Η κρίση στην αγορά βιβλίου λόγω της μείωσης του διαθέσιμου εισοδήματος αλλά και η αντικατάσταση του από τα tablets οδήγησε σε λουκέτο πολλές μεγάλες αλυσίδες οι οποίες αποτελούσαν σημείο συνάντησης αλλά και αγαπημένα στέκια χιλιάδων Αθηναίων.
Τα πρώτα σημάδια είχαν εμφανιστεί το 2010, όταν πολλές από τις αλυσίδες βιβλιοπωλείων φρόντισαν από απλά βιβλιοπωλεία να μετατραπούν σε καταστήματα για αξεσουάρ νέων τεχνολογιών.
Όμως ούτε το νέο concept που επιχείρησαν έφερε το το επιθυμητό αποτέλεσμα και ως εκ τούτου αναγκάστηκαν να κατεβάσουν ρολά.
Τελευταίο θύμα της οικονομικής κρίσης η αλυσίδα βιβλιοπωλείων Παπασωτηρίου, που έκλεισε και το τελευταίο μεγάλο υποκατάστημα της στην Πανεπιστημίου, στο κέντρο της Αθήνας.
Το βιβλιοπωλείο Παπασωτηρίου, υπήρξε ορόσημο του κέντρου της πόλης ενώ ο γνωστός εκδοτικός οίκος Μπράουν είχε συμπεριλάβει το 2013 το βιβλιοπωλείο αυτό στη λίστα του με τα 49 καλύτερα του κόσμου, στην έκδοση «Bookshops: Long established and the most fashionable ones».
Να σημειωθεί ότι η αλυσίδα αντιμετώπιζε σοβαρά οικονομικά προβλήματα ενώ οι πρόσφατες προσπάθειες που καταβλήθηκαν προκειμένου να βρεθεί λύση -είτε μέσω της δικαστικής οδού είτε μέσω συμφωνιών με προμηθευτές - απέβησαν άκαρπες.
Είχε προηγηθεί, το 2013 το λουκέτο στην Εστία, από τις πιο παλιές της πρωτεουσας με συνεχή λειτουργία 128 ετών.
Ήταν η αλυσίδα που κατάφερε μέσα στη μακρόχρονη πορεία της να επιβιώσει από πολέμους και κατοχή, αλλά που δεν κατάφερε να αντέξει την στην κρίση.
Για πολλά χρόνια το “Βιβλιοπωλείον της Εστίας” προσέλκυε το ενδιαφέρον ανθρώπων των γραμμάτων, των τεχνών αλλά και της πολιτικής.
Ήταν τόπος συνάντησης για πολλούς γνωστούς Αθηναίους, ενώ στους χώρους τους φιλοξενήθηκαν κατά καιρούς πολλές ενδιαφέρουσες εκδηλώσεις και βιβλιοπαρουσίασεις.
Ωστόσο τα οικονομικά προβλήματα άρχισαν να γίνονται αισθητά καθώς δεν μπορούσαν να αγοραστούν νέοι τίτλοι, με αποτέλεσμα η επισκεψιμότητα και ο τζίρος να συρρικνωθούν δραματικά.
Το τέλος δόθηκε με μια λιτή ανακοίνωση στο τζάμι, στην είσοδο του καταστήματος. Με την φράση “ελπίζουμε να μπορέσουμε όλοι μας να ξεπεράσουμε τη βαθύτατη κρίση που πλήττει τις επιχειρήσεις και τη χώρα μας γενικότερα”, έγινε και επισήμως γνωστή η παύση της λειτουργίας του πιο ιστορικού ίσως βιβλιοπωλείου της Αθήνας.
Δεύτερη μεγάλη αλυσίδα βιβλιοπωλείων στην Ελλάδα που έβαλε λουκέτο, μετά από 45 χρόνια ήταν η Φλωράς.
Τα βιβλιοπωλεία «Φλωράς» ξεκίνησαν το 1974 όταν οι καθηγητές Αγγλικών Γιάννης και Μαίρη Φλωρά, αποφάσισαν να αφήσουν τα φροντιστήριά τους και να στραφούν στα ξενόγλωσσα βιβλία. Η άνοδος της εταιρείας είναι ραγδαία και τα βιβλιοπωλεία Φλωράς γίνονται συνώνυμα των ξενόγλωσσων βιβλίων.
Πριν τα χρόνια της ύφεσης είχε φτάσει να αριθμεί 11 βιβλιοπωλεία και να απασχολεί 70 άτομα ως μόνιμο προσωπικό και άλλους 150 ως έκτακτο.
Από το 2010 άρχισαν να ξεκινούν τα πρώτα σοβαρά οικονομικά προβλήματα της εταιρείας. Επιταγές σε προμηθευτές «χτυπούν» ενώ και οι στρόφιγγες των Τραπεζών σταματούν τη δανειοδότηση. Η «χρυσή εποχή» όπου τα βιβλιοπωλεία «Φλωράς» έχουν φθάσει να είναι η τρίτη μεγαλύτερη αλυσίδα αρχίζει και φθίνει με ραγδαίους ρυθμούς.
Ήδη από τα 12 καταστήματα θα κλείσουν τα δέκα, ενώ το 2015 η οικονομική κρίση θα «γονατίσει» την οικογένεια Φλωρά που θα πάρει την πιο δύσκολη απόφασή της. Θα κλείσει τα δυο τελευταία καταστήματά της και θα δηλώσει πτώχευση.
Το φθινόπωρο του 2015 η εταιρεία ανακοίνωσε το κλέισιμο και το κλείσιμο και των τελευταίων καταστημάτων γράφοντας ουσιαστικά τους τίτλους τέλους.
Στην ανακοίνωση που εξέδωσε ανέφερε ως βασικό λόγο για την κίνηση της την μη εφαρμογή την μη τιμωρία του «καρτέλ του ξενόγλωσσου βιβλίου», επιρρίπτοντας ευθύνες στην Επιτροπή Ανταγωνισμού.
Συγκεκριμένα η ανακοίνωση της εταιρείας αναφέρει: «Ύστερα από 40 χρόνια ο φετινός Σεπτέμβριος, η σχολική χρονιά 2015, δεν θα ξεκινήσει μαζί με τα Βιβλιοπωλεία Φλωράς.
Η εταιρεία μας διέκοψε την λειτουργία της, μην μπορώντας να σταθεί όρθια στον πολυετή βιασμό της από το καρτέλ του ξενόγλωσσου βιβλίου και στην "υποστήριξη" που έδωσε στο καρτέλ η πολυετής καθυστέρηση της Επιτροπής Ανταγωνισμού να το τιμωρήσει» αναφέρεται στην ανακοίνωση.
«Ο τρόπος που κλείνει η εταιρεία μας δεν είναι ο καλύτερος και αφήνει πίσω τις εκκρεμότητες που ελπίζουμε να διευθετηθούν όταν ολοκληρωθούν οι σχετικές πτωχευτικές διαδικασίες. Εκφράζουμε την λύπη μας για το λυπηρό αυτό γεγονός, ελπίζουμε πραγματικά να μην είχε συμβεί ποτέ και να ήμασταν συνεπείς προς όλους, όπως ήμασταν επί δεκαετίες, πριν μας βιάσει και μας δολοφονήσει το καρτέλ του ξενόγλωσσου βιβλίου, με την συμπαράσταση της Επιτροπής Ανταγωνισμού (έστω και άθελά της)».
Οικονομική στενότητα για τις αλυσίδες
Τα πράγματα όμως δεν είναι εύκολα ούτε και τις άλλες μεγάλες επαπομείνασες αλυσίδες βιβλιοπωλείων, όπως για παράδειγμα ο Λιβάνης.
Οι μετοχές της εισηγμένης εταιρείας έχουν τεθεί σε καθεστώς επιτήρησης, ενώ το 2015 οι ζημιές της ήταν μεγαλύτερες από το τζίρο της. Συγκεκριμένα οι πωλήσεις υποχώρησαν στα 3,52 εκατ. ευρώ από 5,37 εκατ. το 2014 ενώ οι οι ζημιές μετά φόρων «φούσκωσαν» στα 4,24 εκατ. ευρώ από 3,04 εκατ. το 2014.
Οι ζημίες προ φόρων ανήλθαν σε 4,21 εκατ έναντι 3,01 εκατ. ευρώ του έτους 2014. Οι ζημίες προήλθαν από τη συνήθη λειτουργία της εταιρείας κατά 3,08 εκατ. ευρώ και από απομείωση στοιχείων ενεργητικού συνολικού ποσού κατά 1,13 εκατ. ευρώ.
Τα ίδια Κεφάλαια μειώθηκαν στα 621.325 από 4,048 εκατ. ευρώ το 2014.
Προβλήματα όμως αντιμετωπίζει και η αλυσίδα Ελευθερουδάκης, η οποία έχει καταθέσει αίτηση υπαγωγής στο άρθρο 106β του Πτωχευτικού Κώδικα.
Προ κρίσης η εταιρεία έφθανε να ελέγχει και πάνω από 21 καταστήματα, μεταξύ των οποίων και σημεία στο αεροδρόμιο Ελευθέριος Βενιζέλος, σήμερα διαχειρίζεται 4 καταστήματα.
Υπενθυμίζεται ότι τα βιβλιοπωλεία Ελευθερουδάκη ξεκίνησαν με τον Κωνσταντίνο Ελευθερουδάκη, όπου με σκληρή δουλειά κατάφερε να ανοίξει το δικό του βιβλιοπωλείο το 1918 στη πλατεία Συντάγματος. Τα βιβλιοπωλεία Ελευθερουδάκη ξεκίνησαν και παραμένουν έως και σήμερα μια οικογενειακή επιχείρηση με τα ηνία να έχουν περάσει στην τρίτη γενιά.
