«Ανοιχτά» στις αιτήσεις των δανειοληπτών για προστασία της πρώτης κατοικίας είναι τα ειρηνοδικεία, αφού ο Νόμος Κατσέλη/Σταθάκη παραμένει σε ισχύ, όπως αποκάλυψε στο insider.gr ο Ειδικός Γραμματέας Ιδιωτικού Χρέους, κ. Φώτης Κουρμούσης.
Ο ίδιος εξηγεί ότι η Πολιτεία δεν μπορεί να στερήσει από τους πολίτες τη δυνατότητα να ακολουθήσουν απευθείας τη δικαστική οδό. Η ψήφιση του νέου νόμου και η λειτουργία της ηλεκτρονικής πλατφόρμας στόχο έχει να προσφέρει μια εναλλακτική οδό, αυτή της εξωδικαστικής ρύθμισης των οφειλών. Σημειώνει ότι η διάταξη του νόμου 3869/2010 η οποία καταργήθηκε από 1η Μαρτίου 2019 περιορίζεται στο άρθρο 2 παράγραφο 9 και στην περίπτωση όπου ο οφειλέτης δεν αποδέχεται την απόφαση ρύθμισης του στεγαστικού του δανείου που εκδίδει αρχικά το Ειρηνοδικείο.
Εάν, για παράδειγμα, εξεταστεί η αίτηση του οφειλέτη και ο Δικαστής αποφασίσει ότι θα πρέπει να καταβάλλει 200 ευρώ τον μήνα, για 30 χρόνια, αλλά ο οφειλέτης δεν συμφωνεί, μέχρι πρότινος μπορούσε να προσφύγει εκ νέου επικαλούμενος, για παράδειγμα, ότι είναι άνεργος ή άλλους λόγους αδυναμίας πληρωμών. Σε αυτή την περίπτωση, σύμφωνα με το προηγούμενο καθεστώς, το Δικαστήριο θα όριζε μια συμβολική αλλά σταθερή καταβολή, π.χ. της τάξεως των 40 ευρώ, εκδίδοντας νέα δικαστική απόφαση η οποία προσέφερε επ’ αόριστον προστασία στον οφειλέτη εφόσον κατέβαλε αυτό το ποσό.
Αυτό που άλλαξε από τον προηγούμενο μήνα είναι ότι η ευνοϊκή αυτή διάταξη καταργήθηκε και πλέον ο οφειλέτης θα πρέπει να συμμορφωθεί με την πρωτόδικη απόφαση. Εξακολουθεί, όμως, να απολαμβάνει προστασία της ακίνητης και κινητής περιουσίας του από τη στιγμή που θα καταθέσει αίτηση στο Ειρηνοδικείο, η οποία θα ανανεωθεί με την προσωρινή διαταγή -ακριβώς όπως ισχύει τα τελευταία οκτώ χρόνια.
Κρατική επιδότηση και με τον παλιό νόμο
Η κρατική επιδότηση δεν αποτελεί «πρωτοτυπία» του νέου νόμου προστασίας της πρώτης κατοικίας. Δικαίωμα σε αυτή έχουν και όσοι επιλέξουν τη δικαστική οδό. Ο λόγος που δεν έχει ακόμη καταβληθεί επιδότηση στο παλιό καθεστώς είναι επειδή το μέτρο αυτό εγκρίθηκε το 2016 και δεν ισχύει αναδρομικά. Όπως εξηγεί ο κ. Κουρμούσης, οι αιτήσεις για προστασία που κατατέθηκαν μετά το 2016 δεν έχουν ακόμη τελεσιδικήσει και όταν αυτό συμβεί, θα επωφεληθούν της ευνοϊκής διάταξης και όσοι έχουν υπαχθεί στον παλιό Νόμο Κατσέλη, εξηγεί ο κ. Κουρμούσης.
Κατόπιν τούτου, οι οφειλέτες έχουν κίνητρο να προτιμήσουν την πλατφόρμα:
• Για να γλιτώσουν τα δικαστικά και δικηγορικά έξοδα της πολυετούς δικαστικής προσφυγής
• Για να ρυθμίσουν άμεσα τα χρέη τους και, συγκεκριμένα, εντός ενός μήνα. Αυτό ενδιαφέρει και τους πιο ηλικιωμένους οφειλέτες που δεν θέλουν να επιβαρύνουν τους κληρονόμους τους
• Για να αποφύγουν το ενδεχόμενο απόρριψης του αιτήματος από το Δικαστήριο, το οποίο θα σημαίνει τη συσσώρευση τόκων υπερημερίας πολλών ετών
Πώς θα αποτρέπονται τα «πήγαινε-έλα»
Προκειμένου να μην επιβαρύνουν άσκοπα τα συστήματα με αιτήσεις οι δανειολήπτες, το νέο πλαίσιο προστασίας δίνει μεν το δικαίωμα σε έναν νέο οφειλέτη να υποβάλει αίτημα μέσω της πλατφόρμας, αλλά σε περίπτωση που δεν αποδεχθεί τη ρύθμιση και θέλει να προσφύγει στο δικαστήριο, θα πρέπει να καταβάλλει ένα ποσό έναντι της οφειλής του για να παραμείνει σε προστασία.
Συγκεκριμένα, θα πρέπει να πληρώνει το 50% της τελευταίας ενήμερης δόσης, σε περίπτωση που η τράπεζα δεν του έκανε πρόταση ρύθμισης. Σε περίπτωση που η τράπεζα έκανε πρόταση και ο οφειλέτης την απέρριψε επιλέγοντας τη δικαστική οδό, θα πρέπει να καταβάλει τη μηνιαία δόση που όριζε η απορριφθείσα πρόταση, χωρίς μάλιστα να δικαιούται να αφαιρέσει, το ποσό, που θα συνεισέφερε το Δημόσιο, δεδομένου ότι ελλείψει οριστικής ρύθμισης δεν προβλέπεται συνεισφορά του Δημοσίου.
Όσον αφορά όσους βρίσκονται ήδη σε προστασία και θέλουν να «μεταπηδήσουν» στη νέα πλατφόρμα, έχουν τη δυνατότητα να υποβάλλουν αίτηση αλλά αν αποφασίσουν να δεχθούν τη ρύθμιση θα πρέπει να παραιτηθούν της υφιστάμενης προστασίας.
Όπως διευκρινίζει ο κ. Κουρμούσης, ο λόγος που εντάχθηκαν στον νέο νόμο αυτές οι δικλείδες ασφαλείας είναι για να αποθαρρυνθούν όσοι δανειολήπτες θελήσουν να «πειραματιστούν» με την ηλεκτρονική πλατφόρμα, ή να πηγαινοέρχονται μεταξύ των συστημάτων, προκαλώντας άσκοπο φόρτο -μια συμπεριφορά εξάλλου που υποδηλώνει στρατηγικό κακοπληρωτή.
