Θολό τοπίο η φετινή Black Friday - Προσδοκίες και προβληματισμοί για την Μαύρη Παρασκευή

Ετοιμοπόλεμες οι μεγάλες αλυσίδες. Άγνωστοι Χ στην εξίσωση η επάρκεια των προϊόντων στα ράφια, οι καθυστερήσεις στην εφοδιαστική αλυσίδα, οι ανατιμήσεις στα προϊόντα και η αύξηση των κρουσμάτων.

Στη γραμμή εκκίνησης για την φετινή Black Friday βρίσκεται πλέον ο εμπορικός κόσμος, με τις πυρετώδεις προετοιμασίες να προσπαθούν να καλύψουν ένα διαφορετικό, από πολλές απόψεις, εμπορικό γεγονός σε σχέση με την περσινή χρονιά, αυξάνοντας αισθητά και τον τζίρου στο τέλος της χρονιάς.

Παρότι η κατάσταση φέτος κρίνεται καλύτερη από πέρυσι, όπου η Black Friday μεταφέρθηκε σχεδόν εξ ολοκλήρου διαδικτυακά, παράγοντες όπως η επάρκεια των προϊόντων στα ράφια, οι καθυστερήσεις που παρατηρούνται στην εφοδιαστική αλυσίδα, οι ανατιμήσεις στα προϊόντα ακόμα και η αύξηση των κρουσμάτων που οδηγεί στον αποκλεισμό του ποσοστού των ανεμβολίαστων από την αγορά, αποτελούν τους αγνώστους «χ» που διαφοροποιούν, αν όχι δυσχεραίνουν, την φετινή εξίσωση.

Σύμφωνα με πληροφορίες, υπό τον φόβο των αρρυθμιών που παρατηρούνται στην εφοδιαστική αλυσίδα, οι μεγάλες αλυσίδες ηλεκτρικών κι ηλεκτρονικών ειδών αναγκάστηκαν να στοκάρουν αποθέματα, πολύ νωρίτερα από την περίοδο που παραδοσιακά διαμορφώνουν τις παραγγελίες τους, γεγονός που εκτιμάται ότι θα περιορίσει τυχόν ελλείψεις. Αντίστοιχη είναι η εικόνα που μεταφέρουν στο insider.gr και οι μεγάλοι προμηθευτές προϊόντων τεχνολογίας των καταστημάτων, οι οποίοι επισημαίνουν ότι το απόθεμα φέτος είναι μεγαλύτερο σε σχέση με άλλες χρονιές κατά 20% περίπου. Κάπως έτσι τα προβλήματα στην εφοδιαστική αλυσίδα που καταγράφονται διεθνώς αλλά και οι ελλείψεις ημιαγωγών που έχουν οδηγήσει εταιρείες όπως η Apple να κάνουν λόγο για περιορισμό της παραγωγικής τους ικανότητας δεν αναμένεται να επηρεάσουν αισθητά την διάθεση ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών συσκευών.

Αμφίβολο ωστόσο παραμένει το πεδίο που αφορά τις τιμές των προϊόντων, γεγονός που δεν εξαρτάται αποκλειστικά από τη διάθεση των εμπόρων για εκπτώσεις. Το ενεργειακό κόστος αλλά και τα προβλήματα στην εφοδιαστική αλυσίδα και οι ελλείψεις που τα συνοδεύουν, έχουν ήδη προκαλέσει ανατιμήσεις στα προϊόντα γεγονός που εκτιμάται ότι θα επηρεάσει το εκπτωτικό περιθώριο παγκοσμίως, επιβαρύνοντας τον τελικό καταναλωτή. Ενδεικτικά να αναφέρουμε ότι σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα της γερμανικής Grover, The Electronics Price Index 2021, στην οποία εξετάζεται το πόσο επηρεάζονται διάφορες χώρες από τις αρρυθμίες στις μεταφορές αλλά κι από την παγκόσμια έλλειψη ημιαγωγών που προκάλεσε μεταξύ άλλων και η έκρηξη των κρυπτονομισμάτων, παρατηρείται μια συνολική απόκλιση στο μέσο κόστος των ηλεκτρονικών ειδών στη χώρα μας κατά 9,89%. Από τις κατηγορίες που εξετάστηκαν, φαίνεται να επηρεάζονται σε υψηλότερο ποσοστό αυτή των laptops και των smartphones ενώ στις κονσόλες η χώρα εμφανίζει τις ελλείψεις που παρατηρούνται διεθνώς.

«Πονοκέφαλος» οι αρρυθμίες στην εφοδιαστική αλυσίδα και οι ανατιμήσεις

Βασικός λόγος των ανατιμήσεων είναι η αύξηση στις τιμές μεταφοράς φορτίων. Σημειωτέον ότι σύμφωνα με την International Data Corporation, μόνο τους πρώτους τρεις μήνες του τρέχοντος έτους, η μέση τιμή αποστολής φορητών υπολογιστών από την Κίνα, αυξήθηκε κατά 6,1% σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο, γεγονός που όπως επισημαίνουν στελέχη των μεγάλων κατασκευαστών θα επηρεάζει δυνητικά τις τελικές τιμές των καταναλωτών έως και 10%-15%. «Μέχρι στιγμής έχουμε απορροφήσει τις ανατιμήσεις κάτι που δεν μπορούμε να κάνουμε αν συνεχιστεί αυτή η κατάσταση. Ας μην ξεχνάμε ότι ένα κοντέινερ από εκεί που έκανε 2,5 χιλιάρικα να το φέρεις από Κίνα σήμερα κάνει κοντά 13» επισημαίνει στέλεχος ελληνικού παραρτήματος κινεζικής εταιρείας τεχνολογίας στο insider.gr. Η παρατεταμένη συνθήκη σύμφωνα με τον ίδιο θα δημιουργήσει ένα σπιράλ ακρίβειας το οποίο θα έχει ως τελικό αποδέκτη τον καταναλωτή, είτε αυξάνοντας τις τιμές των προϊόντων είτε περιορίζοντας τα περιθώρια κέρδους άρα και τα περιθώρια για εκπτώσεις που έχουν οι έμποροι.

«Αν ένα Laptop που κοστίζει 1.500 ευρώ διατεθεί στη Black Friday 1.100 -1.000 ευρώ, έχει αδιαμφισβήτητα μια πολύ μεγάλη έκπτωση. Ωστόσο τα 1.000 μπορεί να απέχουν από το ποσό που θα ήθελε να διαθέσει ένας καταναλωτής για να αγοράσει laptop» επισημαίνει από πλευράς του στέλεχος αλυσίδας ηλεκτρικών κι ηλεκτρονικών ειδών, εκτιμώντας το αποτύπωμα που μπορεί να έχουν στην αγορά οι προαναφερθείσες ανατιμήσεις.

Συμπληρωματικά και παρά το απόθεμα που έχουν φροντίσει να διασφαλίσει οι έμποροι, οι παγκόσμιες ελλείψεις σε συνδυασμό με την εορταστική περίοδο που ακολουθεί, θα μπορούσε τους οδηγήσει τους εμπόρους στο να κρατήσουν μέρος του στοκ τους για την αυξημένη κίνηση των εορτών.

Τις προσδοκίες του κλάδου περιορίζουν εν μέρει και τα καλά αποτελέσματα των εμπορικών καταστημάτων όλο το προηγούμενο διάστημα. Όπως επισημαίνουν πηγές στο insider.gr «το πρώτο crash test στα είδη τεχνολογίας, που έγινε με την αφορμή της έναρξης της σχολικής περιόδου, είχε "ευτυχή" κατάληξη, τόσο από άποψη επάρκειας προϊόντων όσο κι από άποψη τζίρου». Μάλιστα «καλύτερα από τα περσινά επίπεδα δείχνει να έχει κινηθεί και το διάστημα του Νοεμβρίου που προηγείται της Μαύρης Παρασκευής, γεγονός που ίσως περιορίσει το ποσό που έχουν διαθέσιμο για αγορές τα νοικοκυριά» συμπληρώνουν.

Μικρότερος είναι ωστόσο ο προβληματισμός για τα μέτρα περιορισμού διασποράς της πανδημίας, μετά και την περσινή καινοφανή online ή «click away», Black Friday, στην οποία ο κλάδος ανταποκρίθηκε με επιτυχία, τηρουμένων πάντα των αναλογιών. Οι πρωτοφανείς συνθήκες που αντιμετώπισαν οι έμποροι πέρυσι μάλιστα, οι οποίες προκάλεσαν μεγάλα προβλήματα και καθυστερήσεις στην παράδοση προϊόντων και δυσαρέσκεια από πλευράς των καταναλωτών, αναμένεται φέτος να εξομαλυνθούν. Κι αυτό γιατί τόσο οι μεγάλες αλυσίδες, όσο και οι εταιρείες ταχυμεταφορών έχουν επενδύσει σε αυτοματισμούς και σε αύξηση του στόλου τους με στόχο να ανταποκριθούν καλύτερα σε αντίστοιχες καταστάσεις.

Επί ποδός οι μεγάλες αλυσίδες

Σε κάθε περίπτωση βέβαια και δεδομένου ότι ο τζίρος της Black Friday φτάνει τα 2,5 - 3 δισ. ευρώ και πλέον μεγάλο μέρος αυτού προκύπτει από το online κανάλι, η προετοιμασία ήταν εντατική και οι καμπάνιες των μεγάλων για την Μαύρη Παρασκευή της 26ης Νοεμβρίου, ξεκίνησαν ήδη από τις αρχές του μήνα. Οι περισσότερες εξ αυτών μάλιστα έχουν τον χαρακτήρα σφυγμομέτρησης προτρέποντας τους καταναλωτές να υποδείξουν τα προϊόντα επιλογής τους.

Για «Μπλάκ Φράιντεϊ της… κολάσεως» ετοιμάζεται για παράδειγμα η Κωτσόβολος, η οποία και καλεί τους πελάτες της να υποδείξουν τις κατηγορίες προϊόντων που τους ενδιαφέρουν. Με 90s’ mood, το Πλαίσιο προβλέπει ότι «Στο φετινό Black Friday θα βλέπουν όλοι κύκλους» και προβάλει την δυνατότητα «παράδοσης δωρεάν και εντός 24 ωρών. Σε «Black Friday loading» βρίσκονται και Public και Media Markt προτείνοντας στους πελάτες τους να ετοιμάσουν την δική τους wish list. Τέλος, «Black Friday welcome» απευθύνουν και τα WelcomeStores ενώ «εδώ γυρνάς, γιατί εδώ μετράς» είναι το μήνυμα της Electronet η οποία έχει μπει ήδη σε κλίμα προσφορών με την αφορμή της συμπλήρωσης των 25 χρόνων παρουσίας στην αγορά. Πέρα από τις μεγάλες αλυσίδες ηλεκτρικών κι ηλεκτρονικών ειδών, επί ποδός βρίσκονται και τα μεγάλα marketplaces, τα οποία εξυπηρετούν και μικρότερους εμπόρους μέσω του δικτύου των συνεργατών τους καθώς και το σύνολο των εμπορικών καταστημάτων άλλων ειδών (είδη σπιτιού, ένδυση, υπόδυση κλπ). Ήδη μάλιστα οι παραπάνω άνοιξαν τον χορό των προσφορών για τους καταναλωτές από σήμερα, μια εβδομάδα πριν την επίσημη ημερομηνία.

Τι θα ψωνίσουν οι Έλληνες στη φετινή Black Friday

Οι προετοιμασίες υπήρξαν εντατικές μετά και τα περσινά νούμερα που που πέτυχε η Μαύρη Παρασκευή ή καλύτερα η Μαύρη εβδομάδα. Να θυμίσουμε ότι σύμφωνα με έρευνα του GRECA, από τα στοιχεία εμπορικών καταστημάτων που συνεργάζονται με το Skroutz και το Best Price, o online τζίρος ήταν αυξημένος κατά 43,6% σε επίπεδο ημέρας σε σχέση με την Μαύρη Παρασκευή του 2019, ενώ η αύξηση έφτασε το 73,5% σε επίπεδο εβδομάδας. Ωστόσο η συνθήκη ήταν διαφορετική αφού τον περσινό Νοέμβριο η χώρα είχε μπει ήδη σε lockdown με ότι αυτό συνεπάγεται για την ψυχολογία των καταναλωτών.

Για την τρέχουσα χρονιά, σύμφωνα με έρευνα της Picodi, το 15% των ερωτηθέντων δήλωσε προθυμία να συμμετάσχει στη φετινή Μαύρη Παρασκευή, το 43% απέρριψε την ευκαιρία να συμμετάσχει στις εκπτώσεις και το 42% παρέμενε τον Οκτώβριο αναποφάσιστο. Βάσει της έρευνας «Holiday Shopping Trends 2021» της Sitecore, πάνω από τους μισούς Έλληνες καταναλωτές (59%) σκοπεύουν να πραγματοποιήσουν αγορές την περίοδο της Black Friday.

Στις κατηγορίες που βρέθηκαν στο επίκεντρο των καταναλωτών πέρυσι περιλαμβάνονται το «Σπίτι-Κήπος» και η «Τεχνολογία», ενώ είδη προσωπικής φροντίδας όπως ξυριστικές μηχανές και ζυγαριές είχαν την τιμητική τους αφού αντιστοιχίζονται με τις ιδιάζουσες συνθήκες που έφερε η πανδημία στην καθημερινότητα των καταναλωτών. Ωστόσο η μερική κανονικότητα στην οποία έχουμε επιστρέψει φέτος, θα μπορούσε να διαφοροποιήσει το μείγμα των αγορών.

Ενδεικτικά έρευνα της Fashion (Re)search του GLAMI σκιαγραφεί ότι κατά την φετινή Black Friday τo 66% των 4.022 συμμετεχόντων, σχεδιάζουν να ψωνίσουν online είδη μόδας. Αντίστοιχα, σύμφωνα με την σχετική έρευνα της Picodi, το top-10 των προϊόντων που σκοπεύουν να αγοράσουν κατά τη φετινή Black Friday οι καταναλωτές στην Ελλάδα περιλαμβάνει