Το σχέδιο νόμου του υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων με τίτλο «Αναπτυξιακός Νόμος - Ελλάδα Ισχυρή Ανάπτυξη» ψηφίστηκε από την επιτροπή Παραγωγής και Εμπορίου της Βουλής στις 21 Ιανουαρίου, ενώ πλέον μετρά αντίστροφα ο χρόνος για την ψήφισή του από την Ολομέλεια της Βουλής αύριο Τετάρτη.
Ο νέος Αναπτυξιακός περιλαμβάνει ρυθμίσεις που στοχεύουν στη βελτίωση του επενδυτικού περιβάλλοντος της χώρας, καθώς και στην επιτάχυνση και ευελιξία των προβλεπόμενων διοικητικών διαδικασιών για τις ιδιωτικές επενδύσεις.
Σύμφωνα με πληροφορίες, βασική στόχευση της κυβέρνησης είναι ο νέος Αναπτυξιακός Νόμος να καλύψει όχι μόνο τις ανάγκες της υφιστάμενης επιχειρηματικότητας στις μορφές που χαρακτηρίζουν τη σημερινή παραγωγική δομή της οικονομίας, αλλά και να την επαναπροσδιορίσει με αύξηση του αριθμού των ημεδαπών, αλλά και αλλοδαπών επιχειρηματιών και περαιτέρω με εμπλουτισμό τόσο στα παραγόμενα προϊόντα και παρεχόμενες υπηρεσίες, όσο κυρίως στα μέσα και διαδικασίες παραγωγής τους.
Στόχος του σχεδίου νόμου είναι να παράξει άμεσα και μετρήσιμα οφέλη, με βάση όχι μόνο τον αριθμό των υποβαλλόμενων αιτήσεων και εγκρίσεων, αλλά και το ποσοστό των ολοκληρωμένων επενδύσεων, προκειμένου, μάλιστα, η υλοποίηση των επενδύσεων να επηρεάσει θετικά και τις περιοχές εγκατάστασής τους, ενισχύοντας τις τοπικές κοινωνίες.
Ο νέος Αναπτυξιακός Νόμος χαρακτηρίζεται από δυο σημαντικές αλλαγές σε σχέση με την μέχρι τώρα ακολουθούμενη πολιτική. Η πρώτη αλλαγή είναι ουσιαστικής φύσης και αφορά στη θέσπιση των 13 καθεστώτων, θεματικού χαρακτήρα σε σχέση με την οριζόντια μορφή καθεστώτων ενισχύσεων του ισχύοντος νόμου, ενώ η δεύτερη αλλαγή είναι διαδικαστικής, κυρίως, φύσης και εισάγει σημαντικές καινοτομίες σε όλη τη διαδικασία υποβολής, αξιολόγησης, ελέγχου των επενδυτικών σχεδίων και της έκδοσης των συναφών διοικητικών πράξεων (με ρητές προθεσμίες), προκειμένου να καταστούν δυνατές οι άμεσες ωφέλειες από τη χορήγηση των ιδιαίτερα ελκυστικών κινήτρων στις επιχειρηματικές πρωτοβουλίες.
Τα 13 θεματικά καθεστώτα χορήγησης κρατικών ενισχύσεων
Με τον νέο Αναπτυξιακό θεσπίζονται 13 θεματικά καθεστώτα χορήγησης κρατικών ενισχύσεων σε επενδυτικά σχέδια σε όλους τους τομείς της επιχειρηματικής δραστηριότητας, σε συμμόρφωση με το ενωσιακό δίκαιο χορήγησης κρατικών ενισχύσεων και στη βάση των προβλεπόμενων ποσοστών του Χάρτη Περιφερειακών Ενισχύσεων 2022- 2027, με αυξημένα ποσοστά για την πλειοψηφία των περιοχών της χώρας. Τα 13 καθεστώτα είναι τα εξής:
1. Ψηφιακός και τεχνολογικός μετασχηματισμός επιχειρήσεων.
2. Πράσινη μετάβαση – Περιβαλλοντική αναβάθμιση επιχειρήσεων.
3. Νέο Επιχειρείν, με κύριο σκοπό την υποστήριξη νέων επιχειρηματιών, προκειμένου να προχωρήσουν σε σχεδιασμό και υλοποίηση επενδυτικών πρωτοβουλιών σε πολλούς τομείς της οικονομίας.
4. Καθεστώς Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης, μέσω του οποίου θα υλοποιηθεί η εγκεκριμένη ευρωπαϊκή πολιτική για την ενίσχυση επενδυτικών σχεδίων στις περιοχές των Εδαφικών Σχεδίων Δίκαιης Μετάβασης, με στόχο τη στήριξη της απασχόλησης και ανάπτυξης των περιοχών, οι οποίες επηρεάζονται περισσότερο από τη μετάβαση σε μια κλιματικά ουδέτερη οικονομία.
5. Έρευνα και εφαρμοσμένη καινοτομία.
6. Αγροδιατροφή - πρωτογενής παραγωγή και μεταποίηση γεωργικών προϊόντων – αλιεία.
7. Μεταποίηση - Εφοδιαστική αλυσίδα.
8. Επιχειρηματική εξωστρέφεια.
9. Ενίσχυση τουριστικών επενδύσεων.
10. Εναλλακτικές μορφές τουρισμού.
11. Μεγάλες επενδύσεις, προκειμένου να υπάρξει ειδική αντιμετώπιση σε επενδυτικά σχέδια που επηρεάζουν σημαντικά τις τοπικές οικονομίες, αλλά και γενικότερα την άνοδο των οικονομικών κλαδικών δεικτών.
12. Ευρωπαϊκές αλυσίδες αξίας.
13. Επιχειρηματικότητα 360ο.
Η ενεργοποίηση των καθεστώτων θα λάβει χώρα μέσω προκήρυξης των καθεστώτων, για ορισμένα εκ των οποίων θα απαιτείται η σύμπραξη συναρμόδιων φορέων τομεακής πολιτικής, όπως π.χ. το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης, το Υπουργείο Περιβάλλοντος, το Υπουργείο Τουρισμού, ο τομέας Έρευνας και Τεχνολογίας του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων, ενώ η υλοποίησή τους θα πραγματοποιείται από τη Γενική Διεύθυνση Ιδιωτικών Επενδύσεων του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων, καθώς και από το Υπουργείο Εσωτερικών (τομέας Μακεδονίας – Θράκης) και από τις 13 Περιφερειακές Διοικήσεις για συγκεκριμένα καθεστώτα ενισχύσεων.
Σύμφωνα με τους σχεδιασμούς του υπουργείου Ανάπτυξης, τουλάχιστον τέσσερα θεματικά καθεστώτα ενισχύσεων, από τα 13 συνολικά, αναμένεται να ενεργοποιηθούν εντός του 2022. Τα δύο πρώτα καθεστώτα αναμένεται να προκηρυχθούν στα τέλη Ιουλίου του τρέχοντος έτους, ώστε στα τέλη Δεκεμβρίου να ακολουθήσουν τα επόμενα δύο και πριν την εκπνοή του χρόνου να πέσουν και οι υπογραφές για τις αποφάσεις υπαγωγής των επενδυτικών σχεδίων.
Τα είδη των ενισχύσεων
Στα επενδυτικά σχέδια τα οποία υπάγονται στα καθεστώτα ενισχύσεων του παρόντος παρέχονται τα ακόλουθα είδη ενισχύσεων:
α. Φορολογική απαλλαγή, η οποία συνίσταται στην απαλλαγή από την καταβολή φόρου εισοδήματος επί των πραγματοποιούμενων προ φόρου κερδών, τα οποία προκύπτουν με βάση την οικεία φορολογική νομοθεσία, από το σύνολο των δραστηριοτήτων της επιχείρησης, αφαιρουμένου του φόρου του νομικού προσώπου ή της νομικής οντότητας που αναλογεί στα κέρδη που διανέμονται ή αναλαμβάνονται από τους εταίρους. Το ποσό της φορολογικής απαλλαγής υπολογίζεται ως ποσοστό επί της αξίας των ενισχυόμενων δαπανών του επενδυτικού σχεδίου ή και της αξίας του καινούριου μηχανολογικού και λοιπού εξοπλισμού, ο οποίος αποκτάται με χρηματοδοτική μίσθωση (leasing) και συνιστά ισόποσο αποθεματικό, το οποίο τηρείται σε διακριτό λογαριασμό στις οικονομικές τους καταστάσεις.
β. Επιχορήγηση, η οποία συνίσταται στη δωρεάν παροχή από το Δημόσιο χρηματικού ποσού, για την κάλυψη τμήματος των ενισχυόμενων δαπανών του επενδυτικού σχεδίου και προσδιορίζεται ως ποσοστό αυτών.
γ. Επιδότηση χρηματοδοτικής μίσθωσης (leasing), η οποία συνίσταται στην κάλυψη από το Δημόσιο τμήματος των καταβαλλόμενων δόσεων χρηματοδοτικής μίσθωσης (leasing), η οποία συνάπτεται για την απόκτηση καινούριου μηχανολογικού και λοιπού εξοπλισμού, προσδιορίζεται ως ποσοστό επί της αξίας απόκτησής τους και εμπεριέχεται στις καταβαλλόμενες δόσεις. Η επιδότηση της χρηματοδοτικής μίσθωσης (leasing) δεν μπορεί να υπερβαίνει τα επτά (7) έτη, και η προθεσμία άρχεται από την ημερομηνία ολοκλήρωσης της επένδυσης.
δ. Επιδότηση του κόστους της δημιουργούμενης απασχόλησης, η οποία συνίσταται στην κάλυψη από το Δημόσιο μέρους του μισθολογικού κόστους των νέων θέσεων εργασίας που δημιουργούνται και συνδέονται με το επενδυτικό σχέδιο και για τις οποίες δεν λαμβάνεται καμία άλλη κρατική ενίσχυση.
ε. Χρηματοδότηση επιχειρηματικού κινδύνου, σύμφωνα με όσα ορίζονται στο Μέρος Β’ που αφορά στο καθεστώς «Νέο Επιχειρείν», που συνίσταται στην επιδότηση επιτοκίου δανείων μειωμένης εξασφάλισης ή των εξόδων ασφάλισης των δανείων υψηλού κινδύνου που καταβάλλονται στα πιστωτικά ιδρύματα που τα χορηγούν.
Εντάσεις και ύψη ενισχύσεων περιφερειακού χαρακτήρα
Οι μέγιστες εντάσεις ενισχύσεων για τις επενδύσεις περιφερειακού χαρακτήρα (εγκεκριμένα ανώτατα όρια περιφερειακών ενισχύσεων) καθορίζονται από τον Χάρτη Περιφερειακών Ενισχύσεων και αφορούν στις μεγάλες επιχειρήσεις. Οι εν λόγω εντάσεις προσαυξάνονται κατά 10% για μεσαίες επιχειρήσεις και κατά 20% για μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις.
Οι αναφερόμενες στις Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις αυξημένες εντάσεις ενισχύσεων του Χάρτη Περιφερειακών Ενισχύσεων δεν ισχύουν για επενδυτικά σχέδια με επιλέξιμες δαπάνες άνω των 50.000.000 ευρώ.
Για τα επενδυτικά σχέδια με επιλέξιμες δαπάνες άνω των 50.000.000 ευρώ (μεγάλα επενδυτικά σχέδια) το μέγιστο επιτρεπτό ποσό ενίσχυσης για μεγάλο επενδυτικό έργο υπολογίζεται ως εξής:
Για το τμήμα της δαπάνης μέχρι 50.000.000 ευρώ, παρέχεται το 100% της ανώτατης επιτρεπόμενης έντασης περιφερειακής ενίσχυσης στην οικεία περιοχή, εξαιρουμένης της αυξημένης έντασης ενίσχυσης για Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις (ανώτατο περιφερειακό όριο).
Για το τμήμα της δαπάνης που υπερβαίνει τα 50.000.000 ευρώ και μέχρι τα 100.000.000 ευρώ παρέχεται το 50% της ανώτατης επιτρεπόμενης έντασης περιφερειακής ενίσχυσης στην οικεία περιοχή.
Για το τμήμα της δαπάνης που υπερβαίνει τα 100.000.000 ευρώ δεν παρέχεται κανένα ποσοστό ενίσχυσης.
Ανώτατα ποσά χορηγούμενων ενισχύσεων
Το συνολικό ποσό ενίσχυσης ανά υποβαλλόμενο επενδυτικό σχέδιο δεν μπορεί να υπερβεί το ποσό των 10.000.000 ευρώ.
Οι παρεχόμενες σε κάθε φορέα επενδυτικού σχεδίου ενισχύσεις, στις οποίες περιλαμβάνονται και οι ενισχύσεις σε συνεργαζόμενες ή συνδεδεμένες επιχειρήσεις, δεν μπορεί να υπερβούν σωρευτικά τα 20.000.000 ευρώ για μεμονωμένη επιχείρηση και τα 30.000.000 ευρώ για το σύνολο των συνεργαζόμενων ή συνδεδεμένων επιχειρήσεων, με την επιφύλαξη των περιορισμών του.
Οι περιορισμοί αυτοί ισχύουν για τα επενδυτικά σχέδια, τα οποία υπάγονται στο παρόν και για χρονική περίοδο τριών ετών από την υποβολή της αίτησης του φορέα για υπαγωγή του επενδυτικού σχεδίου του. Ως ποσό ενίσχυσης, ανά υποβαλλόμενο επενδυτικό σχέδιο, λαμβάνεται υπόψη το εγκριθέν με την απόφαση υπαγωγής. Το υπερβάλλον ποσό ενίσχυσης περικόπτεται αναλογικά κατά είδος ενίσχυσης και ομάδα δαπανών. Τα ανώτατα όρια της παρούσας προσαυξάνονται κατά 50% στις περιπτώσεις που η ενίσχυση δίδεται με τη μορφή της φορολογικής απαλλαγής, με εξαίρεση τα όσα ειδικότερα ορίζονται στο καθεστώς της «Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης».
Ελάχιστο ύψος επενδυτικών σχεδίων
Για την υπαγωγή στα καθεστώτα απαιτείται η ύπαρξη ελάχιστου ύψους του επιλέξιμου κόστους του επενδυτικού σχεδίου, το οποίο προσδιορίζεται με βάση το μέγεθος του φορέα και συγκεκριμένα ανέρχεται στο:
α. ποσό του 1.000.000 ευρώ για μεγάλες επιχειρήσεις,
β. ποσό των 500.000 ευρώ για μεσαίες επιχειρήσεις,
γ. ποσό των 250.000 ευρώ για μικρές επιχειρήσεις,
δ. ποσό των 150.000 ευρώ για πολύ μικρές επιχειρήσεις,
ε. ποσό των 50.000 ευρώ για τις Κοινωνικές Συνεταιριστικές Επιχειρήσεις (Κοιν.Σ.Επ.), καθώς και τους Αγροτικούς Συνεταιρισμούς (Α.Σ.), τους Αστικούς Συνεταιρισμούς, τις Ομάδες Παραγωγών (Ο.Π.) και τις Αγροτικές Εταιρικές Συμπράξεις (Α.Ε.Σ
