Με τον τίτλο «A Prominent Investment Opportunity in the Greek Infrastructure Sector», ή αλλιώς μια εξέχουσα επενδυτική ευκαιρία στον τομέα των ελληνικών υποδομών, το ΤΑΙΠΕΔ από τον Ιανουάριο κιόλας έχει δημοσιοποιήσει το teaser του διαγωνισμού για την Αττική Οδό, «διαφημίζοντας» την προκήρυξη για τη νέα 25ετή σύμβαση παραχώρησης του αυτοκινητόδρομου, με την υφιστάμενη να λήγει τον Οκτώβριο του 2024.
Η σύμβαση θα αφορά στην εκμετάλλευση, λειτουργία, συντήρηση, βελτίωση και εμπορική εκμετάλλευση του οδικού άξονα - που βρέθηκε εσχάτως στο επίκεντρο της δημοσιότητας- δίχως νέο μεγάλο κατασκευαστικό αντικείμενο. Όπως αναφέραμε, η εν λόγω… παρουσίαση «βγήκε» στα τέλη Ιανουαρίου αλλά «έπεσε» χρονικά πάνω στον βαρύ χιονιά που έπληξε την Αττική και «χάθηκε» λόγω της συγκυρίας.
Όπως σημειώνονταν, στην παραχώρηση περιλαμβάνονται:
- Το δικαίωμα λειτουργίας, διατήρησης, βελτίωσης και εμπορικής εκμετάλλευσης της παραχώρησης για 25ετή διάρκεια.
- Ένα «τεχνολογικό» και «πράσινο» capex plan, χωρίς σημαντικές επεκτάσεις των υφιστάμενων υποδομών, εκτός από την απαίτηση συντήρησης και βελτίωσης του αυτοκινητοδρόμου.
- Ο νέος παραχωρησιούχος θα κληθεί να προβεί σε μια σειρά τεχνικών εργασιών και εργασιών συντήρησης, καθώς και βελτιώσεις που ενσωματώνουν νέες τεχνολογίες στα «έξυπνα και πράσινα» περιβάλλοντα
- Ενδέχεται να περιλαμβάνονται πιθανές εργασίες με στόχο τη διασφάλιση της καλής λειτουργίας του αυτοκινητόδρομου.
Στο σχετικό teaser που προφανώς δεν απευθύνεται μόνο στους εγχώριους ομίλους που γνωρίζουν καλά το asset αλλά και σε ξένα σχήματα ή διεθνή funds τα οποία κυβέρνηση και ΤΑΙΠΕΔ φιλοδοξούν να προσελκύσουν, γίνεται αναφορά στην στρατηγική θέση (Strategic Motorway) του αυτοκινητόδρομου (σε σχέση με άλλους οδικούς άξονες, τα λιμάνια Πειραιά - Ραφήνας - Λαυρίου, το αεροδρόμιο στα Σπάτα κ.α.), αλλά και στις πιθανές επεκτάσεις που εξετάζονται για υλοποίηση από την Κυβέρνηση αναμένεται να δημιουργήσουν επιπλέον κίνηση στον αυτοκινητόδρομο (προς Ελληνικό, Ραφήνα, Λαύριο, Λ Κύμης).
Γίνεται λόγος για ελκυστική λειτουργία και ελκυστικά χαρακτηριστικά (Attractive Operating Features & Characteristics) καθώς πρόκειται για τον μοναδικό αυτοκινητόδρομο με διόδια σε μητροπολιτική περιοχή με έντονα προβλήματα κυκλοφοριακής συμφόρησης και για αυτοκινητόδρομο πολλαπλών χρήσεων, με μεγάλη ζήτηση κυκλοφορίας τόσο τις καθημερινές όσο και σε σαββατοκύριακα/εορτές.
Επίσης, στα 7 «Key Investment Highlights», περιλαμβάνεται ο ποιοτικός τεχνικός σχεδιασμός και τα εργαλεία λειτουργίας με δυνητική Δημιουργία Αξίας (Qualitative Technical Design & Operation Tools with Value Creation Potential), με αναφορές ότι διατηρείται σε σταθερή κατάσταση, με καινοτόμες διαδικασίες, σε σύγχρονα συστήματα παρακολούθησης που επιτρέπουν την ομαλή ροή των οχημάτων, στο πιο χρησιμοποιούμενο ηλεκτρονικό σύστημα διοδίων μεταξύ των ελληνικών αυτοκινητοδρόμων, στη δυνατότητα δημιουργίας αξίας για τον νέο παραχωρησιούχο μέσω βελτιώσεων που ενσωματώνουν νέες τεχνολογίες σε «έξυπνα και πράσινα» περιβάλλοντα.
Το project διαφημίζεται ως ώριμο περιουσιακό στοιχείο με αποδεδειγμένη οικονομική απόδοση και ανοδικά περιθώρια (Mature Asset With Proven Financial Performance & Upside Potential) όπου συνοψίζονται: η εμπορική επιτυχία του αυτοκινητόδρομου που έχει εδραιωθεί σταθερά, η δυναμική αύξηση των εσόδων τα τελευταία χρόνια, που προέρχεται αποκλειστικά από την αύξηση της κυκλοφορίας, παρά τα σταθερά επίπεδα τιμών διοδίων για πολλά χρόνια, η ισχυρή ιστορική παραγωγή EBITDA, οι σταθερές και στερεές προηγούμενες αποδόσεις, οι ανοδικές δυνατότητες μέσω της ανάπτυξης μεγάλων έργων στην περιοχή της Αττικής (π.χ. Ελληνικό, Εμπορευματικό κέντρο Θριάσιο κ.α.) που αναμένεται να επηρεάσουν τον όγκο και τα μοτίβα κίνησης και την αναμενόμενη μακροοικονομική ανάκαμψη (μετά τον COVID-19).
Γίνεται αναφορά για έργο δοκιμασμένο σε δυσμενείς συνθήκες (Project Tested Under Adverse Conditions), με καλές επιδόσεις κάτω από δύσκολες και απρόβλεπτες οικονομικές συνθήκες (πτώση ΑΕΠ λόγω πανδημίας κ.α.) και την υπογράμμιση ότι τα εξαιρετικά αρνητικά σενάρια για το έργο έχουν δοκιμαστεί στην πραγματικότητα, παρέχοντας (μαζί με την ωριμότητα του έργου) πολύ μεγαλύτερο βαθμό βεβαιότητας τόσο για τους παραχωρησιούχους όσο και για τους δανειστές.
Επίσης, γίνεται αναφορά σε περιορισμένο ρίσκο και σε απουσία μεγάλων επενδύσεων (Limited Execution Risk Through The Absence Of Heavy Capex Requirements), με προβλέψιμη δημιουργία ταμειακών ροών, με τις όποιες απαιτήσεις του έργου υπάρχουν (αποκατάσταση ορισμένων τεχνικών στοιχείων που φτάνουν στο τέλος της ωφέλιμης ζωής τους, καθώς και για επενδύσεις σε νέες τεχνολογίες) να κατανέμονται στη διάρκεια της παραχώρησης και να χρηματοδοτούνται από τις ροές. Επιπρόσθετα, γίνεται αναφορά για μια σύμβαση σύμφωνη με τα ευρωπαϊκά πρότυπα (σωστή κατανομή κινδύνου και ρεαλιστική ανάθεση υποχρεώσεων σε κάθε αντισυμβαλλόμενο, προώθηση ανταγωνιστικότητας και κερδοφορίας, μέγιστη διαφάνεια στους μηχανισμούς πληρωμής και διαμοιρασμού, υιοθέτηση βέλτιστων πρακτικών σε σχέση με βασικά ζητήματα χρηματοοικονομικής ικανότητας).
Το ΤΑΙΠΕΔ κάνει λόγο και στα ευρύτερα χρονοδιαγράμματα του διαγωνισμού. Ως γνωστόν, η προκήρυξη έγινε στις 21/01 και η εκδήλωση ενδιαφέροντος ορίστηκε για τις 20/04. Όπως σημειώνεται, σε διάστημα 3-4 μηνών από την προκήρυξη θα έχουμε την εκδήλωση ενδιαφέροντος (συμπεριλαμβανομένης της σχετικής τεκμηρίωσης σχετικά με τα κριτήρια προεπιλογής που θα καθοριστούν στην πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος) και την short list των ενδιαφερόμενων. Μέσα στους επόμενους 6 με 8 μήνες, αρχικά (και λίγο μετά την ανακοίνωση της short list) θα «πέσουν» οι υπογραφές εμπιστευτικότητας, θα δοθεί πρόσβαση στο VDR, θα γίνουν οι απαραίτητες διευκρινήσεις και επισκέψεις στο asset, ενώ στο τέλος αυτού του χρονικού διαστήματος θα κληθούν οι τελικοί υποψήφιοι επενδυτές να δώσουν προσφορές. Αρα, πάμε για τα τέλη 2022 με αρχές 2023. Στη συνέχεια (τελική φάση), κι εφόσον προκύψει «νικητής» με την ανακοίνωση του προτιμώμενου επενδυτή, η σύμβαση θα περάσει προς έλεγχο από το Ελεγκτικό Συνέδριο, θα υπογραφεί η νέα σύμβαση παραχώρησης και θα κλείσει η οικονομική συναλλαγή.
Στο teaser δίνονται και κάποια οικονομικά στοιχεία. Μεταξύ αυτών αναφέρονται ότι: το 55% των συναλλαγών επί της συνολικής κίνησης γίνονταν μέχρι πρότινος με ηλεκτρονικό πάσο (e pass), καταγράφηκε αύξηση κυκλοφορίας κατά 7% στο 9μηνο 2021, γίνεται αναφορά για 600 χιλ. συνδρομητές τον Δεκέμβριο κ.λπ. Ενώ γίνεται μια ιστορική αναδρομή για τον άξονα και για τα τεχνικά χαρακτηριστικά του, αλλά και αναφορά για «ελκυστικά χαρακτηριστικά και χαρακτηριστικά λειτουργίας που υποστηρίζουν τον όγκο κυκλοφορίας». Μάλιστα, σημειώνεται ότι το υψηλό όσον αφορά στη μέση ημερήσια κυκλοφορία καταγράφηκε το 2009 με 307 χιλ. διελεύσεις (249 χιλ. το 2005, 301 χιλ. το 2008), ενώ στη συνέχεια το νούμερο «έπεσε» στις 197 χιλ. το 2014. Ωστόσο, στη συνέχεια καταγράφηκε μια συνεχής ανοδική τάση για 5 χρόνια στον όγκο κυκλοφορίας, μεταξύ 2014– 2019, (CAGR c.4%), αν και η κίνηση παρέμεινε χαμηλότερη σε σύγκριση με την προ κρίσης ιστορική κορύφωση. Το 2019 η μέση ημερήσια κίνηση οχημάτων έφτασε πάλι στις 236 χιλ. διελεύσεις. Επίσης, ο αντίκτυπος από την πανδημία COVID-19 οδήγησε σε σημαντική πτώση κατά 24% περίπου στη μέση ημερήσια επισκεψιμότητα το 2020 σε σύγκριση με το 2019, αν και η ανάκαμψη πλέον είναι προφανής, καθώς η απόδοση της κυκλοφορίας είχε φτάσει στα επίπεδα του 2019 (pre COVID) τον Ιούλιο, τον Αύγουστο και τον Σεπτέμβριο του 2021. Όσον αφορά στους συνδρομητές, οι ηλεκτρονικές συναλλαγές αντιπροσώπευαν περίπου το 55% του συνόλου το 2020, μέσω της χρήσης συσκευών e-pass (675K από τον Δεκέμβριο του 2020). Σημειώνεται ότι ο αριθμός αυτός το 2005 ήταν (e-pass) 163 χιλ., τη διετία 2011-2012 ανέβηκε σε 474 χιλ., το 2014 σε 516 χιλ. και στη συνέχεια καταγράφηκε συνεχιζόμενη άνοδος με το 2018 να αποτελεί την πρώτη χρονιά που ξεπεράστηκε το «φράγμα» των 600 χιλ. (ειδικότερα 623 χιλ.).
Στο teaser γίνεται λόγος για «ώριμο περιουσιακό στοιχείο με αποδεδειγμένη οικονομική απόδοση και ανοδικές δυνατότητες», με αναφορά σε έσοδα 248-249 εκατ. ευρώ τη διετία 2008-2009 (τα υψηλά της παραχώρησης), με σταδιακά πτώση προς τα 160-162 εκατ. ευρώ τη διετία 2014-2015 αλλά και σταδιακή ανάκαμψη προς τα 193 εκατ. ευρώ το 2019. Η πανδημία και οι περιορισμοί στις μετακινήσεις επηρέασαν τα μεγέθη καθώς τα έσοδα το 2020, αλλά στο 9μηνο 2021 καταγράφηκε άνοδος εκ νέου (στα 125 εκατ. ευρώ). Κατά την παρουσίαση, τα νέα έργα υποδομής στην Αττική, οι επεκτάσεις του ίδιου του οδικού άξονα (από το κράτος) και οι εκτιμήσεις για οικονομική ανάπτυξη στην Ελλάδα μπορούν να υποστηρίξουν «ανοδικές δυνατότητες εσόδων από διόδια».
Υπάρχει και ένα άλλο στοιχείο με ενδιαφέρον, όπως παρουσιάζεται σε σχετικό χάρτη που αναφέρεται σε πιθανές επεκτάσεις αυτοκινητοδρόμων για τη δημιουργία πρόσθετης κυκλοφορίας, δηλαδή σε επεκτάσεις που σχεδιάζονται από το υπ. Υποδομών και Μεταφορών οι οποίες αναμένεται να δημιουργήσουν επιπλέον κίνηση στον αυτοκινητόδρομο. Εκτός της αναφοράς σε δρόμους – επεκτάσεις προς τον ΠΑΘΕ (π.χ. η Λ. Κύμης που ήδη προχωρά με δημόσιο μοντέλο ο διαγωνισμός), τις συνδέσεις με λιμάνια (δηλαδή οι επεκτάσεις προς Λαύριο, Ραφήνα) ή της σήραγγας Υμηττού (Ηλιούπολης), με την οποία θα «κουμπώσει» η περιφερειακή Υμηττού με τη Λ. Βουλιαγμένης και κατ’ επέκταση το Ελληνικό, γίνεται αναφορά και για το τούνελ της Αργυρούπολης (Connection with Vouliagmenis Av. - Argiroupoli Tunnel).
Είναι προφανές βέβαια ότι η Lamda Development δείχνει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την οδική σύνδεση του Ελληνικού με την Αττική Οδό και το αεροδρόμιο «Ελευθέριος Βενιζέλος», μέσω και της επέκτασης του αυτοκινητόδρομου προς τη Λ. Βουλιαγμένης με υπόγεια αστική σήραγγα. Ωστόσο, μένει να φανεί αν τελικά στα σχέδια της κυβέρνησης και του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών είναι και μια ξεχασμένη επέκταση, μέσω της σήραγγας Αργυρούπολης, ένα project που προ πολλών ετών προέβλεπε την κατασκευή τούνελ από το ύψος της Αργυρούπολης μέσω του Υμηττού (σε σημείο που είναι στενό) προς την περιοχή Κορωπίου και την Ανατολική Αττική (θεωρητικά στον κόμβο 19 που δεν υπάρχει, είναι εν αναμονή). Ένας «δρόμος» που επίσης θα ένωνε τα νότια προάστια και το Ελληνικό με τις ανατολικές περιοχές της Αττικής και το αεροδρόμιο στα Σπάτα. Σε κάθε περίπτωση, και αφήνοντας στην άκρη την επέκταση της Λ. Κύμης η οποία ήδη δημοπρατήθηκε ως δημόσιο μοντέλο, ακόμα εκκρεμεί με ποιον τρόπο θα γίνουν οι υπόλοιπες επεκτάσεις (αλλά και τελικά… πόσες θα είναι), αν δηλαδή προχωρήσουν ξεχωριστά η κάθε μία ή σε «πακέτα», μέσω ΣΔΙΤ ή παραχώρησης κ.α.
Υπενθυμίζεται ότι η εκδήλωση ενδιαφέροντος, εάν δεν έχουμε κάποια ανατροπή στο χρονοδιάγραμμα, έχει προγραμματιστεί για τις 20 Απριλίου ενώ ήδη στην αγορά ακούγονται όλα τα εγχώρια ισχυρά κατασκευαστικά ονόματα ως υποψήφιοι επενδυτές – «μνηστήρες» (ΑΚΤΩΡ Παραχωρήσεις, ΑΒΑΞ, ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, Intrakat, Μυτιληναίος), ο όμιλος Κοπελούζου, ξένα funds και σχήματα κ.α.
