Της Δήμητρας Καδδά
Το μεγάλο στοίχημα κινητοποίησης ιδιωτικών επενδύσεων που εκτιμάται πως θα φτάσουν σε αξία τουλάχιστον στα 28-30 δισ. ευρώ επιχειρεί να κερδίσει η κυβέρνηση μέσα από το σκέλος των δανείων των 12,6 δισ. ευρώ που θα μοιράσει το Σχέδιο Ανάκαμψης. Ο λόγος για το πακέτο των 32 δισ. ευρώ που αποτελείται από επιδοτήσεις και δάνεια. Αν η κυβέρνηση πετύχει το στόχο, τότε η συνολική αξία των έργων (δημοσίων και ιδιωτικών) που θα χρηματοδοτηθούν μαζί με τη συμμετοχή ιδιωτικών κεφαλαίων θα φτάσει στα 50 δισ. ευρώ περίπου.
Οι επιδοτήσεις του Ταμείου θα διοχετευθούν στα έργα (πράσινης, ψηφιακής μετάβασης, εκπαίδευσης κλπ) που δεν μπορούν να προσελκύσουν πολλά ιδιωτικά κεφάλαια. Αντιθέτως, το σκέλος των αμιγώς ιδιωτικών επενδύσεων, θα καλυφθεί από τα δάνεια των 12,6 δισ. ευρώ.
Οι όροι
Αρχίζουν λοιπόν σιγά σιγά να αποκαλύπτονται οι όροι που θα διέπουν τα εν λόγω κίνητρα για αμιγώς ιδιωτικές επενδύσεις. Χθες ο αναπληρωτής Υπουργός Οικονομικών Θοδωρής Σκυλακάκης, μιλώντας στο συνέδριο του Ελληνοαμερικανικού Επιμελητηρίου, εξήγησε ότι τουλάχιστον κατά 20% θα πρέπει να μετέχουν με ίδια κεφάλαια οι επενδυτές. Ένα επιπλέον 30% του κόστους θα καλυφθεί από τράπεζες ή από άλλους χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς.
Σημειώνεται ότι σύμφωνα με το σχέδιο που δόθηκε στη δημοσιότητα την προηγούμενη εβδομάδα και εστάλη στις Βρυξέλλες, ως όχημα για δάνεια θα χρησιμοποιηθούν και ευρωπαϊκοί και διεθνείς χρηματοδοτικοί θεσμοί (π.χ. ΕΤΕπ, EBRD) αλλά και venture capital.
Το ίδιο σχέδιο ορίζει πως το κράτος (μέσα από τα κονδύλια της ΕΕ) θα καλύπτει το 30%-50% του κόστους της επένδυσης. Το επιτόκιο των δανείων θα τείνει στο μηδέν και το μέσο περιθώριο αποπληρωμής αναμένεται ότι θα κυμαίνεται μεταξύ 5 και 10 ετών.
Προτείνεται ως μέθοδος συγχρηματοδότησης ένα ποσοστό συμμετοχής ιδιωτικών κεφαλαίων, η συμμετοχή του σχεδίου ανάκαμψης στο κεφάλαιο των επιχειρήσεων, αλλά και η παροχή εγγυήσεων σε περιορισμένο όμως εύρος.
Έγκριση από τις τράπεζες
Μία άλλη καινοτομία είναι, όπως ανέφερε ο Αναπληρωτής ΥΠΟΙΚ, πως ο τρίτος φορέας χρηματοδότησης (τράπεζες κλπ) θα εγκρίνει την επένδυση. Δεν θα γίνεται δηλαδή προέλεγχος από το κράτος, ώστε να αυξηθεί η ταχύτητα έγκρισης.
Πρώτα δηλαδή θα συμπληρώνεται το 20%+30% του «ιδιωτικού» σκέλους της χρηματοδότησης και μετά θα κράτος θα αποφασίζει αν θα μετέχει στο βαθμό που πληρούνται και τα κριτήρια επιλεξιμότητας που θέτει η ΕΕ με το κρατικό δάνειο από τα κονδύλια του Σχεδίου Ανάκαμψης(πρέπει να προωθούν στόχους σχετικούς με την πράσινη και τη ψηφιακή μετάβαση, καθώς και με τις οικονομίες κλίμακος και τις υψηλότερες εξαγωγές). «Θα δώσουμε χρήματα σε αυτούς που θέλουν να κάνουν επενδύσεις και όχι σε αυτούς που θέλουν να πάρουν επιδοτήσεις» επισήμανε χαρακτηριστικά. Εξήγησε πως «η επιδότηση στο δάνειο δίνεται μέσω της διαφοράς του επιτοκίου που είναι σχεδόν μηδενικό» και τούτο συνιστά μία «σημαντική επιδότηση για μικρομεσαία επιχείρηση και αξιόλογη επιδότηση για μία μεγάλη επιχείρηση».
Από τα δάνεια θα καλυφθούν επενδύσεις υψηλής ή μέτριας απόδοσης. Όσες φανεί πως έχουν ανάγκη επιδοτήσεων γιατί δεν προσελκύουν κεφάλαια, αν είναι επενδύσεις στρατηγικού χαρακτήρα θα καλυφθούν από τις επιδοτήσεις. Έτσι, εκτιμάται πως «τα δάνεια των 13 δισ. ευρώ με μόχλευση οδηγούν κατ' ελάχιστο σε 28 με 30 δισ. ευρώ συνολικές επενδύσεις οι οποίες θα βοηθήσουν πολύ στο να προχωρήσει ο μετασχηματισμός της Ελληνικής οικονομίας» εκτίμησε ο αναπληρωτής ΥΠΟΙΚ.
Τα φορολογικά κίνητρα
Το Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας των 32 δισ. ευρώ που τελεί σε δημόσια διαβούλευση περιέχει και φορολογικά κίνητρα για την ψηφιοποίηση των επιχειρήσεων μέσω υπεραποσβέσεων δαπανών. Προωθείται επίσης η εισαγωγή μιας νέας νομικής μορφής για τις αστικές επιχειρηματικές συμπράξεις, ένα πλαίσιο που θα ενθαρρύνει τις ατομικές επιχειρήσεις να συμμετέχουν σε ανώτερης μορφής εταιρεία (περιορισμένη ευθύνη, περισσότερος έλεγχος) και ένα πλαίσιο που θα ενθαρρύνει τις συγχωνεύσεις ΜμΕ και τη συνεργασία μεταξύ των επιχειρήσεων.
Αναφέρεται στο πρώτο σχέδιο που κοινοποίησε η κυβέρνηση πως τα δάνεια θα κατευθυνθούν σε μακροπρόθεσμες βιώσιμες επενδύσεις του ιδιωτικού τομέα και όχι για βραχυπρόθεσμη χρηματοδότηση κεφαλαίου κίνησης, με προστιθέμενη παραγωγική αξία για την οικονομία, την απασχόληση, τις εξαγωγές, τον ψηφιακό και πράσινο μετασχηματισμό. Θα έχουν επίσης θετικό προσδοκώμενο ποσοστό απόδοσης (θετική καθαρή παρούσα αξία) και θα χρησιμοποιηθούν με στοχευμένο τρόπο προς την κατεύθυνση της ενίσχυσης του τομέα των διεθνώς εμπορευσίμων αγαθών και υπηρεσιών, την ενίσχυση της παραγωγικότητας και την βελτίωση της ανταγωνιστικότητας.
Η ανάλυση των κονδυλίων
Σημειώνεται πως τα κονδύλια που αναλογούν στο ελληνικό Σχέδιο Ανάκαμψης φτάνουν στα 32 δισ. ευρώ. Από το ποσό αυτό τα 3 δισ. ευρώ αφορούν στο React EU (το μεταβατικό πρόγραμμα που θα καλύψει δαπάνες για μέτρα στήριξης όπως είναι η Επιστρεπτέα ή οι Αναστολές) και σε κάποια άλλα αυτόνομα προγράμματα. Τα 29 δισ. ευρώ που απομένουν συνδέονται άμεσα με το Ταμείο Ανθεκτικότητας και Ανάκαμψης της ΕΕ και από αυτά αναλογούν στην Ελλάδα 12,6 δισ. δάνεια και επιπλέον 16,4 δισ. επιδοτήσεις.
