Κεφαλαιώδους σημασίας για το άνοιγμα της στρόφιγγας της ρευστότητας προς τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις θα είναι η μεγέθυνσή τους μέσω συγχωνεύσεων και συνεργειών, με προαπαιτούμενο την βιωσιμότητα αμφοτέρων των μερών. Βιωσιμότητα και μεγαλύτερο μέγεθος θα είναι η μοναδική δίοδος για να διευρυνθεί η παροχή τραπεζικών δανείων στη «ραχοκοκαλιά» της ελληνικής Οικονομίας, επιτυγχάνοντας τη χρυσή τομή στα διαφορετικά ζητούμενα κυβέρνησης – μικρομεσαίων επιχειρήσεων και τραπεζών για τη ροή ρευστότητας στην πραγματική Οικονομία, τηρώντας και το πλαίσιο των εποπτικών περιορισμών για την ανάληψη πιστωτικού κινδύνου.
Το θέμα της παροχής ρευστότητας στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις μπήκε ουσιαστικά σε νέες βάσεις μετά τη χθεσινή διευρυμένη σύσκεψη υπό τον Υπουργό Οικονομικών, Χρήστο Σταϊκούρα, όπου έγινε η κατάθεση των θέσεων όλων των ενδιαφερόμενων μερών, με το ραντεβού να ανανεώνεται για μετά από 15 ημέρες. Τότε, θα μπουν επί τάπητος τρία κομβικά θέματα:
α) ο εντοπισμός των λόγων για τους οποίους απορρίπτονται σε μεγάλο βαθμό από το τραπεζικό σύστημα τα αιτήματα χρηματοδότησης μικρομεσαίων επιχειρήσεων,
β) το θέμα της τιμολόγησης των δανείων προς τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις και η διαφορά μεταξύ επιτοκίων χορηγήσεων και καταθέσεων, και
γ) η πρόκληση των χρηματοδοτήσεων του Ταμείου Ανάκαμψης, ειδικά στο σκέλος των «πράσινης» ανάπτυξης για την οποία το RRF προβλέπει κονδύλια μεγάλου ύψους και τα οποία δεν πρέπει να χαθούν εξαιτίας έλλειψης αντίστοιχων επιλέξιμων έργων προς χρηματοδότηση.
Στη χθεσινή, διάρκειας δυόμιση ωρών, τηλεδιάσκεψη υπό τον Υπουργό Οικονομικών μετείχαν ο Υπουργός Ανάπτυξης & Επενδύσεων, Α. Γεωργιάδης και ο Αναπληρωτής Υπουργός, αρμόδιος για τις ιδιωτικές επενδύσεις και τις ΣΔΙΤ, Ν. Παπαθανάσης, ο Υφυπουργός Οικονομικών, αρμόδιος για το χρηματοπιστωτικό σύστημα, Γ. Ζαββός, ο Διευθυντής της Διεύθυνσης Επιθεώρησης Εποπτευόμενων Εταιρειών της Τράπεζας της Ελλάδος, Γ. Πάσχας, ο Γενικός Γραμματέας Δημοσιονομικής Πολιτικής, Θ. Πετραλιάς, ο Ειδικός Γραμματέας Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους Φ. Κουρμούσης, οι Διευθύνοντες Σύμβουλοι των τεσσάρων συστημικών τραπεζών κ.κ. Χ. Μεγάλου, Π. Μυλωνάς, Φ. Καραβίας, Β. Ψάλτης, ο Πρόδρος της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών, Γ. Χαντζηνικολάου και η Γενική Γραμματέας, Χ. Απαλαγάκη και οι εκπρόσωποι Επιμελητηρίων και φορέων της αγοράς κ.κ. Κ. Μίχαλος (Πρόεδρος Κεντρικής Ένωσης Επιμελητηρίων και Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Αθήνας), Β. Κορκίδης (Πρόεδρος Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Πειραιά και Πρόεδρος της Ελληνικής Συνομοσπονδίας Εμπορίου & Επιχειρηματικότητας), Γ. Καββαθάς (Πρόεδρος Γενικής Συνομοσπονδίας Επαγγελματιών Βιοτεχνών Εμπόρων Ελλάδας), Κ. Κόλλιας (Πρόεδρος Οικονομικού Επιμελητηρίου), Γ. Ρέτσος (Πρόεδρος Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων), Γ. Χατζηθεοδοσίου (Πρόεδρος Επαγγελματικού Επιμελητηρίου), Γ. Κωνσταντόπουλος (Πρόεδρος Εξαγωγέων Βορείου Ελλάδος).
Κυβέρνηση – μικρομεσαίες επιχειρήσεις – τράπεζες διατύπωσαν χθες τις εξής θέσεις:
Κυβέρνηση: Οι τράπεζες έχουν δώσει δάνεια, έχουν προσφέρει αναστολές πληρωμών και έχουν κάνει ρυθμίσεις δανείων. Ωστόσο, παρά την πιστωτική επέκταση, η ρευστότητα δεν φτάνει στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Και προκειμένου το τραπεζικό σύστημα να είναι σε θέση να διοχετεύσει την απαιτούμενη ρευστότητα στην Οικονομία, η κυβέρνηση έχει βοηθήσει τις τράπεζες στη μείωση των κόκκινων δανείων με τον «Ηρακλή», έχει δημιουργήσει τα προγράμματα «Γέφυρα», έχει παράσχει εγγυήσεις για τα χρηματοδοτικά προγράμματα της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας και έχει ψηφίσει το πλαίσιο για τις μικροχρηματοδοτήσεις. Αναμένει, επομένως, από τις τράπεζες να ανταποκριθούν στις περιστάσεις, διοχετεύοντας ρευστότητα σε πολύ περισσότερες επιχειρήσεις.
Μικρομεσαίες επιχειρήσεις: Οι τράπεζες απορρίπτουν τα αιτήματα δανεισμού και επιβάλλουν υψηλά επιτόκια αν και έχουν βελτιώσει σημαντικά τη ρευστότητά τους και μάλιστα, αντλώντας την με αρνητικά επιτόκια. Όπως είπε ο Πρόεδρος της ΚΕΕ κ. Μίχαλος, μόλις 15.000-25.000 επιχειρήσεις, επί συνόλου άνω των 840.000 επιχειρήσεων στην Ελλάδα, έχουν πρόσβαση στην τραπεζική χρηματοδότηση. Την ίδια ώρα οι τράπεζες έχουν αντλήσει από την ΕΚΤ επιδοτούμενη ρευστότητα άνω των 44 δις. ευρώ, ενώ οι καταθέσεις έχουν αυξηθεί κατά περίπου 14 δισ. ευρώ από την αρχή της πανδημίας. Παρ’ όλα αυτά, το 22% των αιτήσεων για δάνειο που υποβάλλουν μικρομεσαίες επιχειρήσεις στην Ελλάδα απορρίπτεται, με το αντίστοιχο ποσοστό στην Ε.Ε. να είναι στο 8%. Στο κρατικό σύστημα στήριξης, μέσω επιχορηγήσεων και δανείων, έχουν πρόσβαση περίπου 100.000 επιχειρήσεις. Οι αριθμοί αυτοί αντιστοιχούν συνολικά στο 10% των ενεργών ΑΦΜ.
Ο κ. Μίχαλος ανέφερε ότι τα Επιμελητήρια κινητοποιούνται και βρίσκονται σε επαφές με την ΤτΕ προκειμένου να κάνουν μικροχρηματοδοτήσεις, αξιοποιώντας το σχετικό πλαίσιο που ψήφισε πέρυσι η κυβέρνηση.
Τράπεζες: Το τραπεζικό σύστημα έχει κάνει τεράστια πιστωτική επέκταση και η καθεμία από τις συστημικές τράπεζες θα δώσει δάνεια κοντά στα 24 δις. ευρώ την περίοδο 2021 – 2024. Ωστόσο, οι χρηματοδοτήσεις θα δίνονται σε αξιόχρεες επιχειρήσεις, διότι το εποπτικό όργανο (SSM) επιβάλλει συγκεκριμένους κανόνες πιστοδοτήσεων και πρέπει να διαφυλαχθεί η υγεία του τραπεζικού συστήματος και να αποτραπεί η δημιουργία νέων κόκκινων δανείων.
Δυστυχώς, η πλειοψηφία των μικρομεσαίων επιχειρήσεων που ζητούν δάνειο είναι υπερχρεωμένες και προβληματικές. Άνω του 50% των αιτημάτων που απορρίπτονται από τις τράπεζες είναι διότι η επιχείρηση έχει πολύ χαμηλή πιστοληπτική αξιολόγηση και δεν πληροί τα τραπεζικά κριτήρια. Ποσοστό γύρω στο 15% ζητά να χρηματοδοτηθεί για επιχειρηματικά πλάνα που δεν είναι βιώσιμα και άλλο τόσο ποσοστό παρουσιάζει συνεχόμενες ζημιογόνες χρήσεις και αναιμικούς τζίρους.
Η άντληση ρευστότητας από τις τράπεζες δεν γίνεται συνολικά με αρνητικά επιτόκια. Αυτό μπορεί να ισχύει για τη ρευστότητα της ΕΚΤ, αλλά όχι για τη ρευστότητα που αντλούν οι τράπεζες από τις αγορές. Παράλληλα, δεν δίνουν αρνητικά επιτόκια στις καταθέσεις.
Θα ήταν ανοησία από πλευράς τραπεζών να μη θέλουν να δώσουν δάνεια, καθώς αυτή είναι η δουλειά τους και η παραδοσιακή πηγή εσόδων τους. Όμως, τα δάνεια πρέπει να δίνονται σε βιώσιμες επιχειρήσεις και είναι κρίσιμη επίσης η δημιουργία επιχειρήσεων μεγαλύτερου μεγέθους, ικανών να αποκτήσουν θέση και πλεονέκτημα στον ανταγωνισμό ώστε να μπορούν να αντλούν κεφάλαια. Όπως αναφέρθηκε, τέλος, από τα δάνεια 7,7 δις. ευρώ που δόθηκαν μέσω ΕΑΤ, το 70% διοχετεύθηκε σε επιχειρήσεις με έως 10 εργαζόμενους, ενώ ποσοστό 20% σε επιχειρήσει με τζίρο τουλάχιστον 1 εκατ. ευρώ.
