Στη δεδομένη συγκυρία των υψηλών χονδρεμπορικών τιμών ηλεκτρικής ενέργειας, τα διμερή συμβόλαια με παραγωγούς ΑΠΕ αποκτούν ακόμη μεγαλύτερο όφελος για τις επιχειρήσεις και τις βιομηχανίες, καθώς αποτελούν αποτελεσματικό εργαλείο για τη διαχείριση της εκτίναξης του ενεργειακού τους κόστους. Έτσι, καθώς οι αγορές ηλεκτρισμού καταρρίπτουν το ένα ρεκόρ μετά το άλλο, όλο και περισσότερες επιχειρήσεις στρέφονται στα διμερή συμβόλαια («πράσινα» PPAs), ώστε να προστατευθούν από την ενεργειακή κρίση, χάρις στο φθηνό και προβλέψιμο κόστος ηλεκτρικής ενέργειας που προσφέρουν οι ΑΠΕ.
Με τις τιμές του φυσικού αερίου να εμφανίζουν αλματώδη αύξηση όλους τους τελευταίους μήνες – ακόμα και πριν την ρωσο-ουκρανική σύρραξη – επηρεάζοντας καθοριστικά την τιμή πώλησης της ηλεκτρικής ενέργειας στη χονδρεμπορική αγορά, οι ΑΠΕ αναδεικνύονται σε ασφαλές καταφύγιο για τις επιχειρήσεις και τις βιομηχανίες. Πέραν του γεγονότος ότι όσο αυξάνεται η συμμετοχή τους στο ενεργειακό μείγμα τόσο συγκρατείται η τιμή στην χονδρεμπορική αγορά, οι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας έχουν αποκτήσει τελευταία και ένα επιπλέον εξαιρετικά σημαντικό πλεονέκτημα.
Συγκεκριμένα, καθώς η τελική τιμή στη χονδρεμπορική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας καθορίζεται από τις προσφορές που δίνουν οι μονάδες φυσικού αερίου και οι οποίες είναι σημαντικά υψηλότερες από την τιμή στην οποία προσφέρουν την ενέργειά τους οι ΑΠΕ, προκύπτει για τους παραγωγούς από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας ένα έκτακτο περιθώριο κέρδους από την τελική τιμή εκκαθάρισης της αγοράς. Το όφελος αυτό δύναται να μετακυλιστεί στους καταναλωτές και ειδικά στις επιχειρήσεις και τις βιομηχανίες μέσω των Μακροχρόνιων Συμβάσεων Αγοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (Power Purchase Agreements ή PPAs).
Δυνατότητα πώλησης της ενέργειας στη χονδρεμπορική αγορά
Πρόκειται για μία νέα τάση που είχε ξεκινήσει να αναδύεται πριν την ενεργειακή κρίση, ως απάντηση στην επιθυμία μεγάλων επιχειρήσεων να καταναλώνουν ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές στο πλαίσιο της δέσμευσής τους για φιλική προς το περιβάλλον λειτουργία. Το τελευταίο διάστημα, ωστόσο, στην «πράσινη» διάθεση των επιχειρήσεων προστέθηκε και η σημαντικότατη οικονομική παράμετρος, αφού πέρα από καθαρή, η ηλεκτρική ενέργεια από ΑΠΕ είναι σημαντικά φθηνότερη.
Η διεθνής αυτή τάση εμφανίστηκε στην Ελλάδα εντονότερα την περασμένη χρονιά καθώς συνέπεσε με το γεγονός ότι ένας σημαντικός αριθμός έργων ΑΠΕ που έχει κατασκευαστεί μέχρι σήμερα με διμερή κρατικά συμβόλαια διάρκειας 20ετών με εγγυημένες τιμές (Feed-in-Tariff), έφθασε στο χρονικό σημείο της «απελευθέρωσής» του από τις συμβάσεις αυτές κι άρα μπορούσαν πλέον να πωλούν κατά βούληση την ενέργειά τους στη χονδρεμπορική αγορά. Κατ’ επέκταση αυτά τα «ελεύθερα αιολικά», έχοντας αποσβέσει το κόστος της επένδυσής τους και πωλώντας την ενέργειά τους στη χονδρεμπορική αγορά σε μία χρονική στιγμή που η τιμή καθορίζεται από τις σημαντικά υψηλότερες προσφορές που δίνουν οι μονάδες φυσικού αερίου, αποκομίζουν εκτάκτως έσοδα υψηλότερα από τα συνήθη.
Αυτά προφανώς τα επονομαζόμενα «ουρανοκατέβατα κέρδη» (windfall profits) άλλοι έχουν επιλέξει να τα αντιμετωπίσουν οπορτουνιστικά, εκμεταλλευόμενοι την παρούσα συγκυρία για την αποκόμιση πρόσκαιρων κερδών, γεγονός μάλιστα που έχει προκαλέσει και την αντίδραση της Κομισιόν, η οποία στην επικαιροποιημένη «εργαλειοθήκη» που ανακοίνωσε χθες, προτείνει στα κράτη-μέλη την αξιοποίηση προς ελάφρυνση των καταναλωτών, των «ουρανοκατέβατων» κερδών (windfall profits) που έχουν οι υπόλοιπες μορφές ηλεκτροπαραγωγής, όσο κρατά η ενεργειακή κρίση και η τιμή στην αγορά Επόμενης Ημέρας διαμορφώνεται από τις μονάδες αερίου.
Το παράδειγμα της ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ
Ωστόσο, υπάρχουν και οι φωτεινές εξαιρέσεις, δηλαδή οι ενεργειακές εταιρείες που επέλεξαν τη μακροπρόθεσμη αξία, αξιοποιώντας τα «ελεύθερα αιολικά» τους για να συνάψουν μακροχρόνιες συμβάσεις Αγοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (PPAs), μετακυλίοντας αυτό το όφελος στους καταναλωτές και ειδικά στις επιχειρήσεις και τις βιομηχανίες.
Για παράδειγμα, στη χώρα μας, ο Όμιλος ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ δημιούργησε μία συνέργεια ανάμεσα σε δυο θυγατρικές του εταιρείες, την ΗΡΩΝ που δραστηριοποιείται στην παραγωγή και προμήθεια ηλεκτρικής ενέργειας και την ΤΕΡΝΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ που κατέχει ηγετική θέση στην παραγωγή και αποθήκευση καθαρής ενέργειας από ΑΠΕ, καθιερώνοντας πρώτος το φθινόπωρο του 2021 στην ελληνική αγορά τα «πράσινα» ιδιωτικά PPAs. Πρόκειται για μακροχρόνια συμβόλαια πώλησης ποσοτήτων ηλεκτρικής ενέργειας, οι οποίες παράγονται από τα «ελεύθερα αιολικά» της ΤΕΡΝΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ και προτείνονται σε μεγάλους καταναλωτές ηλεκτρικής ενέργεια της ΗΡΩΝ.
Τα PPAs συνάπτονται ανάμεσα στον ΗΡΩΝΑ και τις επιχειρήσεις διασφαλίζοντας σε αυτές πρόσβαση σε φθηνό και «πράσινο» ρεύμα αλλά και μακροχρόνια σταθερότητα στο ενεργειακό τους κόστος. Τα PPAs σχεδιάζονται ανάλογα με το προφίλ ενεργειακής κατανάλωσης και τις ανάγκες του κάθε πελάτη με τον οποίο ο ΗΡΩΝ συμφωνεί την τιμή και τη χρονική διάρκεια προμήθειας ενέργειας.
Ο ΗΡΩΝ έχει ήδη συνάψει PPAs με 14 μεγάλους καταναλωτές, ανάμεσα τους βιομηχανίες και εμπορικές αλυσίδες. Η συνολικής ισχύς που έχει συμφωνηθεί με τις συγκεκριμένες επιχειρήσεις ανέρχεται στα 30 MW ή 44.000 MWh. Μάλιστα σε μία αγορά όπου οι σταθερές τιμές πλέον είναι ανύπαρκτες, η προμήθεια ηλεκτρικής ενέργειας σε μακροχρόνια σταθερή τιμή μέσω PPA, υποπολλαπλάσια σε σχέση με τα τρέχοντα επίπεδα κόστους, δημιουργεί ανταγωνιστικό πλεονέκτημα για τους μεγάλους καταναλωτές ενέργειας, στηρίζοντας την ενεργοβόρα εγχώρια βιομηχανία.
Η ζήτηση για PPA από τους πελάτες ήταν τόσο μεγάλη που υπερκαλύφτηκε η προσφορά σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα, με μεγάλη επιτυχία. Ήδη στα πλάνο του ΗΡΩΝΑ είναι να διαθέσει ακόμη περισσότερη ενέργεια μέσω PPA (βάσει διαθεσιμότητας), καθώς προβλέπει πως η αγορά θα ακολουθήσει τα παγκόσμια πρότυπα που θέλουν τις εταιρείες να προμηθεύονται ολοένα και μεγαλύτερο ποσοστό της κατανάλωσής τους μέσω τέτοιων συμβάσεων.
