Πηγή φωτογραφίας: Μotionteam
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, πάνω από 1 δισεκατομμύριο άτομα, το 15% του παγκόσμιου πληθυσμού, πάσχει από κάποια μορφή αναπηρίας. Η 3η Δεκεμβρίου καθιερώθηκε το 1992 από τον ΟΗΕ ως η παγκόσμια ημέρα Ατόμων με Αναπηρία και έκτοτε αποτελεί ένα «καμπανάκι» που στέλνει ένα ηχηρό μήνυμα συμπαράστασης και υποστήριξης της προσβασιμότητας των συγκεκριμένων ατόμων σε διάφορες πτυχές της καθημερινότητας. Στην Ελλάδα, ο αριθμός των ανθρώπων με αναπηρία αγγίζει το 1 εκατομμύριο και αν αναλογιστεί κανείς την περιορισμένη πρόσβασή τους σε καθημερινές δραστηριότητες, θα καταλάβει γιατί η συγκεκριμένη μέρα είναι τόσο σημαντική και γιατί κάθε δράση που έχει ως βασικό της άξονα την ισότιμη πρόσβαση όλων στην οικονομία και την κοινωνία αξίζει την προσοχή μας.
Η Alpha Bank έχει αποδείξει εμπράκτως ότι κινείται προς αυτή την κατεύθυνση, σχεδιάζοντας και αναπτύσσοντας προγράμματα που στηρίζουν την κοινωνία και τους πολίτες. Μάλιστα, στοχεύοντας στην εξυπηρέτηση των ατόμων με αναπηρία, υιοθετεί μια σειρά ενεργειών με στόχο τη διευκόλυνση της πρόσβασής τους στις υπηρεσίες και τα προϊόντα της, ενώ μεριμνά και για την ισότιμη πρόσβαση όλων στην πολιτιστική και κοινωνική ζωή, καλλιεργώντας συνθήκες αλλά και συνείδηση κοινωνικής ενσωμάτωσης, με στόχο τη μείωση των ανισοτήτων.
«Σινεμά για όλους»
Με τη δράση «Σινεμά για όλους», το Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, με την υποστήριξη της Alpha Bank, φέρνει το ποιοτικό κλασσικό σινεμά κοντά σε κάθε θεατή, προχωρώντας στην προσαρμογή ελληνικών ταινιών ώστε να μπορούν να τις παρακολουθήσουν τυφλοί και άτομα με προβλήματα όρασης (ακουστική περιγραφή AD: Audio Description) και κωφοί και βαρήκοοι (υπότιτλοι SDH: Subtitles for the Deaf or hard of Hearing). Ταυτόχρονα, το σύνολο των ελληνικών ταινιών μυθοπλασίας που προβάλλονται στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου τον Νοέμβριο προβάλλεται με υπότιτλους βάσει διαλόγων, έτσι ώστε να μπορούν να τις παρακολουθήσουν κωφοί και βαρήκοοι θεατές. Μετά την ολοκλήρωση των καθολικά προσβάσιμων προβολών, το Φεστιβάλ προσφέρει τους επεξεργασμένους υπότιτλους και την ακουστική περιγραφή στους παραγωγούς των ταινιών, ώστε να αξιοποιηθούν τόσο στις επόμενες προβολές τους καθώς και στο DVD, ευελπιστώντας ότι οι ταινίες θα διανεμηθούν στην προσβάσιμη μορφή τους, στις κινηματογραφικές αίθουσες αλλά και στην οικιακή διανομή, προκειμένου να τις απολαύσουν όλες και όλοι.
Η συνεργασία της Alpha Bank με το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης ξεκίνησε το 2019 και στοχεύει στη διεύρυνση της πρόσβασης στον κινηματογράφο και στον πολιτισμό ευρύτερα, ατόμων που βιώνουν τον αποκλεισμό στην καθημερινότητά τους, καθώς στερούνται την ισότιμη συμμετοχή τους σε ψυχαγωγικές και πολιτιστικές εκδηλώσεις, λόγω έλλειψης υποδομών, που τα αναγκάζει να μένουν καθηλωμένα στο σπίτι. Σκοπός και του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης άλλωστε, είναι «Η διάδοση του κινηματογράφου και η διαπαιδαγώγηση, ψυχαγωγία και πνευματική καλλιέργεια του ελληνικού κοινού με την προβολή ταινιών ποιότητας». Με τη δράση «Σινεμά για Όλους» εξυπηρετείται ο σκοπός αυτός, καθώς μειώνει τους αποκλεισμούς και τις ανισότητες στην προσβασιμότητα στο πολιτιστικό έργο.
Πιο αναλυτικά, στη διάρκεια του 62ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης:
- Προβλήθηκαν 33 μεγάλου μήκους ταινίες με προσαρτημένους υπότιτλους βάσει διαλόγων, έτσι ώστε να μπορούν να τις παρακολουθήσουν κωφοί και βαρήκοοι θεατές.
- Προβλήθηκαν με όρους καθολικής προσβασιμότητας για όλους τους θεατές δύο κλασικές ταινίες του ελληνικού σινεμά: το Τι έκανες στον πόλεμο Θανάση; του Ντίνου Κατσουρίδη και το Δοξόμπους του Φώτου Λαμπρινού. Οι ταινίες αυτές προβλήθηκαν με με ακουστική περιγραφή [AD: Audio Description] για τυφλούς και άτομα με προβλήματα όρασης και με υπότιτλους για Κ/κωφούς και βαρήκοους [SDH: Subtitles for the Deaf or Hard of Hearing].
- Σε συνεργασία με το Κέντρο Εκπαίδευσης και Αποκατάστασης Τυφλών (ΚΕΑΤ), το πρόγραμμα των καθολικά προσβάσιμων προβολών του φεστιβάλ ήταν διαθέσιμο σε Μπράιγ, ενώ ένα από τα επίσημα σποτ του Φεστιβάλ είχε και ακουστική περιγραφή.
- Προσβάσιμη ήταν και η online πλατφόρμα του Φεστιβάλ καθώς οι ταινίες ήταν διαθέσιμες με ελληνικούς υπότιτλους, ενώ οι δύο ελληνικές κλασικές ταινίες προβλήθηκαν επίσης online με όρους καθολικής προσβασιμότητας.
Είναι αξιοσημείωτο ότι περισσότεροι από 6.000 θεατές είχαν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν τόσο τις καθολικά προσβάσιμες προβολές όσο και τις προβολές ελληνικών ταινιών με προσαρτημένους υπότιτλους.
Βασικός στόχος της δράσης «Σινεμά για όλους» είναι η κοινωνική ενσωμάτωση, η μεταστροφή αντιλήψεων σχετικά με την προσβασιμότητα και η συμμετοχή στο πολιτιστικό αυτό έργο, που πλέον φτάνει και σε άλλους αποδέκτες, αποκτώντας έτσι μια ευρύτερη κοινωνική διάσταση. Έτσι, καλλιεργείται η κινηματογραφική παιδεία σε ομάδες του πληθυσμού που μέχρι τώρα ήταν αποκλεισμένες και δημιουργείται ένα νέο, δυναμικό και φανατικό κοινό που ακολουθεί τις δράσεις του Φεστιβάλ και γνωρίζει και αγαπά το ελληνικό σινεμά.
Ταυτόχρονα, οι Έλληνες δημιουργοί «εκπαιδεύονται» ώστε και η σύγχρονη ελληνική παραγωγή ταινιών να ακολουθεί τα διεθνή πρότυπα στην προσβασιμότητα του περιεχομένου, υιοθετώντας την ενσωμάτωση των υποτίτλων για κωφούς και βαρήκοους στην διανομή των ελληνικών ταινιών.
Σύμφωνα με τον Ορέστη Ανδρεαδάκη, Καλλιτεχνικό Διευθυντή του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης «Η καθολική πρόσβαση, τόσο στο δομημένο περιβάλλον όσο και στο περιεχόμενο της κινηματογραφικής τέχνης, αποτελούν για το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης προτεραιότητα και γίνονται πραγματικότητα με την ουσιαστική χορηγία της Alpha Bank. Η εμπιστοσύνη που μας δείχνουν τα άτομα με αναπηρία, τα οποιά αυξάνονται διαρκώς στις καθολικά προσβάσιμες προβολές μας, μάς κινητοποιεί να καταβάλλουμε ακόμη μεγαλύτερες προσπάθειες ώστε το σινεμά να είναι πραγματικά για όλες και όλους».
Αξίζει να σημειωθεί ότι το 2022 η συνεργασία θα επεκταθεί, με τη χρηματοδότηση από την Alpha Bank της εκπόνησης μελέτης, προκειμένου το ιστορικό κτίριο Ολύμπιον, έδρα του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, να γίνει προσβάσιμο τόσο για τους εργαζομένους όσο και για το κοινό. Παράλληλα, πέρα από τον Νοέμβριο (μήνα του Φεστιβάλ Κινηματογράφου) και τον Μάρτιο (μήνα του Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ), εντάσσεται στην ετήσια δραστηριότητα του Φεστιβάλ, μια επιλογή ταινιών καθολικά προσβάσιμων, δίνοντας τη δυνατότητα σε ακόμη περισσότερους ανθρώπους από τη Θεσσαλονίκη ή την περιφέρεια με προβλήματα όρασης και ακοής να απολαύσουν την κινηματογραφική εμπειρία.
Καθολική προσβασιμότητα και στις παραστάσεις της Εθνικής Λυρικής Σκηνής
Στην ίδια κατεύθυνση, η Alpha Bank, σε συνεργασία με την Εθνική Λυρική Σκηνή, ξεκινούν, τον Δεκέμβριο 2021, παραστάσεις σε συνθήκες καθολικής προσβασιμότητας, με θέσεις κωφών / βαρήκοων που χειρίζονται την Ελληνική Νοηματική Γλώσσα, θέσεις κωφών / βαρήκοων που χρησιμοποιούν τους Ενδογλωσσικούς Υπέρτιτλους, θέσεις τυφλών και ανθρώπων με προβλήματα όρασης που θα χρησιμοποιήσουν την υπηρεσία ακουστικής περιγραφής AD, με ή χωρίς σκύλο οδηγών τυφλών.
Οι πρώτες παραστάσεις σε συνθήκες καθολικής προσβασιμότητας είναι «Τα μαγικά μαξιλάρια», που θα διεξαχθούν στις 18 και 19 Δεκεμβρίου 2021 σε συνεργασία με τον πολιτιστικό οργανισμό liminal, με στόχο την ανεμπόδιστη οπτικοακουστική παρακολούθηση της παράστασης για όλες και όλους. Πρόκειται για μια όπερα για όλη την οικογένεια, σε μουσική Γιώργου Δούση, βασισμένη στο αγαπημένο και πολυβραβευμένο ομώνυμο παραμύθι του Ευγένιου Τριβιζά και σε σκηνοθεσία Νατάσας Τριανταφύλλη.
Σύμφωνα με τον Γιώργο Κουμεντάκη, Καλλιτεχνικό Διευθυντή της Εθνικής Λυρικής Σκηνής «Από το 2017 που η Εθνική Λυρική Σκηνή μετεγκαταστάθηκε στις νέες της εγκαταστάσεις στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, έχουμε κάνει πολλά για την προσβασιμότητα των ατόμων με αναπηρία στις παραστάσεις μας. Άλλωστε το ΚΠΙΣΝ έχει σχεδιαστεί και λειτουργεί έτσι ώστε να είναι πλήρως προσβάσιμο από ΑμεΑ, τόσο στο Πάρκο Σταύρος Νιάρχος, όσο και στα κτήρια της ΕΛΣ και της ΕΒΕ».
«Η προσπάθεια αυτή ολοκληρώνεται στη φετινή καλλιτεχνική περίοδο, καθώς ξεκινάμε να προφέρουμε συνθήκες καθολικής προσβασιμότητας στην Αίθουσα Σταύρος Νιάρχος, στις παραστάσεις της όπερας για όλη της οικογένεια «Τα μαγικά μαξιλάρια» στις 18 και 19 Δεκεμβρίου. Εντάσσοντας στις υπηρεσίες μας -δοκιμαστικά σε πρώτη φάση-, ελληνικούς υπερτίτλους για κωφά και βαρήκοα άτομα, ταυτόχρονη διερμηνεία στην Ελληνική Νοηματική Γλώσσα και ζωντανή ακουστική περιγραφή για άτομα με οπτική αναπηρία κάνουμε ένα αποφασιστικό βήμα στον μεγάλο και διαχρονικό μας στόχο: την προσφορά της τέχνης για όλους, χωρίς αποκλεισμούς. Είναι εξαιρετικά σημαντικό για εμάς που η Alpha Bank συμμερίζεται την πολιτική καθολικής προσβασιμότητας της ΕΛΣ και στηρίζει τις προσπάθειες μας για έναν καλύτερο κόσμο με ίσες ευκαιρίες για όλους» καταλήγει.
Να σημειωθεί ότι για το 2022, διοργανώνονται παράλληλα και εκπαιδευτικές δράσεις (μικτές ομάδες ατόμων με ή χωρίς αναπηρία) με θεματική από το χώρο της τέχνης της όπερας και του μπαλέτου, με στόχο τη συμπεριληπτική μάθηση και το σεβασμό στην διαφορετικότητα, καθώς και εργαστήρια και σεμινάρια για επαγγελματίες σε εργαλεία, μεθόδους και πρακτικές συμπερίληψης και προσβασιμότητας.
Επιπλέον, θα διεξαχθούν εργαστήρια και σεμινάρια για επαγγελματίες σε εργαλεία, μεθόδους και πρακτικές συμπερίληψης και προσβασιμότητας. Οι εκπαιδευτικές δράσεις για εκπαιδευτές αποσκοπούν στην ανάπτυξη και διάχυση της απαραίτητης τεχνογνωσίας για ένα περισσότερο συμπεριληπτικό και προσβάσιμο τρόπο στο σχεδιασμό, την οργάνωση και υλοποίηση εκπαιδευτικών δράσεων. Απευθύνονται σε εκπαιδευτικούς καλλιτεχνικής και μη τυπικής εκπαίδευσης και σε άτομα που ενδιαφέρονται να εντάξουν τις έννοιες της συμπερίληψης και της προσβασιμότητας στις πρακτικές τους.
Η συνεργασία της Alpha Bank με την Εθνική Λυρική Σκηνή στοχεύει στη μείωση των ανισοτήτων και στην καλλιέργεια της συμπερίληψης. Μέσω του προγράμματος καλλιεργείται η θεατρική παιδεία σε ομάδες που μέχρι πρότινος ήταν αποκλεισμένες από την εμπειρία του θεάτρου εξαιτίας της έλλειψης υποδομών και τεχνολογιών. Τώρα, όχι μόνο θα μπορούν να απολαύσουν κάποια παράσταση αλλά και να διδαχθούν μέσω των καλλιτεχνικών εργαστηρίων. Ταυτόχρονα, ήδη επαγγελματίες του χώρου μπορούν να εμπλουτίσουν τις γνώσεις τους μέσω των επαγγελματικών εργαστηρίων και σεμιναρίων, στοχεύοντας στην ένταξη των πρακτικών τους την συμπερίληψη και την προσβασιμότητα.
Όπως αναφέρει η Ρούλη Χριστοπούλου, Επικεφαλής Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης, Alpha Bank «Η ιστορία της Alpha Bank είναι συνυφασμένη με τις τέχνες και τον πολιτισμό και θεωρούμε ότι η απρόσκοπτη πρόσβαση στην πολιτιστική ζωή της χώρας, είναι αδιαπραγμάτευτο δικαίωμα όλων. Επί σειρά ετών, συμμετέχουμε ενεργά στην πολιτιστική δρώμενα μέσα από τις Συλλογές μας, την υλοποίηση προγραμμάτων εταιρικής κοινωνικής ευθύνης, αλλά και μέσω συνεργασιών και υποστήριξης σχετικών δράσεων. Η συνεργασία μας με τους κορυφαίους πολιτιστικούς φορείς της χώρας, την Εθνική Λυρική Σκηνή και το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, έχει ως κοινό όραμα την ισότιμη πρόσβαση στις τέχνες και τον πολιτισμό για όλους και όλες. Ενώ ταυτόχρονα, μέλημά μας είναι η μεταστροφή των αντιλήψεων σχετικά με την προσβασιμότητα, ο σεβασμός στην διαφορετικότητα, η καλλιέργεια της συμπερίληψης και τελικά η μείωση των ανισοτήτων».