δεν υπάρχουν τα πρότυπα και οι έλεγχοι . Το κόστος παραγωγής και οι τιμές των προϊόντων διαφέρουν, επίσης, κατά πολύ, με άμεση συνέπεια τον ορατό κίνδυνο για την παραπλάνηση του καταναλωτή ως προς την προέλευση, τον αθέμιτο ανταγωνισμό κλπ.
Μιλώντας για το ίδιο θέμα στο insider.gr ο κ. Φίλης, σημειώνει ότι: «πράγματι, από τα πλέον αδύναμα σημεία της συμφωνίας είναι αυτό των εμπορικών σημάτων. Χρειάζεται προσοχή καθώς θέματα σημαντικά έχουν μείνει αδιευκρίνιστα. Αυτό είναι ένα από τα μελανά σημεία στις ελληνικές θέσεις, θα έλεγα ότι είναι το πλέον αδύναμο».
