Σε ένα ανεπίτρεπτο «φάουλ» που διαστρεβλώνει την πραγματική εικόνα για τις ελληνικές τράπεζες και στέλνει αρνητικά μηνύματα στους επενδυτές – ειδικά σε μια κρίσιμη στιγμή, ενόψει της αύξησης μετοχικού κεφαλαίου της Τράπεζας Πειραιώς -, υπέπεσε χθες ο Διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, Γιάννης Στουρνάρας.
Μιλώντας στην Διαρκή Επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων της Βουλής - όπου κατόπιν αιτήματος του ΚΙΝΑΛ το κύριο θέμα ήταν η μείωση των κόκκινων δανείων, ο «Ηρακλής» και η πρόταση της ΤτΕ για bad bank – ο Διοικητής της ΤτΕ ανέφερε χαρακτηριστικά: «Οι ελληνικές τράπεζες εμφανίζουν έλλειμμα άνω των 10 δισ. σε σχέση με τις λεγόμενες Ελάχιστες Απαιτήσεις Ιδίων Κεφαλαίων και Επιλέξιμων Υποχρεώσεων (MREL), το οποίο υποχρεούνται να καλύψουν εντός των επόμενων 4-5 ετών».
Η συγκεκριμένη αναφορά, μάλιστα, δεν συνδέθηκε με τις προκλήσεις που έχουν να αντιμετωπίσουν οι ελληνικές τράπεζες, αλλά συγκαταλέχθηκε στα ασθενέστερα οικονομικά μεγέθη συγκριτικά με τις ευρωπαϊκές τράπεζες που παρουσιάζουν οι ελληνικές, με βάση τα τελευταία διαθέσιμα, δημοσιευμένα στοιχεία του Σεπτεμβρίου 2020.
Ο κ. Στουρνάρας άφησε, έτσι, την εντύπωση ότι οι ελληνικές τράπεζες έχουν κεφαλαιακή τρύπα άνω των 10 δισ. ευρώ που πρέπει να καλύψουν, παραπέμπτοντας συνειρμικά στην ανάγκη ανακεφαλαιοποιήσεων.
Τα πράγματα, βεβαίως, δεν έχουν καθόλου έτσι. Οι ελληνικές τράπεζες δεν έχουν έλλειμμα κεφαλαίων, ώστε να χρειάζονται ανακεφαλαιοποίηση. Η υποχρέωση MREL (Ελάχιστες Απαιτήσεις Ιδίων Κεφαλαίων και Επιλέξιμων Υποχρεώσεων) – κοινή για όλες τις ευρωπαϊκές τράπεζες – αφορά σε εφεξής «χτίσιμο» κουμπαρά κεφαλαίων μέχρι το 2025 στο πλαίσιο προληπτικής επάρκειας κεφαλαίων. Για τον σκοπό αυτό άλλωστε, και χάρη στη μείωση των NPLs που έχουν πετύχει μέσω του «Ηρακλή», αλλά και στη μείωση του κόστους δανεισμού του Ελληνικού Δημοσίου, οι ελληνικές τράπεζες σχεδιάζουν να βγουν στις αγορές για την άντληση κεφαλαίων με ομολογιακές εκδόσεις, μέσω των οποίων θα ενισχύσουν (και δεν θα κλείσουν ελλείμματα) τα κεφάλαιά τους.
Όπως έχει γράψει το insider.gr, οι ελληνικές τράπεζες, κάνοντας την αρχή μέσα στο προσεχές τρίμηνο, θα προβαίνουν στη συστηματική «καλλιέργεια» της κεφαλαιακής τους βάσης, με εκδόσεις ομολόγων για τον εμπλουτισμό της σύνθεσης και του ύψους των κεφαλαίων τους. Το «λίπασμα» κεφαλαίων θα ρίχνεται στους ισολογισμούς των τραπεζών σε ετήσια βάση και καθ΄ όλη τη διάρκεια της προσεχούς πενταετίας, με αποτέλεσμα, χωρίς την έκδοση νέων μετοχών, τα κεφάλαια των τραπεζών να ενισχυθούν κατά 16 δισ. ευρώ μέχρι το 2025. Ήδη, η Alpha Bank ετοιμάζεται για έκδοση ομολόγου Tier II και εκδηλώνεται αυξημένο ενδιαφέρον από τους επενδυτές.
Τι είναι η απαίτηση προληπτικών κεφαλαίων MREL
Η Ελάχιστη Απαίτηση Ιδίων Κεφαλαίων και Επιλέξιμων Υποχρεώσεων (Minimum Required Eligible Liabilities, MREL) βρίσκεται σε απόλυτη συνάρτηση με την Οδηγία 2014/59/EE για τη θέσπιση πλαισίου για την εξυγίανση τραπεζών και επενδυτικών εταιρειών (BRRD) που ισχύει από 1/1/2016.
Η Οδηγία BRRD που ενσωματώθηκε στην εθνική νομοθεσία με τον ν. 4335/2015 έθεσε τέλος στην πολιτική της διάσωσης των τραπεζών με δημόσιους πόρους, ελαχιστοποιώντας την έκθεση των φορολογούμενων σε ζημίες, και καθιέρωσε εργαλεία εξυγίανσης με ίδια μέσα, μεταξύ αυτών και την αναδιάρθρωση του παθητικού (bail-in tool).
Για την αποτελεσματική εφαρμογή της αναδιάρθρωσης του παθητικού και για να διασφαλιστεί ότι τα πιστωτικά ιδρύματα έχουν εκδώσει επαρκή χρηματοοικονομικά μέσα, τα οποία θα μπορούν να διαγραφούν ή και να απομειωθούν προς απορρόφηση ζημιών ή/και να μετατραπούν σε μετοχικό κεφάλαιο υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις, χωρίς να θέσουν σε κίνδυνο τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα, οι τράπεζες θα πρέπει να πληρούν ανά πάσα στιγμή μία ελάχιστη απαίτηση ιδίων κεφαλαίων και επιλέξιμων υποχρεώσεων (Minimum Requirement of Own Funds and Eligible Liabilities – MREL).
Αυτή η απαίτηση υπολογίζεται ως το ποσό των ιδίων κεφαλαίων και επιλέξιμων υποχρεώσεων εκφρασμένο ως ποσοστό επί τοις εκατό του συνόλου των υποχρεώσεων και των ιδίων κεφαλαίων της τράπεζας.
Το MREL, δηλαδή, αφορά στοιχεία παθητικού των τραπεζών που θα μπορούν δυνάμει να χρησιμοποιηθούν για την απορρόφηση ζημιών και για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, αν κάτι τέτοιο απαιτηθεί σε περίπτωση εξυγίανσης.
