Ένα νέο κύμα ανατιμήσεων των τιμών φυσικού αερίου και ρεύματος, σφοδρότερο από το ανοδικό ράλι που προηγήθηκε το προηγούμενο έτος, προβλέπουν παράγοντες της αγοράς στην περίπτωση που υπάρξει ανάφλεξη στην Ουκρανία. Όπως προσθέτουν οι ίδιοι παράγοντες, ακόμη κι αν δεν συμβεί αυτό το απευκταίο σενάριο, όσο αυξάνεται η ένταση στην περιοχή ακόμη και σε διπλωματικό επίπεδο, υπονομεύεται το momentum της μείωσης των τιμών των ενεργειακών προϊόντων, το οποίο καταγράφεται από τις αρχές του χρόνου.
Ενδεικτικό της νευρικότητας των αγορών αερίου (που με τη σειρά της οφείλεται στα περιορισμένα περιθώρια αύξησης της προσφοράς) είναι ότι οποιαδήποτε ένδειξη για κλιμάκωση της έντασης είναι αρκετή για να «πάρουν την ανηφόρα» οι τιμές του καυσίμου. Έτσι, όσο μαίνεται η κρίση στην Ουκρανία, τόσο θα παρατείνεται και η ενεργειακή κρίση, μεταθέτοντας σε μεταγενέστερο χρόνο την επιστροφή του ενεργειακού κόστους σε φυσιολογικά επίπεδα.
Βέβαια, το «φρένο» στην αποκλιμάκωση των τιμών δεν μπορεί να συγκριθεί με τις συνέπειες που θα είχαν οι αλυσιδωτές αντιδράσεις από μια ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, προκαλώντας τη μείωση από τη Μόσχα των εξαγωγών φυσικού αερίου.
Σε αυτή την περίπτωση, σύμφωνα με τα στελέχη του κλάδου, παρά το γεγονός ότι η επικρατέστερη εκδοχή είναι να μην επηρεαστεί ο ανεφοδιασμός της χώρας σε καύσιμο από τη Ρωσία, θα πρέπει να θεωρείται δεδομένο ότι η τιμή του καυσίμου θα εκτιναχθεί στην Ελλάδα όπως και στην υπόλοιπη Ευρώπη, συμπαρασύροντας στα ύψη και το κόστος ηλεκτρικής ενέργειας.
«Έκρηξη» των τιμών LNG
Όπως έγραψε το Insider.gr, κατά τη σύσκεψη που πραγματοποιήθηκε χθες στο Μέγαρο Μαξίμου υπό τον πρωθυπουργό, με θέμα την ενεργειακή επάρκεια της χώρας στη σκιά των εξελίξεων στην Ουκρανία, επισημάνθηκε πως στο αισιόδοξο σενάριο, τυχόν ανάφλεξη δεν θα προκαλέσει προβλήματα στον ανεφοδιασμό της ελληνικής αγοράς με ρωσικό αέριο. Κι αυτό γιατί η τροφοδοσία γίνεται μέσω του αγωγού TurkStream, δηλαδή όχι μέσω των αγωγών που διέρχονται από την Ουκρανία και για τους οποίους υπάρχουν οι περισσότερες πιθανότητες να σταματήσουν έστω και προσωρινά να λειτουργούν, σε περίπτωση εχθροπραξιών.
Ως αποτέλεσμα, υπό την προϋπόθεση ότι στις κυρώσεις που θα επιβληθούν εις βάρος της Ρωσίας δεν συμπεριληφθούν οι εξαγωγές καυσίμου, θα παραμείνει ανεπηρέαστη η επάρκεια της ελληνικής αγοράς. Ωστόσο, δεν θα συμβεί το ίδιο και με το κόστος, καθώς οποιοσδήποτε περιορισμός των συνολικών ποσοτήτων ρωσικού αερίου που καταλήγουν στη «Γηραιά Ήπειρο», θα είχε ως συνέπεια να αυξηθεί η ζήτηση για υγροποιημένο αέριο (LNG) πανευρωπαϊκά, αυξάνοντας επομένως κατακόρυφα τις τιμές του LNG στα ευρωπαϊκά hub.
Τα στελέχη της αγοράς εκτιμούν ότι θα διαμορφωθούν ισχυρότερες ανατιμητικές πιέσεις από το περασμένο έτος, καθώς χωρίς να υπάρχει κάποιο θετικό «αντίβαρο» σε σχέση με τους προηγούμενους μήνες (π.χ. αυξημένη παγκόσμια παραγωγή υγροποιημένου φυσικού αερίου), πλέον στην εξίσωση θα προστεθεί ως αρνητικός παράγοντας και η μειωμένη προσφορά ρωσικού αερίου αγωγού – έστω κι αν διακοπεί η τροφοδοσία μόνο μέσω Ουκρανίας. Επομένως, οι τιμές LNG σε ευρωπαϊκά hub όπως το ολλανδικό (TTF) αναμένεται να διαμορφωθούν πάνω από τα επίπεδα ρεκόρ που καταγράφηκαν το περασμένο έτος, όταν οι τιμές TTF έφτασαν μέχρι και τα 182,78 ευρώ ανά Μεγαβατώρα, σημειώνοντας αύξηση κατά 985% σε ετήσια βάση, σύμφωνα με το Platts.
Ο εκτροχιασμός των τιμών TTF αγγίζει και τη χώρα μας, με δεδομένο κατʼ αρχάς ότι η εγχώρια αγορά καλύπτει μέρος των αναγκών της με spot φορτία LNG. Επίσης, σε αρκετές συμβάσεις αερίου αγωγού, η τιμολόγηση βασίζεται σε μεγάλο ποσοστό στον δείκτη TTF, αυξάνοντας επομένως το κόστος.
Το εφιαλτικό σενάριο
Την ίδια στιγμή, το φυσικό αέριο αποτελεί το κυρίαρχο καύσιμο στην ηλεκτροπαραγωγή. Επομένως, σε συνδυασμό με τον τρόπο με τον οποίο προκύπτει η χονδρεμπορική τιμή ηλεκτρικής ενέργειας, ανάλογη εκτίναξη θα υπάρξει και στο κόστος του ρεύματος.
Σύμφωνα με τους παράγοντες του κλάδου, ακόμη πιο ζοφερές θα είναι οι εξελίξεις στην περίπτωση που διακοπούν οι εξαγωγές ρωσικού αερίου σε ολόκληρη την Ευρώπη – είτε επειδή το αέριο ενταχθεί στις κυρώσεις κατά της Ρωσίας, είτε επειδή η Μόσχα κλείσει όλες τις στρόφιγγες, αντιδρώντας στα οικονομικά μέτρα της Δύσης. Παρόλο που τότε η χώρα μας θα είχε να αντιμετωπίσει και έλλειμμα τροφοδοσίας, εκτιμάται ότι για το επόμενο δίμηνο, θα μπορούσε να αναπληρώσει το κενό με την εισαγωγή 3-4 επιπλέον φορτίων LNG.
Ωστόσο, αν οι ρωσικές εξαγωγές διακοπούν πλήρως, σε ανάλογη κατάσταση θα βρεθεί το σύνολο σχεδόν των ευρωπαϊκών κρατών. Επομένως, η ζήτηση θα αυξηθεί σε τέτοια ύψη που είναι απίθανο να μπορούν να καλυφθούν από τα διαθέσιμα spot φορτία. Το αποτέλεσμα θα είναι ο απόλυτος εκτροχιασμός των τιμών του LNG και αύξηση σε αδιανόητα επίπεδα του κόστους για την κάλυψη των αναγκών των ευρωπαϊκών αγορών (συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας) σε φυσικό αέριο.
