Αν και ήδη μέσα στο 2022 έχουν σχεδόν «κλειδώσει» πάνω από 3-3,5 δισ. ευρώ νέων συμβάσεων σε όλα τα μέτωπα των υποδομών, ενώ στη συνέχεια υπάρχουν προς διεκδίκηση συμβόλαια διπλάσιου ή τριπλάσιου μεγέθους συνολικά (συν όσα έργα παλιότερα συμβασιοποιηθούν και υπογραφούν), εντούτοις, οι μετοχές των ισχυρών κατασκευαστικών ομίλων δεν έχουν «χτίσει», τουλάχιστον μέχρι στιγμής, στο χρηματιστηριακό ταμπλό κίνηση εφάμιλλη των έργων που έχουν αναλάβει μόνο τους τελευταίους μήνες αλλά και αυτών που έπονται προς διεκδίκηση.
Είναι πραγματικότητα ότι καταγράφηκαν κατά καιρούς σποραδικές κινήσεις και ανοδικές αντιδράσεις, ενίοτε ισχυρές, αλλά για την ώρα όχι σε επίπεδο που να αποτυπώνει τις προσδοκίες που (ίσως να) έχει η αγορά για τον τομέα των υποδομών ευρύτερα, εάν προσθέταμε και σε αυτόν ομίλους όπως η Lamda Development (η μετοχή της οποίας πάντως τελευταία έδειξε σημάδια αφύπνισης όσο προχωρούν οι διεργασίες στη mega ανάπτυξη του Ελληνικού), ο Τιτάνας (δυσκολεύεται παρά τις προοπτικές σε ΗΠΑ – Ελλάδα και το buy back) κ.α. Πάντως, πρέπει να σημειωθεί ότι μέσα στο 2021 οι μετοχές του χώρου είχαν προλάβει να δώσουν κίνηση, ωστόσο, η αναφορά γίνεται για τους τελευταίους κυρίως μήνες στους οποίους οι όμιλοι «σάρωσαν» μεγάλα συμβόλαια.
Ίσως πάλι, να πρόκειται μόνο για τη «μία όψη του νομίσματος», με την άλλη να «κρύβει» σημαντικές προοπτικές και δυναμική που απλά μέχρι στιγμής δεν βρήκε πρόσφορο έδαφος για να αναπτυχθεί (ή δεν είχε έρθει η ώρα της), αν και αυτό είναι κάτι που μένει να αποδειχθεί σε ένα όμως μάλλον όχι και «ανέφελο» ευρύτερα οικονομικό και χρηματιστηριακό περιβάλλον. Γιατί αποτελεί πραγματικότητα ότι πέραν του σημαντικού ανεκτέλεστου που συνολικά θα «γράψει» (λογικά) προσεχώς επίπεδα διψήφια (σε δισ. ευρώ) υπάρχουν και μια σειρά από μπίζνες και συμμετοχές, με προεξέχουσες αυτές σε παραχωρήσεις (ή και διεκδικήσεις στον τομέα αυτόν, τύπου Αττικής Οδού) ή σε ενεργειακές (π.χ. τέτοιες θυγατρικές ΑΠΕ ή συγγενικές έχουν οι ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, ΕΛΛΑΚΤΩΡ, Intrakat) που από μόνες τους βάζουν ψηλότερα των πήχη και αποτελούν πεδίο παρακολούθησης αλλά και προσέλκυσης ξένων funds, ιδίως στην παρούσα συγκυρία.
Όπως πάντως αναφέρουν στελέχη της αγοράς, ενδεχομένως να υπάρχουν και μια σειρά από λόγους – ερωτηματικά για τους οποίους οι μετοχές των ομίλων αυτών δεν έχουν καταφέρει να δώσουν κίνηση στο ταμπλό ανάλογη των συμβάσεων που έχουν μαζέψει (σχεδόν 700 εκατ. ευρώ η κάθε μία από τις 3 μεγάλες, κάτι παραπάνω για Μυτιληναίο λόγω και των έργων στο εξωτερικό πρόσφατα, άνω των 300 εκατ. ευρώ η Intarkat) μόλις εσχάτως ή τον έργων που έρχονται, πολλών δις ευρώ συνολικά (δημόσια, ιδιωτικά, ΣΔΙΤ, παραχωρήσεις, ιδιωτικοποιήσεις, απορρίμματα κ.α.) και τα οποία θυμίζουν συνθήκες… «ολυμπιακών αγώνων 2004). Μιλώντας για τον κλάδο ειδικότερα, αναλυτές «δείχνουν» προς την κατεύθυνση παραμέτρων όπως ο υψηλός δανεισμός που έχουν οι περισσότεροι από τους ομίλους (αν και κάποιοι έχουν ισχυρές ροές από ή αναμένουν σημαντικά λειτουργικά κέρδη), η μεγέθυνση του ισολογισμού τους και του χαρτοφυλακίου της σε επίπεδα που μένει να φανεί αν μπορούν να υποστηρίξουν, η αδυναμία που εμφάνισαν τα προηγούμενα χρόνια να «δείξουν» κέρδη (ιδίως) από το κατασκευαστικό αντικείμενο, αν και τομείς όπως οι παραχωρήσεις, η ενέργεια, το περιβάλλον κ.α. τόνωναν τους ισολογισμούς. Ενδεχομένως να πρέπει πρώτα να φανεί αν το σημαντικό ανεκτέλεστο και οι αυξημένοι τζίρου «βγάλουν» κέρδη, σε λειτουργικό και τελικό στάδιο.
Επιπρόσθετα, ο κατασκευαστικός κλάδος τα προηγούμενα χρόνια βρέθηκε στο επίκεντρο ελέγχων που οδήγησαν σε επιβολή προστίμων, ενώ ακόμα και τώρα βρίσκεται συχνά πυκνά στο ραντάρ της Επιτροπής Ανταγωνισμού. Επίσης, ακόμα δεν έχει λήξει το εσωτερικό μετοχικό πρόβλημα στην Ελλάκτωρ ανάμεσα στους δύο βασικούς επενδυτικούς πόλους, θέμα που απασχολεί την εισηγμένη και όχι απαραίτητα συνολικά τον κλάδο, δίχως όμως να λείπουν και αυτοί που θεωρούν ότι «όλα παίζουν τον ρόλο τους για όλους τους ομίλους».
Προφανώς δε, η ανάληψη μεγάλων συμβολαίων και η προοπτική διεκδίκησης, άρα πιθανόν και ανάληψης, νέων μεγάλων έργων στο μέλλον, εκτός από ευκαιρίες και προοπτικές, κρύβουν και προκλήσεις. Όπως αρκετές φορές έχει αναδείξει το insider.gr, οι ισχυροί όμιλοι και ευρύτερα ο κλάδος οφείλουν να κινητοποιήσουν το σύνολο των δυνάμεών τους, σε μια σειρά από επίπεδα. Δηλαδή, απαιτούνται ισχυρά χρηματοοικονομικά προφίλ, υψηλή επάρκεια κεφαλαίων που να είναι ικανή να υποστηρίξει τα νέα έργα και τις επενδύσεις αλλά και να στηρίξει νέες διεκδικήσεις, τεχνογνωσία, στελέχη και εργατικό δυναμικό που να μπορεί να ανταποκριθεί (και όπως έχουν αναφέρει κατά καιρούς στελέχη ομίλων τελευταία υπήρχε έλλειψη), μηχανήματα και εξοπλισμός, ευέλικτες διοικήσεις, συνεργασίες σε έργα (όπως ήδη έχει γίνει ή και άλλου είδους αν χρειαστεί). Πρόκειται για θέματα που απασχολούν τους ίδιους τους ομίλους, πολλά στελέχη έχουν αναφερθεί σε αυτά δημοσίως (πολύ περισσότερο συνήθως σε κατ’ ιδίαν συζητήσεις), σε συνέδρια, σε συνεντεύξεις κ.α., άρα, προφανώς θα «τσεκάρονται» και από το επενδυτικό κοινό, δίχως βέβαια όλες οι περιπτώσεις να είναι ίδιες.
Επιπρόσθετα, ιδίως τους τελευταίους μήνες αλλά ήδη από πέρυσι, ο κλάδος, όπως και άλλοι, έχει να αντιμετωπίσει τις ιδιαίτερα υψηλές τιμές σε υλικά, πρώτες ύλες, την εκτίναξη του ενεργειακού κόστους ή τις διαταραχές της εφοδιαστικής αλυσίδας, με την πολεμική σύγκρουση στην Ουκρανία να έχει επιβαρύνει το κλίμα. Αν οι χαμηλές εκπτώσεις που προνόησαν να δώσουν τελευταία τα γκρουπ καταφέρουν να ενσωματώσουν το αυξημένο κόστος, θα φανεί προσεχώς, αν και είναι σαφές ότι οι χαμηλές προσφορές μπορούν σε έναν βαθμό να απορροφήσουν μέρος της διαφοράς.
Σε κάθε περίπτωση, υπάρχει βέβαια και το ευρύτερο περιβάλλον (εντός κι εκτός ταμπλό) που τελευταία δεν δείχνει ιδιαίτερα υποστηρικτικό, συνεπώς, και οι μετοχές των ομίλων του χώρου επόμενο είναι να επηρεάζονται.
Βέβαια, κάθε εισηγμένη έχει διαφορετικό προφίλ και επηρεάστηκε και από άλλες παραμέτρους (π.χ. στην Ελλάκτωρ υπάρχουν οι εσωτερικές συγκρούσεις βασικών μετόχων, η Μυτιληναίος έχει σαφώς πιο… ενεργειακό προφίλ που «αρέσει» στους επενδυτές, η ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ κινείται λες και έχει να… συγκριθεί με τη συγγενική ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή που «πετάει», στην Intrakat προηγήθηκε μια ΑΜΚ δίχως όμως προβλήματα για τον τίτλο, η ΑΒΑΞ παραδοσιακά είναι πιο «βαριά» αν και υπήρξαν περίοδοι «σπιρτάδας» κ.α.), οι μετοχές τους δεν είχαν τεράστιες αποκλίσεις από τις αποδόσεις του Γενικού Δείκτη ή άλλων δεικτών αναφοράς (π.χ. FTSE 25), σε επίπεδο μήνα έχουν θετικό πρόσημο (αλλά τριμήνου αρνητικό). Ωστόσο, ακόμα και έτσι, η εκτίναξη του συνολικού τους ανεκτέλεστου, οι προσδοκίες για ανάληψη νέων μεγάλων έργων από το μπαράζ δημοπρατήσεων που αναμένεται να εκκινήσει και πάλι κάποια στιγμή όταν ηρεμήσει η κατάσταση στα μέτωπα του πολέμου και της αύξησης του κόστους, δεν έχουν όχι απλά προεξοφληθεί, αλλά ούτε μετουσιωθεί σε μια αξιοσημείωτη κίνηση στο Χρηματιστήριο Αθηνών.
Όμως, υπάρχει η εξαίρεση της Τέρνα Ενεργειακής που «πετάει» στο ταμπλό σε σχέση με άλλες του χώρου, αλλά όπως σημειώνουν στελέχη της αγοράς στο χρηματιστήριο αποτυπώνεται εσχάτως ενός τύπου rerating για τέτοιες εταιρείες (π.χ. ΑΠΕ) λόγω των εξελίξεων στον τομέα της ενέργειας, της περαιτέρω ανάδειξης των προσδοκιών για εταιρείες του τομέα ανανεώσιμων πηγών αλλά και λόγω οικονομικών μεγεθών και συμφωνιών σε αντίστοιχους τομείς διεθνώς που έπαιξαν τον ρόλο τους καις την αναβάθμιση εγχώριων ομίλων σε επίπεδο αποτιμήσεων και προοπτικών. Η μετοχή μετρούσε πάνω από +27% σε επίπεδο μήνα και κάτι λιγότερο από αρχές του έτους, με την επίδοσή της αφενός να… αδικεί, σε πρώτη φάση, τη συγγενική ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ που δεν έχει ακολουθήσει αναλόγως (παρά το ότι έχει σαρώσει νέες συμβάσεις), αφετέρου όμως, αναδεικνύει και το discount της δεύτερης που αποτιμάται σχεδόν στο ήμισυ της κεφαλαιοποίησης της ΤΕΝΕΡΓΑ (960 εκατ. ευρώ έναντι 1,9 δισ. ευρώ αντίστοιχα).
Για την ιστορία, η μετοχή της ΕΛΛΑΚΤΩΡ ήταν στην αρχή του 2022 στα 1,3 ευρώ, έκανε υψηλό προς τα 1,4 ευρώ στα μέσα Ιανουαρίου, πριν τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία βρίσκονταν στα 1,34 ευρώ, υποχώρησε έως τα 1,17-1,18 ευρώ, πριν πάρει αποστάσεις από αυτά τα επίπεδα και προσεγγίσει χτες τα 1,3 ευρώ.
Ο τίτλος της ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ ήταν στην αρχή του 2022 στα 9,6 ευρώ, πριν τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία βρίσκονταν στα 9,25 ευρώ, υποχώρησε έως τα 8,1 ευρώ, για να κινηθεί ακολούθως έως τα 9,4-9,5 ευρώ.
Η μετοχή της ΑΒΑΞ ξεκίνησε τη χρονιά από τα 1,02 ευρώ περίπου, έκανε υψηλό για το 2022 προς τα 1,09 ευρώ, την παραμονή της ρωσικής εισβολής ήταν στα 0,91 ευρώ περίπου, υποχώρησε στα επίπεδα των 0,74 ευρώ πριν αντιδράσει έως τα 0,85 ευρώ περίπου.
Η δε Intrakat εκκίνησε το 2022 από τα 2,1-2,11 ευρώ, έδωσε υψηλό μέχρι τα 2,26 ευρώ, μετά την έναρξη του πολέμου υποχώρησε έως τα 2,05 ευρώ για να επανέλθει σε επίπεδα άνω των 2,2 ευρώ.
Ο τίτλος του Μυτιληναίου ήταν στα 15,1 ευρώ αρχές 2022, με υψηλό εντός Ιανουαρίου στα 15,9 ευρώ περίπου, την παραμονή της ρωσικής εισβολής ήταν στα 15,2 ευρώ περίπου, υποχώρησε στη συνέχεια έως τα 13,75 ευρώ για να ανακάμψει προς την περιοχή των 15,6 ευρώ (χτες Δευτέρα 4 Απριλίου).
Να αναφέρουμε ότι η Τέρνα Ενεργειακή στο «γύρισμα» του έτους βρίσκονταν λίγο άνω των 13,5 ευρώ, χαμηλό έχει κάνει έως τα 12,4 -12,5 ευρώ (κλείσιμο, ενδοσυνεδριακά λίγο χαμηλότερα), ενώ είναι από τις μετοχές που όχι μόνο δεν υποχώρησε λόγω του πολέμου αλλά αντίθετα σταδιακά «σκαρφάλωσε» πρώτα προς τα 15,5 ευρώ, «μάζεψε» δυνάμεις στην περιοχή άνω των 15,1 ευρώ και ακολούθως αντέδρασε περαιτέρω ανοδικά προς τα 16,8 ευρώ (τέλη Μαρτίου). Πάντως, τον Απρίλιο έχασε λίγο έδαφος καθώς γύρισε στα 16,3 ευρώ.
Σε κάθε περίπτωση, μένει να αποδειχθεί αν οι μετοχές του τομέα των κατασκευών – υποδομών «έχουν ακόμα δρόμο μέχρι να πείσουν» το επενδυτικό κοινό ή αν χρειάζονταν απλώς να «πάρουν λίγο μπρος οι μηχανές και οι μπουλντόζες». Η συνέχεια επί της… οθόνης, ή αλλιώς στο ταμπλό.
