Έναν συνεχή ανήφορο – με την προσδοκία να μην καταλήξει σε αδιέξοδο και γκρεμό – ανεβαίνει η Attica Bank, υλοποιώντας το πλάνο για την πλήρη εξυγίανσή της.
Το μονοπάτι για την δεύτερη αύξηση μετοχικού κεφαλαίου της Τράπεζας αποδεικνύεται εξαιρετικά δύσβατο, αφήνοντας όλα τα ενδεχόμενα ανοιχτά: τόσο για τη συμφωνία των μετόχων να καλύψουν ισότιμα την δεύτερη ΑΜΚ, όσο και για το ύψος του ποσού που θα απαιτήσει η δεύτερη κεφαλαιακή ενίσχυση και το εάν αυτό θα μπορέσει να καταβληθεί (επενδυθεί) υπό τις παρούσες συνθήκες στις αγορές.
Τα θέματα αυτά έρχονται άμεσα στο προσκήνιο ενόψει της γενικής συνέλευσης των μετόχων της Attica Bank στις 5 Ιουλίου (θα έχει προηγηθεί στις 29 Ιουνίου η ανακοίνωση των αποτελεσμάτων α΄ τριμήνου) και του rating για τις τιτλοποιήσεις της Τράπεζας που αναμένεται μέσα στο πρώτο δεκαπενθήμερο Ιουλίου από την DBRS.
Οι απαντήσεις που πρέπει να δοθούν στα δύο παραπάνω θέματα δεν έχουν την πολυτέλεια του χρόνου, καθώς, βάσει του σχεδιασμού που συμφωνήθηκε με την ολοκλήρωση της πρώτης ΑΜΚ τον περασμένο Δεκέμβριο, η νέα αύξηση κεφαλαίου πρέπει να υλοποιηθεί εντός τριμήνου από τη δημοσίευση των αποτελεσμάτων της χρήσης 2021. Με το δεδομένο αυτό, η νέα ΑΜΚ πρέπει να γίνει μέχρι τις 3 Αυγούστου.
Ωστόσο, τίποτα δεν προδιαγράφει την ομαλή πορεία σε αυτό το χρονικό ορόσημο, καθώς μεσολαβεί το «άνοιγμα του κουτιού της Πανδώρας», δηλαδή η αποκάλυψη της πραγματικής κεφαλαιακής τρύπας της Attica Bank. Αυτό θα γίνει με την αξιολόγηση, από την DBRS, των τιτλοποιήσεων που επιδιώκει να βάλει στον «Ηρακλή ΙΙ» η Attica Bank, προκειμένου να καθαρίσει πλήρως το χαρτοφυλάκιό της από τα κόκκινα δάνεια. Από την αξιόπιστη εκτίμηση του ύψους της αξίας των ομολόγων υψηλής εξοφλητικής σειράς των τιτλοποιήσεων Omega, Astir 1 και 2, και κατ’ επέκταση την αξιόπιστη επιμέτρηση του ύψους των επιπρόσθετων ζημιών απομείωσης που μπορεί να προκύψουν εφόσον η Τράπεζα συνεχίσει με αυτήν την στρατηγική διαχείρισης των τιτλοποιήσεων Omega, Astir 1 και 2, για τη λήψη της ελάχιστης απαιτούμενης πιστοληπτικής διαβάθμισης ΒΒ-, θα καταδειχθεί το πόσο βαθιά θα κληθούν να βάλουν οι μέτοχοι το χέρι στην τσέπη για την δεύτερη ΑΜΚ.
Πληροφορίες του insider.gr αναφέρουν ότι ενόψει της ανακοίνωσης των νέων ζημιών από τις τιτλοποιήσεις, υπάρχουν ήδη σοβαρές ρωγμές στη συμφωνία των μετόχων ΤΧΣ και ΤΜΕΔΕ/Ellington για τον τρόπο που θα καλύψουν τις νέες κεφαλαιακές ανάγκες της Attica Bank. Οι τελευταίες αναμένονται σημαντικά υψηλότερες από τα 365 εκατ. ευρώ για τα οποία έχουν δεσμευτεί οι μέτοχοι και φαίνεται να διαμορφώνονται περί τα 600 εκατ.
Ενόψει της εξέλιξης αυτής, ΤΧΣ και ΤΜΕΔΕ/Ellington θα πρέπει να αναθεωρήσουν το συμφωνητικό που έχουν υπογράψει για τη συμμετοχή τους στη δεύτερη ΑΜΚ και η Διοίκηση της Attica Bank να υποβάλει τη νέα συμφωνία στην Τράπεζα της Ελλάδος. Μαζί δε με αυτή τη συμφωνία, οι μέτοχοι θα πρέπει να αποφασίσουν και να παρουσιάσουν στην ΤτΕ την πρότασή τους για το μάνατζμεντ της Attica Bank, δεδομένου ότι ο νυν CEO, Μιχάλης Ανδρεάδης, είχε τοποθετηθεί εξαρχής ως μεταβατική λύση μέχρι την ετήσια γενική συνέλευση των μετόχων.
Στο μείζον θέμα της συμμετοχής των μετόχων στην επόμενη ΑΜΚ, οι πληροφορίες φέρουν το ΤΧΣ να βρίσκεται ξανά υπό την πίεση του ιδιώτη μετόχου να λειτουργήσει όπως στην πρώτη ΑΜΚ, αναλαμβάνοντας σχεδόν το σύνολο των ζημιών της Attica Bank. Ωστόσο, αυτό αντιβαίνει στη συμφωνία που έχουν υπογράψει οι δύο πλευρές και επιπλέον, νέα πλειοψηφική συμμετοχή του ΤΧΣ μπορεί να κριθεί ότι συνιστά κρατική ενίσχυση και η ΑΜΚ να «μπλοκαριστεί» από την DGComp. Και προφανώς, μία ακόμη «θυσία» του ΤΧΣ για να εξυγιανθεί η Attica Bank υπέρ του ιδιώτη μετόχου, θα συνιστούσε κατάφωρη παραβίαση του ρόλου του Ταμείου να αποεπενδύσει από τις τράπεζες, μεριμνώντας για το συμφέρον του Ελληνικού Δημοσίου.
Ποια είναι η συμφωνία ΤΧΣ και ΤΜΕΔΕ/Ellington
Σημειώνεται ότι στην αύξηση μετοχικού κεφαλαίου των 240 εκατ. ευρώ τον περασμένο Δεκέμβριο, το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας βρέθηκε με ποσοστό 63,1% (σ.σ. μειώθηκε από το 68,2% που βρέθηκε να κατέχει μέσω των warrants υπέρ του Δημοσίου), το ΤΜΕΔΕ με 14,7%, ο e-ΕΦΚΑ με 10,3% και η Ellington/Rinoa με 9,9%. Μετά την ολοκλήρωση της ΑΜΚ, τα μέρη είχαν συμφωνήσει στα εξής:
α) Να εξασφαλίσουν ότι η Τράπεζα θα προχωρήσει στη διενέργεια άσκησης δέουσας επιμέλειας που θα ολοκληρωθεί το αργότερο έως τις 31 Μαρτίου 2022 (σ.σ. το χρονοδιάγραμμα δεν επετεύχθη, αλλά η άσκηση δέουσας επιμέλειας ολοκληρώθηκε και αναμένεται να παρουσιαστεί).
β) Να αναθέσουν σε εξωτερικό οργανισμό πιστοληπτικής αξιολόγησης την έγκαιρη ολοκλήρωση του prerating της πιστοληπτικής διαβάθμισης των ομολογιών υψηλής εξοφλητικής προτεραιότητας (Senior Notes) των εκκρεμών τιτλοποιήσεων της Τράπεζας προκειμένου να εκτιμηθούν οι τυχόν ζημίες που θα προκύψουν από την ένταξη των τιτλοποιήσεων στο πρόγραμμα «Ηρακλής».
Σκοπός της Άσκησης Δέουσας Επιμέλειας και της Αξιολόγησης του Προγράμματος «Ηρακλής» (σ.σ. που έκανε και θα παρουσιάσει η DBRS) ήταν να ποσοτικοποιηθούν τυχόν κενά στις προβλέψεις για πιστωτικούς κινδύνους και λοιπές απομειώσεις της Τράπεζας και να εντοπιστούν ενέργειες προς καταγραφή στις ετήσιες οικονομικές καταστάσεις του οικονομικού έτους 2021 για την κάλυψη τυχόν επιπλέον προβλέψεων.
Σημειώνεται ότι το έτος 2021 παρέμεινε ζημιογόνο για την Attica Bank, με τις ζημίες μετά τους φόρους να ανέρχονται σε 105,04 εκατ. ευρώ (104,37 π.φ.) και το λειτουργικό αποτέλεσμα προ προβλέψεων να παρουσιάζει ζημία ύψους 25,1 εκατ. ευρώ. Ήδη λόγω αυτού, η Τράπεζα έχει ανακοινώσει (και θα εγκριθεί στη Γ.Σ. της 5ης Ιουλίου) νέα ενεργοποίηση του αναβαλλόμενου φόρου, με την οποία η Attica Bank θα εισπράξει από το Δημόσιο 22,3 εκατ. ευρώ.
γ) Μετά την ολοκλήρωση των ανωτέρω, τα μέρη είχαν δεσμευτεί να προβούν σε δεύτερη επένδυση στην Τράπεζα το αργότερο εντός τριών μηνών από τη δημοσίευση των ετήσιων οικονομικών καταστάσεων του 2021, κατά τρόπο ώστε το ΤΜΕΔΕ και η Ellington να κατέχουν τελικά ποσοστό περίπου 68% του μετοχικού κεφαλαίου της Τράπεζας. Αυτή η δεύτερη επένδυση συνίσταται σε αύξηση μετοχικού κεφαλαίου, είτε με δικαίωμα προτίμησης παλαιών μετόχων είτε χωρίς, και ενδεχομένως σε μια «τρίτη εισφορά κεφαλαίου». Όπως προέβλεπε η συμφωνία, η τυχόν τρίτη εισφορά κεφαλαίου θα δομηθεί είτε ως τρίτη αύξηση μετοχικού κεφαλαίου, είτε ως έκδοση από την Τράπεζα τίτλων παραστατικών δικαιωμάτων κτήσης μετοχών (warrants) ή οποιουδήποτε άλλου εναλλακτικού χρηματοοικονομικού μέσου, όπως μετατρέψιμο ομολογιακό δάνειο.
Η συμφωνία προέβλεπε επίσης ότι το ποσό της δεύτερης αύξησης και της τρίτης εισφοράς κεφαλαίου (στο μέτρο που θα απαιτηθεί), καθώς και ο αριθμός των νέων μετοχών που θα εκδοθούν για καθένα από τα Μέρη θα βασίζονται σε ένα μηχανισμό προσαρμογής σε αναλογία με το ακριβές μέγεθος των προβλέψεων που θα πρέπει να λογιστικοποιηθούν σε σχέση με τα συνολικά ανοίγματα της Τράπεζας ως αποτέλεσμα (α) της διεξαγωγής της Άσκησης Δέουσας Επιμέλειας, (β) της τυχόν Αξιολόγησης Προγράμματος «Ηρακλής» και (γ) της μειωτικής επίπτωσης στη συμμετοχή μετόχων στο κεφάλαιο της Τράπεζας λόγω τυχόν μετατροπής αναβαλλόμενων φορολογικών απαιτήσεων (DTC) που τυχόν πραγματοποιηθεί μεταξύ της Δεύτερης Αύξησης και της Τρίτης Εισφοράς Κεφαλαίου.
Η συμφωνία προέβλεπε επίσης ότι καθένας από τους ΤΜΕΔΕ και Ellington (σχήμα ιδιώτη μετόχου) αναλαμβάνει την υποχρέωση να συμμετέχει στη δεύτερη επένδυση ισότιμα (pari passu). Σε περίπτωση που κάποιος εκ των δύο δεν επενδύσει το σύνολο ή μέρος του ποσού το οποίο έχει δεσμευτεί να επενδύσει, ο έτερος αναλαμβάνει να επενδύσει το ποσό αυτό.
Από τα παραπάνω προκύπτει καθαρά ότι το ΤΧΣ έχει συμφωνήσει να μειώσει δραστικά το ποσοστό συμμετοχής του στη νέα ΑΜΚ της Attica Bank. Με τις πληροφορίες να αναφέρουν ότι η Ellington/Rinoa πιέζει για μεγαλύτερη συμβολή του Ταμείου στην νέα ΑΜΚ, καθώς δεν είναι διατεθειμένη να καταβάλει το ποσό που της αναλογεί βάσει του υφιστάμενου συμφωνητικού, καθώς επίσης και η δυσκολία, υπό τις παρούσες συνθήκες στις αγορές, να βρεθεί τρίτος επενδυτής που θα καλύψει το κενό της συμμετοχής του νυν ιδιώτη μετόχου, καθιστούν περίπλοκες τις εφεξής εξελίξεις στην Attica Bank. Η αλλαγή του συμφωνητικού ΤΧΣ και ιδιώτη μετόχου είναι εκ των ουκ άνευ για να προχωρήσει η ΑΜΚ, χωρίς να αποκλείεται τα δύο μέρη να καταλήξουν ακόμη και σε δικαστική επίλυση. Σημειώνεται ότι οι χειρισμοί ενόψει της νέας ΑΜΚ της Attica Bank αποτελούν το πρώτο «αγκάθι» που καλείται να αντιμετωπίσει το νεοσύστατο Διοικητικό Συμβούλιο του ΤΧΣ.
Ταυτόχρονα, είναι ζωτικής σημασίας για την Αttica Bank οι τιτλοποιήσεις της ή έστω μέρος αυτών να μεταβιβαστεί στον «Ηρακλή». Υπό την προϋπόθεση, όμως, ότι δεν θα τεθούν σε κίνδυνο οι εγγυήσεις που θα καταβάλει το Ελληνικό Δημόσιο.
Οι δυσκολίες που συναντά η εξυγίανση της Attica Bank στο παρόν στάδιο του πλάνου εξυγίανσης αφήνουν ανοιχτά όλα τα ενδεχόμενα για την επόμενη ΑΜΚ. Στην περίπτωση που αυτή δεν καταστεί εφικτή για το σύνολο των κεφαλαιακών αναγκών που θα αναδειχθούν, δεν αποκλείεται η Τράπεζα να οδεύσει ακόμη και σε εκκαθάριση. Επί του παρόντος, πάντως, ένα τέτοιο ενδεχόμενο δεν βρίσκεται στο τραπέζι.