Τον δρόμο για την υλοποίηση από τον ΔΕΣΦΑ επενδύσεων συνολικού προϋπολογισμού 540 εκατ. ευρώ στο εθνικό σύστημα μεταφοράς φυσικού αερίου άνοιξε η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ), καθώς ενέκρινε πριν από λίγες ημέρες το Πρόγραμμα Ανάπτυξης του Διαχειριστή για την περίοδο 2021-2030.
Στόχος σημαντικής μερίδας των έργων που περιλαμβάνονται στο Πρόγραμμα Ανάπτυξης είναι να αποκτήσουν νέες περιοχές πρόσβαση στο φυσικό αέριο, ώστε να μειώσουν το ενεργειακό τους κόστος. Άλλες σχεδιαζόμενες υποδομές θα ενισχύσουν τις «πύλες» εισόδου και εξόδου καυσίμου από την Ελλάδα, οι οποίες όχι μόνο θα αυξήσουν τη διαφοροποίηση των πηγών τροφοδοσίας της εγχώριας αγοράς, αλλά και θα μετατρέψουν το ελληνικό δίκτυο φυσικού αερίου σε «σταυροδρόμι» νέων διαδρομών τροφοδοσίας της ευρύτερης περιοχής της Νοτιοανατολικής Ευρώπης.
Από τα έργα που δίνουν για πρώτη φορά το «παρών» στο Πρόγραμμα, ίσως το πιο εμβληματικό για τον ρόλο του φυσικού αερίου ως «καύσιμου γέφυρα» για την απανθρακοποίηση, εν όψει της απολιγνιτοποίησης, είναι ο αγωγός υψηλής πίεσης προς τη Δυτική Μακεδονία. Έτσι, η επέκταση του συστήματος μεταφοράς στην περιοχή θα στηρίξει όχι μόνο την ενεργειακή της μετάβαση, αλλά και την ανάπτυξη νέων επιχειρηματικών δραστηριοτήτων στην περιοχή, οι οποίες θα αντικαταστήσουν το παραγωγικό κενό που θα επιφέρει η «μονοκαλλιέργεια» του λιγνίτη.
Παράλληλα, το έργο θα δώσει την ευκαιρία να παραμείνει η Δυτική Μακεδονία ενεργειακό κέντρο της χώρας – αυτή τη φορά μέσω των «πράσινων» αερίων, καθώς θα είναι εξαρχής συμβατός με τη μεταφορά και υδρογόνου.
«Παράθυρο» για μικρή επιβάρυνση στα τέλη
Σύμφωνα με το Πρόγραμμα του ΔΕΣΦΑ, ο προϋπολογισμός του αγωγού είναι 110 εκατ. ευρώ, ενώ θα ξεκινά από τα Τρίκαλα Ημαθίας, καλύπτοντας μία διαδρομή 130 χιλιομέτρων. Με δεδομένο ότι τελικά δεν συμπεριλήφθηκε στο Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης, όπως έχει γράψει το insider.gr, μία άλλη πηγή χρηματοδότησης θα μπορούσε να είναι το νέο ΕΣΠΑ, υπό την προϋπόθεση ωστόσο ότι θα έχουν τη δυνατότητα να ενταχθούν έργα φυσικού αερίου, έστω και με τις προδιαγραφές διακίνησης στο μέλλον «πράσινων» καυσίμων.
Ο ΔΕΣΦΑ δηλώνει αποφασισμένος να υλοποιήσει το έργο και χωρίς χρηματοδότηση, με ίδια κεφάλαια και τραπεζικό δανεισμό. Ακόμη και σε αυτή την περίπτωση, αν στην περιοχή υπάρχει σημαντική ζήτηση για καύσιμο, τότε η οικονομική επιβάρυνση στον τελικό χρήστη του αερίου (μέσω των χρεώσεων μεταφοράς) για την απόσβεση του αγωγού θα είναι περιορισμένη.
Η προϋπόθεση αυτή φαίνεται πως θα διασφαλισθεί, αφού σύμφωνα με πρόσφατες δηλώσεις του προέδρου και διευθύνοντος συμβούλου της ΔΕΗ, Γιώργου Στάσση, η λιγνιτική μονάδα «Πτολεμαΐδα V» ήδη από το 2025 θα λειτουργεί με φυσικό αέριο. Μάλιστα, με τη μετατροπή η μονάδα θα αποκτήσει μεγαλύτερη ισχύ (1.000 MW), αποτελώντας έτσι ένα σημαντικό καταναλωτή που θα εξυπηρετεί το έργο.
Επέκταση στην Πάτρα
Με το Πρόγραμμα Ανάπτυξης σχεδιάζεται επίσης η επέκταση του συστήματος μεταφοράς και στην Πάτρα, μέσω ενός αγωγού υψηλής πίεσης και μήκους 140 χλμ. περίπου, ο οποίος θα ξεκινά από τη Μεγαλόπολη. Το έργο έχει προϋπολογισμό 85 εκατ. ευρώ, ενώ θα διασυνδέσει και τη Βιομηχανική Περιοχή της Αχαϊκής Πρωτεύουσας, με τους τοπικούς υποψήφιους βιομηχανικούς καταναλωτές να δημιουργούν τις προϋποθέσεις για την ανάπτυξη υψηλής ζήτησης καυσίμου στην περιοχή. Επιπλέον, ανοικτό παραμένει το ενδεχόμενο μελλοντικών επεκτάσεων για την τροφοδότηση και επιπλέον πόλεων της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας (Πύργος, Αγρίνιο).
Στις επενδύσεις του ΔΕΣΦΑ, συμπεριλαμβάνονται επίσης «έξοδοι» του υφιστάμενου συστήματος (μετρητικοί – ρυθμιστικοί σταθμοί), με τους οποίους θα αποκτήσουν πρόσβαση στο φυσικό αέριο ακόμη περισσότερες πόλεις. Έτσι, ανάλογες «έξοδοι» προβλέπονται για την Κόρινθο, την Τρίπολη, το Άργος και το Ναύπλιο. Επιπλέον, υπάρχουν μετρητικοί – ρυθμιστικοί σταθμοί οι οποίοι αποτελούν το πρώτο βήμα «έλευσης» του φυσικού αερίου στη Δυτική Μακεδονία. Κι αυτό γιατί, μέσω του αγωγού ΤΑΡ, θα επιτρέψουν την τροφοδοσία των δικτύων διανομής τα οποία πρόκειται να κατασκευαστούν στα αστικά κέντρα της περιοχής.
«Προχωρά» η συμφωνία για τον αγωγό Ελλάδας – Β. Μακεδονίας
Από την άλλη πλευρά, την κατεύθυνση μετατροπής της Ελλάδας σε gas hub εξυπηρετεί η υποδομή διασύνδεσης του εθνικού συστήματος με τον Διαδυνδετήριο Αγωγό Ελλάδας – Βουλγαρίας (IGB), ο οποίος πρόκειται να ολοκληρωθεί στο τέλος του έτους, αλλά και με τον πλωτό σταθμό «υποδοχής» LNG (FSRU) που σχεδιάζεται να εγκατασταθεί στην Αλεξανδρούπολη.
Το «παρών» δίνει και το ελληνικό σκέλος του αγωγού διασύνδεσης με τη Βόρεια Μακεδονία. Ο αγωγός θα ξεκινά από τη Νέα Μεσημβρία, και θα καταλήγει στην περιοχή του Νεγκότινο στη γειτονική χώρα. Το εγχώριο τμήμα του θα φτάνει στην περιοχή των Ευζώνων, ενώ ο προϋπολογισμός του ανέρχεται σε 51,4 εκατ. ευρώ.
Ο ΔΕΣΦΑ δρομολογεί το επόμενο φθινόπωρο το Market Test (Έρευνα Αγοράς), ώστε να αποτυπωθεί το επιχειρηματικό ενδιαφέρον για την αξιοποίηση της υποδομής. Στα τέλη Μαρτίου, η κυβέρνηση της γειτονικής χώρας ενέκρινε το κείμενο της εναρμονισμένης συμφωνίας για την κατασκευή του αγωγού, ενώ εξουσιοδότησε τον υπουργό Οικονομίας να υπογράψει τη συμφωνία αυτή με την κυβέρνηση της Ελλάδας.
