«Η επένδυση αναπτύσσει ένα αξιόπιστο, φιλικό προς το χρήστη και οικονομικά διαλειτουργικό ηλεκτρονικό σύστημα διοδίων στην Ελλάδα. Διασφαλίζει τη διαθεσιμότητα διαφορετικών επιλογών για αυτόματες ηλεκτρονικές πληρωμές, έναν δίκαιο και διαφανή μηχανισμό χρέωσης διοδίων, βελτιωμένη ροή οχημάτων και θέτει τα θεμέλια για ενισχυμένες υπηρεσίες και διαλειτουργικότητα με άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Η υλοποίηση της επένδυσης θα ολοκληρωθεί έως τις 31 Δεκεμβρίου 2025».
Αυτό αναφέρεται στην έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που συνοδεύει την έγκριση του ελληνικού σχεδίου για το Ταμείο Ανάκαμψης, δίνοντας και ένα πρώτο χρονοδιάγραμμα για τη λειτουργία των ηλεκτρονικών διοδίων, έως τα τέλη του 2025. Να υπενθυμίσουμε ότι στο Εθνικό Σχέδιο για το Ταμείο Ανάκαμψης, που αποκαλύφθηκε με λεπτομέρειες προ μερικών μηνών, συμπεριλαμβάνεται και το θέμα των ηλεκτρονικών διοδίων, για τα οποία η ελληνική πρόταση αναφέρεται σε «επένδυση σε ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΑ ΔΙΟΔΙΑ με κόστος 65 εκατ. ευρώ». Η ανάθεση σύμβασης για τα ηλεκτρονικά διόδια εκτιμάται στο β’ εξάμηνο του 2023.
Η χρέωση ανά χιλιόμετρο συνολικά στους μεγάλους ελληνικούς αυτοκινητόδρομους, μέσα από ένα καινοτόμο σύστημα ηλεκτρονικών διοδίων με αναλογική επιβάρυνση, το οποίο θα υλοποιηθεί με σύμπραξη δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, αρχίζει σταδιακά να διαφαίνεται στον ορίζοντα. Τις διαδικασίες για έναν σημαντικό έργο, που μάλιστα αναμένεται εν μέρει να χρηματοδοτηθεί και από τους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης, προωθεί το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών. Ο λόγος για τον διαγωνισμό για το νέο, σύγχρονο σύστημα ηλεκτρονικών διοδίων με αναλογική χρέωση, ο οποίος αναμένεται να υλοποιηθεί με το μοντέλο της σύμπραξης δημόσιου και ιδιωτικού τομέα (ΣΔΙΤ). Βάσει πρόσφατης επικαιροποίησης το κόστος είχε εκτιμηθεί σε περίπου 90 εκατ. ευρώ.
Επί της ουσίας, το νέο μοντέλο θα παραπέμπει σε έναν ενιαίο πομποδέκτη και θα χρεώνει αναλογικά τους χρήστες με το χιλιόμετρο, δηλαδή σε σχέση με την απόσταση που διανύουν εντός του οδικού άξονα. Όπως έχει πει πάντως ο υπουργός Υποδομών και Μεταφορών, κ. Κώστας Καραμανλής, ο νέος διαγωνισμός θα λαμβάνει υπόψη τα ευρωπαϊκά δεδομένα. Ένα υβριδικό σύστημα διοδίων που επιτυγχάνει χιλιομετρική χρέωση εφαρμόζει ήδη από την 1ηΙανουαρίου 2021 για τους συνδρομητές της η Ολυμπία Οδός.
Ο παλιός διαγωνισμός, ύψους σχεδόν 400 εκατ. ευρώ, της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ για την ανάπτυξη δορυφορικού συστήματος προκειμένου να εισπράττονται τα διόδια με αναλογική χρέωση να ακυρώθηκε (μάλιστα είχε αναδειχθεί και προσωρινός ανάδοχος το σχήμα ΑΚΤΩΡ-Intrakat, αν και ακολούθως υπεβλήθηκαν προσφυγές στο ΣτΕ), ενώ είχε προκαλέσει αντιδράσεις και από τους ίδιους τους κατασκευαστές/παραχωρησιούχους για ζητήματα χρόνου, τροποποιήσεων συμβάσεων, αντίδρασης τραπεζών κ.α., ωστόσο, η τωρινή ηγεσία του υπουργείο Υποδομών φαίνεται να προωθεί διαδικασίες για την υλοποίηση και εφαρμογή ενός συστήματος αναλογικής χρέωσης.
Πάντως, η προώθηση του διαγωνισμού έχει τις δυσκολίες του καθώς τα έσοδα διοδίων των παραχωρησιούχων που διαχειρίζονται σήμερα τους οδικούς άξονες είναι «κλειδωμένα» από tiw πολυετείς συμβάσεις παραχώρησης ενώ συνδέονται με την αποπληρωμή των δανείων. Κατά συνέπεια, θα χρειαστεί συμφωνία τόσο με τους παραχωρησιούχους, όσο και με τις πιστώτριες τράπεζες.
